Konu Başlığı: Tabiî afetler Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 19 Şubat 2011, 21:04:27 B- Tabiî Afetler: Ulema, satılmış olan bir bahçe meyvalannın tabiî afetlerle ziyana uğradığı zaman, ziyanın alıcı ile satıcıdan hangisine ait olduğunda ihtilaf etmişlerdir îmam Mâlik ile tabileri «Satıcıya aittir», İmam Ebû Hanife, Süfyan Sevrî, Leys b. Sa'd ve -yeni kavlinde- îmam Şafiî, «Alıcıya aittir» demişlerdir, îmam Mâlik ile tabilerinin delili, Câbir (r.a.)'ın «Peygamber Efendimiz, 'Kim bir bahçesinin meyvalarını sattıktan sonra o meyvalara bir afet isabet edip (yok) ederse, kardeşinden bir şey almasın. Herhangi biriniz neye karşılık, kardeşinin malını alır?' buyurdu» [142] mealindeki hadisidir. Câbir'den gelen bu hadisi Müslim kaydetmiştir. Câbir'den aynca Peygamber Efendimiz'in, satıldıktan sonra afetlere uğrayan meyvalann satış bedelini almamayı emrettiği de rivayet olunmuştur [143]. işte, satılan meyvalann tabiî afetlerle ziyana uğradığı zaman, ziyanın.satıcıya ait olduğunu söyleyenlerin delili, Câbir'in bu iki hadisi ile yapüklan şebeh kıyasıdır. Zira «Meyvalar da, satıcı tarafından alıcıya tam olarak teslim edilmesi gereken mallardandır. Nitekim, olgunlaşıp yenilebilecek bir duruma gelinceye kadar sulanması da satıcıya aittir. Şu halde bir afete uğrayıp yok olduğu zaman, ziyanın da satıcıya ait olması lazım gelir. Nasıl ki diğer satılan mallar da, teslim edilmeden zayi olduklan zaman, ziyan satıcıya aittir» demişlerdir. Bunlara göre, meyvalarla diğer mallar arasında fark şudur: Henüz olgunlaşmayan meyvalann.satışı -şeriatta bilfiil vâki olduğu için- henüz yokken satılması yasak edilen diğer mallann satışından istisna edilmiş gibidir. Öyle ise alıcının uhdesine girmekte de diğer mallar gibi olmaması gerekir. imam Mâlik'in bu görüşüne katılmayıp satılan meyvaîann tabiî afetlerle uğradığı ziyanın alıcıya ait olduğunu söyleyenler ise, meyvalann satışını da diğer mallann satışına kıyas ederek, «Meyvalann teslimi, alıcıyı, gelip almaktan men etmemektir. Satılan malın teslim edildikten sonra uğradığı ziyanın alıcıya ait olduğunda ise, ittifak vardır» temişlerdir. Bunlann naklî delili de, Ebû Said el-Hudrî'nin «Bir adamın satın aldığı meyvalan afete uğradi. Adamın borcu da çoktu. Peygamber Efendimiz, 'Ona yardım ediniz dedi. Bunun üzerine adama yardım ettiler. Fakat yaptıkları yardım borçlarını karşılayacak meblağa varamadı. Peygamber Efendimiz bu kez, meyva sahiplerine, 'Bulduğunuzu alınız. Bunun dışında size bir şey yoktur' buyurdu» [144] mealindeki hadisidir. Derler ki Peygamber Efendimiz onlara, «Meyvalannız afete uğradığı için adamda alacağınız yoktur» dememiştir. O halde ihtilafın sebebi, hem bu konuya ilişkin hadislerin, hem şebeh kıyaslarının birbirleri ile çelişmeleridir. Her bir taraf, kendi davası için ihticac ettikleri hadisle çelişen karşı tarafın hadisini te'vil ederek tabiî afetin bir hukukî etkisinin bulunmadığını söyleyenler «Olabilir ki Peygamber Efendimiz olgunlaşmayan meyvalan satmayı yasak etmezden önce afete uğrayan meyvalann satış bedelini almamayı emretmiştir. Zeyd b. Sâbit'in 'Meyvalann sık sık hastalıklara uğrayışı hakkında ashabın şikayetleri çoğalınca, 'olgunlaşmadan, meyvalann satılması yasak edildi.' mealindeki meşhur hadisi de bunu göstermektedir» demişlerdir. Afetlerin hukukî etkisini kabul edenler de, Ebû Said el-Hudrî'nin hadisini, «Olabilir ki meyva sahipleri fakir olduklan için, ya da meyvalannın hepsi afete uğramadığı için veyahut koparılma zamanı geldiği halde koparmadıklan için, Peygamber Efendimiz meyva sahiplerine 'Adamda bir hakkınız yoktur' dememiştir. Şeklinde yorumlamışlardır. Câbir'in hadisini Süleyman b. Atik yolu ile rivayet eden îmam Şafiî de, Süleyman b. Atik'i zayıf görerek, «Süleyman bu hadisi değişik biçimlerde rivayet etmiştir. Fakat eğer hadis sübut bulursa, afetin zaran -ister az, ister çok olsun- satıcıya ait olduğunu söylemek gerekir» derdi. Ulema arasında, satılan meyvalann susuzluktan zarar gördüğü zaman, zarann satıcıya ait olduğunda ihtilaf yoktur. Afetin hukukî etkisini benimsemiş olanlar da ulemanın bu ittifakı ile ihticac etmişlerdir. îmam Mâlik'in mezhebinde afetler hakkında konuşmamız: 1- Hangi olaylar afet sayılır? 2- Hangi mallar afetlerden hukuken etkilenir? 3- Malın ne kadarı yok olursa, afet nazara alınır? 4- Afet ne zaman olursa, etkisi kabul olunur? diye dört fasıldan ibarettir. [145] [142] Müslim, Musâkât, 22/3, no:1554; Ebû Dâvud, Buyu' 17/60, no: 3470. [143] Müslim, Musâkât, 22/3, no: 1554; Şafiî, Müsned, 2/151,152. [144] Müslim, Musâkât, 22/4, no: 1556; Ebû Dâvud, Buyû\ 17/60, no: 3469. [145] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/242-243. Konu Başlığı: Ynt: Tabiî afetler Gönderen: Ceren üzerinde 04 Ocak 2020, 20:21:25 Esselamu aleyküm.rabbim razı olsun bilgilerden kardeşim..
Konu Başlığı: Ynt: Tabiî afetler Gönderen: Züleyha üzerinde 05 Ocak 2020, 04:07:32 Çok faydalı bir paylaşım olmuş selam ve dua ile...
Konu Başlığı: Ynt: Tabiî afetler Gönderen: Sevgi. üzerinde 06 Ocak 2020, 05:59:53 Aleyküm selâm. Bu bilgileri bizlerle paylaştığınız için Allah sizlerden razı olsun kardeşim
Konu Başlığı: Ynt: Tabiî afetler Gönderen: Es-Sabur üzerinde 06 Ocak 2020, 06:23:38 Bir bahçe satıldıktan sonra orayı bir afet vurursa alan kişiden bunun bedelini istemeyebiliriz doğru olanda budur
Konu Başlığı: Ynt: Tabiî afetler Gönderen: Mehmed. üzerinde 25 Ocak 2020, 13:11:59 Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun
|