|
Konu Başlığı: Velinin nitelikleri Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 26 Ocak 2011, 17:23:54 2. Velinin Nitelikleri: Veli nasıl ve ne gibi vasıflara sahip olmalıdır? Ulema -İslâm, buluğ ve erkeklik olmak üzere- üç vasfın velayetin şartı olduğunda, gayr-i müslim, çocuk ve kadının veli olamayacağında müttefiktirler. Fakat köle, fasık ve sefih olan kimselerin veli olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. İmam Ebû Ha-nife «Köle veli olabilir» demişse de ulemanın çoğu kölenin veli olamayacağını söylemişlerdir. Rüşde gelince: İmam Mâlik'in mezhebinde meşhur olan görüş, yani Mâlikî ulemasından çoğunun görüşü, rüşdün velayetin şartı olmadığı yolundadır ki, İmam Ebû Hanife de buna katılır. İmam Şafii ise, «Sefih olan kimse veli olamaz» demiştir. Mâliki ulemasından Eşheb ile Ebû Mus'ab da bu görüştedir. Bu ihtilâfın sebebi, bu velayeti de mal velayetine benzetmiş olmalarıdır. «Mal velayetinde reşid olmayan bir kimse bunda reşid olabilir» diyenler, evlenme velayetinde rüşdü şart koşmamışlardır. «Böyle bir şey mümkün değildir. Zira sefih olan kimse her sahada sefihtir» diyenler ise, «Velinin reşid olması şarttır» demişlerdir. Fışkın zıddı olan adalet vasfına gelince: Bundaki ihtilâfın sebebi de «Fasık olan kimse, velayeti altında bulunan kadına kefâet arar mı, aramaz mı?» diye tereddüt etmeleridir. Zira dinine hıyanet eden kimseye hiçbir zaman güvenilemez. Bununla beraber diyebiliriz ki: Velayeti altında bulunan kadına kefâet araması, herkesin yaratılışında mevcuttur. Zira eğer bunu yapmazsa kendine de leke sürmüş olur. Dine karşı saygılı olmak vasfı ise, kişinin yaratılışında mevcut olmayıp sonradan kazanılır. Köle de, içtimaî mevkii düşük olduğu için, nasıl adaletinde ihtilâf edilmişse, velayetinde de ihtilâf edilmiştir. [39] [39] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/427-428. |