Tahakkuku ve düşmesi

D- Tahakkuku ve Düşmesi

Ulema, cizyenin ancak sene bittikten sonra vacib olduğunda ve sene bitmeden miislüman olan kimseden cizyenin vücubunun sakıt olduğunda müttefiktirler. Fakat sene bittikten sonra ve fakat daha cizyesini vermemişken miislüman olan kimseden, cizyesini vermediği senenin cizyesinin sakıt olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir.

Cumhur «Kişi müslüman olduktan sonra -ister senesi bitmiş olsun, ister olmasın- kendisinden fidye sakıt olur» demiştir ki en zahir olan da budur. Bir cemaat de «Eğer sene bittikten sonra müslüman olarsa geçmiş olan yılın fidyesini vermek zorundadır» demişlerdir.

Ulemanın, sene bitmeden cizyenin vacib olmadığında ittifak etmelerinin sebebi: Çünkü sene nasıl zekâtın vücubunda şart ise cizyenin de vücu-bunda şarttır. Şu halde cizyenin vücubıma mani olan müslümanlık, daha cizye vacib olmamışken hasıl olursa cizye vacib olmaz.

Sene bittikten sonra müslüman olan kimseden fidye ıin sakıt olup olmadığında ihtilâfetmelerinin sebebi de, bu adamı ı kendisine fidye vacib olduktan sonra müslüman olmasıdır.

İslâmiyet, küfür halinde yerine getirilmeyen birçok vacibleri ıskat ettiği gibi, bu vacibi de ıskat eder diyenler, «Sene bittikten sonra bile olsa, müslü-man olan kimseden fidye sakıt olur» demişlerdir.

İslâmiyet, küfür halindeki diğer borçlan kaldırmadığı gibi, bunu da kaldırmaz diyenler ise, «Sene bittikten sonra müslüman olan kimse geçmiş senenin cizyesini vermek zorundadır» demişlerdir. Şu halde bu ihtilâfın sebebi, İslâmiyet küfür halinde vacib olan cizyenin vücubuna ıskat eder mi et-mez mi diye ihtilâf etmeleridir. [102]

[102] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın