Sayfayı Yazdır - Tahiyyetül mescid namazı

4.Tahiyyetü'l-Mescid Namazı

Cumhur «Mescid'e girerken iki rek'at namaz kılmak mendubtur» demiştir. Zahirîler ise bu namazı vacib görmüşlerdir. Bu ihtilâfın sebebi, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in:

«Biriniz mescide geldiği zaman iki rek'at namaz kılsın»[510] hadisindeki emri mendupluk veya vücuba hamletmekte ihtilâf etmeleridir. Zira bu hadis ittifakla sahihtir.

Cumhur «Mutlak emirleri -mendupluk için olduğunu gösteren bîr delil bulunmadıkça- vücuba hamletmek gerekir» demiştir.

Kimisi de bunun tersini, yani vücub için olduğunu gösteren bir delil bulunmadıkça mendubluğa hamletmek gerekir demiştir. Cumhûr'un görüşünü benimseyip de bu hadisteki emrin mendubîuk için olduğunu gösteren bir delil bulamayanlar: «Bu iki rek'at namaz vacibtir» demişlerdir.

İkinci görüşü benimseyenler ile, vücub için olmadığını gösteren delil bulanlar ise «Vacib değildir. Zira eğer bu emir vücub için olursa bu hadis ile -yukarıda geçen Arabi'nin hadisi gibi- beş vakit namazdan başka vacib bir namaz bulunmadığını gösteren hadisler birbirleriyle çelişmiş olurlar» demişlerdir.

Fakat Zahirîler «Bu vücub, beş vakit namazın vücubu gibi mutlak olmayıp mescide girmeğe bağlı olduğu için hadisler arasında çelişme yoktur» diyebilirler.

Diğerleri de «Bu vücub nasıl mescide girmeğe bağlı ise, vakit namazlarının vücubu da vaktin girmesine bağlıdır. Aralarındaki fark, birinin mutlak, birinin şarta bağlı oluşu değil birinin mekân'a, diğerinin zamana bağlı oluşudur» diyebilirler.

Zahirîler de bu sefer «Belli bir yerde namaz kılmak namazın sıhhati için şart değildir. Fakat belli vakitlerde namaz kılmak, namazın sıhha[511]ti için şarttır. Bu itibarla zaman ile mekân arasında fark vardır» diyebilirler.

Ulema, kişi sabah namazının sünnetini evinde kılıp sonra mescide gelirse, tahiyyetü'l-mescid kılar mı, kılmaz mı diye ihtilâf etmişlerdir. İmam Şafii: «Kılar», îmam Ebû Hanife «Kılmaz» demiştir. îmam Mâlik ise, Eş-heb'in rivayetine göre «Kılar» İbnü'l-Kasım'ın rivayetine göre «Kılamaz» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, yukarıda metni geçen «Biriniz mescide geldiği zaman iki rek'at namaz kılsın» hadisinin,

«Fecirden sonra sabah namazı sünnetinden başka, namaz yoktur hadisi ile çelişmesidir. Zira bu iki hadisi karşılaştırdığımızda iki umum ve iki husus ile karşılaşmış oluruz. Çünkü birinci hadisin emri namaz bakımından hâss, zaman bakımından âmm'dır. İkinci hadisin nehyi ise namaz bakımından âmm, zaman bakımından hâss'tır. Birinci hadisin hâss'ını ikinci hadisin âmm'ından istisna edenler (ikinci hadisi «Fecir'den sonra sabah namazı sünnetinden başka -Tahiyye-tü'1-Mescid namazı dışında- namaz yoktur» diye tefsir edenler) «Evinde sabah namazının sünnetini kılan, camide tahiyyetü'l-mescid kılar» demişlerdir.

İkinci hadisin hâss'ım birinci hadisin âmm'ından istisna edenler (birinci hadisi «Biriniz sabah vaktinden başka bir zaman, mescide geldiğinde iki rek'at namaz kılsın» diye tefsir edenler) ise «Evinde sabah namazının sünnetini kılan, camide tahiyyetü'l-mescid kılamaz» demişlerdir. Fakat yukarıda da söylediğimiz üzere bu kabil bir çelişme iki hadis arasında bulunduğu zaman, herhangi birini diğerinden istisna yoluna gitmek, ancak delil ile vacib olur. Halbuki böyle bir delil burada yoktur. Kaldı ki burada, ikinci hadis, sabit olan birinci hadis ile çelişecek kadar sıhhati sabit bir hadis değildir. Eğer o da onun gibi sabit olsaydı, o zaman başka yerden delil aramak lâzım gelirdi. [512]

[510] Buhârî, Salât, 8/60, no: 644.

[511] Ebû Dâvûd, Salât, 2/299, no: 1278.

[512] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/405-406.

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Bidayetül Müctehid => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 27 Ocak 2011, 19:11:36