Su bulmak

2. Su Bulmak:

Cumhur, "Su bulamadığı için teyemmüm eden kimsenin suyu bulması ile teyemmümü bozulur", demiştir. Kimiside; "Suyu bulmak teyemmümü bozmaz, teyemmüm de abdest gibi ancak abdesti bozan şeylerle bozulur", demiştir.

Bu ihtilâf, teyemmümde abdest ve gusül gibi abdestsizük vecünüblü-ğü kaldırır mı, yoksa, bunlan kaldırmayip sadece namaz kılmanın cevazım sağlayan bir ruhsat mıdır, diye ihtilâf etmelerinden doğmuştur. Teyemmüm cünüblük ve abdestsizliği kaldırır diyenler; suyu bulmak teyemmümü bozmaz demişlerdir. Teyemmümün cünüblük ve abdestsizliği kaldırmayan bir ruhsat olduğunu söyleyenler ise, suyu bulmanın teyemmümü bozduğunu benimsemişlerdir.

Cumhur, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'den geldiği sabit olan «Yeryüzü benim için namazgah ve -su bulunmadığı müddetçe- paklayıcı olmuştur» hadisini kendi görüşüne delil yapmaktadır. Halbuki hadis, iki mânâ ihtimalini taşımaktadır. Zira «Yeryüzü benim için -su bulunmadığı müddetçe- paklayıcı-dır» tabirinden, «Teyemmümle hâsıl olan paklanma, suyu bulmakla ortadan kalkar» mânâsı nasıl anlaşılıyorsa, «Su bulunduğu zaman anlaşılır ki teyemmümle paklanma hasıl olmamıştır» mânâsı da anlaşılabilir. Çünkü hadisteki bu tabir «Teyemmümle hâsıl olan taharet, suyu bulmakla sona erer» mânâsını verebildiği gibi «Suyu bulmakla, taharetin tâ baştan hasıl olmadığı anlaşılır» mânâsım da verebilmektedir.

Cumhûr'un görüşüne delil olma bakımından bu hadisten ziyade, Ebû Said el-Hudrî'nin hadisi daha kuvvetlidir. Çünkü bu hadiste Peygamber (s.a.s) Efendimiz

«Suyu bulduğun zaman onu cildine değdir» [33]diye buyurmuştur. Zira her ne kadar bu hadiste de yukarıda geçen mânâ ihtimali bulunuyorsa da, ketamcılann cumhûru'na göre bu hadisteki emir fevridir, 'yani suyu bulur bulmaz bu işi hemen yap, sakın yaptığın teyemmümle namaz kılma' demektir. Bunu düşün.

Suyu bulmanın teyemmümü bozduğunu söyleyen îmam Şafii "Teyemmüm abdestsizlik ve cünübliiğü kaldırmaz, cünübün veya abdestsiz olan kimseye sadece namaz kılma cevazını sağlar", demiştir. Fakat bu, mânâsız" bir şeydir. Çünkü Cenâb-ı Allah teyemmüme de taharet adını vermiştir.

îmam Mâlik'in arkadaşlarından bir grup da, îmam Şafii'nin bu görüşüne katilmiş ve "Teyemmüm, cünüblükle abdestliği gidermez. Eğer gidermiş olsaydı abdesti bozan şeylerden başka bir şey teyemmümü bozmamalı idi demişlerdir. Buna cevab olarak deriz ki: Teyemmüm de gusül ve abdest gibi bir taharettir. Fakat suyun bulunması ile bozulduğunu söyleyenlere göre suyu bulmak teyemmüme mahsus bir bozucu sebeptir.

Suyu bulmak teyemmümü bozar diyenler, namaz kılmadan önce suyu bulmanın teyemmümü bozduğunda ittifak etmişlerse de, namaza başladıktan sonra teyemmümü bozup bozmadığında ihtilâf etmişlerdir:

imam Mâlik, îmam Şafii ve îmam Dâvûd, "Namaza başlandıktan sonra su bulunursa teyemmüm bozulmaz", demişlerdir.

îmam Ebû Hanife ile îmam Ahmed ise "Namaza başlandıktan sonra da olsa, teyemmüm bozulur", demişlerdir. Bu görüş, usûle daha uygun bir görüştür. Çünkü tahareti, namaz dışında bozan ve fakat içinde bozmayan bir şeyin bulunması, şeriata uygun değildir. Nitekim, namaz içinde gülmenin abdesti bozduğunu ve dışında bozmadığım söyleyen îmam Ebû Hanife'nin bu görüşü, hadise dayandığı halde, (diğer âlimlerce) yadırganmıştır. Bunu iyice düşün, zira açık bir şeydir. Bu görüşte, her ne kadar

"Amellerinizi bozmayınız" [34] âyet-i kerimesinin zahiri ile ihtİcac edilmiş (delil getirilmiş) ise de bu âyet bu görüşe delil olamaz. Çünkü namaz içinde suyu bulan kimse, kendi isteği ile namazını bozmuyor ki bu âyetin emrine muhatab olan kimselere dahil olsun. Belki elinde olmayan bir sebeple -ki suyun bulunmasıdır- namazı bozulur. [35]

14. Sahih veya Mübahlığında Teyemmüm Şart Olan îşler:

Cumhur; -namaz, mushaf-ı şerife dokunmak ve tavaf gibi- abdestsiz olarak yapılması caiz olmayan bütün şeylerin teyemmümle de caiz olduğu görüşünde ittifak etmiş, ancak bir teyemmümle bir kereden fazla namaz kılmanın caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir.

îmam Mâlik'in mezhebinde meşhur olan görüş, bir teyemmümle iki farz namazın kılınamayacağıdır. İmam Mâlik'in, iki kaza namazı hakkında ise, hem caizdir, hem değildir diye iki görüşü vardır. Biri farz, diğeri sünnet olan iki namaz hakkında ise, meşhur olan görüşü, eğer Önce farz kılınırsa caiz olduğu, önce sünnet kılınırsa caiz olmadığıdır.

Bu ihtilâf da -yukarıda geçtiği gibi- ya âyet-i kerime'nin zahirine göre her namaz için teyemmüm etmenin, ya her namaz vakti girince abdest için su aramasının gerekip gerekmediğine dair iki ihtilâfın birinden veya her ikisinden ileri gelmiştir. [36]

[33] Ebû Dâvûd, Taharet, 1/125, no: 332; Tirmizî, Taharet, 1/92, no: 124.

[34] Muhammed, 47/33.

[35] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/183.

[36] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/185.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın