๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Bidayetül Müctehid => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 19 Şubat 2011, 21:10:07



Konu Başlığı: Satılan malın uğradığı ziyanın alıcıya ait olması
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 19 Şubat 2011, 21:10:07
2.Satılan Malın Uğradığı Ziyanın Alıcıya Ait Olması:





Ulema, satılan malın uğradığı ziyan ne zaman alıcıya ait olur diye ihtilaf etmişlerdir.

İmam Ebû Hanife ile İmam Şafiî, «Alıcı malı teslim almadıkça malın uğradığı ziyan satıcıya aittir» demişlerdir. İmam Mâlik'e göre ise bu bâbta mallar üç çeşit olup bir çeşidi, satılırken tartılarak, ölçülerek veyahut sayıla­rak alıcıya teslim edilen şeylerdir. Bir çeşidi, götürü olarak satılan veyahut tartı, ölçü ve sayıya tabi olmayan şeylerdir. Birinci çeşit olan mallar, alıcı ta­rafından teslim alınmadıkça uğradıkları ziyan satıcıya aittir. İkinci çeşit olan mallar ise -satılırken hazır iseler- teslim alınma salar bile, uğradıkları ziyanın alıcıya ait olduğunda -Mâlikî fıkhında- ihtilaf yoktur. Fakat hazır olmayan mallar hakkında imam Mâlik'ten üç rivayet gelmiştir. En meşhurlanna göre bu mallann uğradığı ziyan, eğer satılırken alıcıya ait olması şart koşulmazsa- sancıya aittir.

ikinci rivayete göre -satıcıya ait olması şart koşulmazsa- alıcıya ait­tir.

Üçüncü rivayete göre ise, imam Mâlik -canlı mallar ve yiyecek madde­leri gibi- isteneceği vakte kadar kalmasına güvenilmeyen mallarla güvenilen mallar arasında ayırım yapmıştır.

Bu ihtilaf, satılan malın alıcıya teslimi, satışın sıhhat şartlarından mı­dır, yoksa satışın bir hükmü olup, satılan mal alıcıya teslim edilmese bile sa­tış akdi tamam mıdır diye edilen ihtilafa dayanır.

«Satılan malın alıcıya teslimi, satış akdinin sıhhati» veyahut «tamam­lanması için şarttır» diyenler, «Satılan mal alıcıya teslim edilmedikçe, uğra­dığı ziyan satıcıya aittir» demişlerdir.

«Satış akdinin bir hükmü olup, mal alıcıya teslim edilmese bile akid ta­mamdır» diyenler ise, «Satılan mal, bizzat satış akdi ile alıcının uhdesine geçmiş olur» demişlerdir. İmam Mâlik'in, hazır olan ve olmayan mallarla, ölçü, tartı veyahut sayı ile satılan mallar ve götürü olarak satılan veyahut öl­çü, tartı ve sayı ile satılmayan mallar arasında ayının yapması ise, bir istih-sandır. Istihsanın manası, birçok hallerde maslahatı gözönüne alıp adaleti öngörmektir.

Zahirîler de -kanaatimce- satılan malın bizzat satış, akdi ile alıcının uh­desine girdiği görüşündedirler. Bu görüşe sahip olanlann dayanağı da Peygamber Efendimizin,

«Gelir, ana malın uhdeye geçmesi ile hak olur» [139] hadisi ile- ulemanın teslim alınmadan ana malın gelirinin alıcıya ait oldu­ğunda ittifak etmeleridir. Bu görüşe katılmayanlann dayanağı da, Attab b. Üseyd'in «Peygamber Efendimiz beni Mekke'ye gönderirken bana,

'Onları (Mekke halkını) teslim almadıkları şeyleri satmaktan ve uhde­lerine geçmeyen malların kazancını yemekten alıkoy' buyurdu» [140]mealin­deki hadisidir.

Satılan malın teslim şartlan hakkında yukanda konuştuğumuz için bir daha tekrarlamaya lüzum görmüyoruz.

Satılan malın tesliminden sonra uğradığı ziyanın -eğer uhde süresi için-

de veyahut tabiî afetlerle olmazsa- alıcıya ait olduğunda ihtilaf yoktur. Uh­deyi yukarıda anlatmış bulunuyoruz. Burada da.tabiî afetlerden söz edece­ğiz. [141]


[139] Ebû Dâvud, Buyu117/73, no: 3508.

[140] İmam Muhammed, Âsâr, ?. Ayrıca benzeri için bkz. İbn Mâce, Ticârât, 12/20, no: 2189.

[141] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/240-242.



Konu Başlığı: Ynt: Satılan malın uğradığı ziyanın alıcıya ait olması
Gönderen: Sevgi. üzerinde 08 Şubat 2020, 19:19:55
Esselâmü Aleyküm. Rabbim bizleri herzaman doğru işler yapanlardan eylesin inşaAllah
Bu faydalı bilgiler için Allah razı olsun kardeşim


Konu Başlığı: Ynt: Satılan malın uğradığı ziyanın alıcıya ait olması
Gönderen: Mehmed. üzerinde 12 Şubat 2020, 14:34:38
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri ilim öğrenen kullarından eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Satılan malın uğradığı ziyanın alıcıya ait olması
Gönderen: Es-Sabur üzerinde 13 Şubat 2020, 06:26:54
Bir mal satıldıktan sonra alıcıya teslim edilene kadar sorumluluk satıcıya aittir


Konu Başlığı: Ynt: Satılan malın uğradığı ziyanın alıcıya ait olması
Gönderen: Züleyha üzerinde 15 Şubat 2020, 11:24:02
Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile