|
Konu Başlığı: Organların kesilecek kısmi Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 11 Şubat 2011, 17:58:50 A-B. Organların Kesilecek Kısmi: îmam Mâlik'ten rivayet olunan meşhur görüşe göre, nefes borusu ile sağ ve sol yanındaki iki büyük damarın kesilmesi şarttır Aksi taktirde hayvan murdar olur. Kimisi îmam Mâlik'ten bunlarla beraber yemek borusunun da kesilmesinin şart olduğunu, kimisi de, yalnız iki damarın kesilmesinin kâfi geldiğini rivayet etmiştir. Mâliki uleması iki damarın tamamını kesmenin şart olduğunda ihtilâf etmemişlerdir. Fakat nefes borusunu kesmenin şart olduğunu söyleyenler bu borunun tamamını kesmenin şart olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Kimisi «Tamamını kesmek şarttır», kimisi «Çoğu kesilirse kâfi gelir» demiştir. İmam Ebû,Hanife de «Üd boru ile iki damardan üç tanesini kesmek şarttır. Bu kesilenler ister iki damar ile bir boru, ister iki boru ile bir damar olsun» demiştir, imam Şafii'ye göre ise şart olan, sadece iki boruyu kesmektir, îmam Muhammed b. Hasen de «Her dört uzvu da kesmek şarttır. Fakat her bir uzvun tamamını kesmek vacib değildir, her birinden çoğunun kesilmesi kâfidir» demiştir. Bu ihtilâfın sebebi, bu hususta herhangi bir şartın nakledilmemiş olmasıdır. Ancak bu hususta iki hadis vardır İd biri, hayvanın yalnız kanını boşaltmanın, biri de, iki damarını kesmenin vücubünu bildirmektedir. Birincisi Rafı' b. Hadic'in yukarıda metni geçen «Kanın damarlardan boşalmasını sağlayan alet ile ve Allah'ın adı anılarak kesilen hayvanın etini yiyiniz» 20 mealindeki hadisidir. Bu hadisin sıhhatinde ittifak edilmiştir. İkincisi de Ebû Ümâme'nin «Peygamber (s.a.s) Efendimiz, «Diş veyahut tırnak ile kesilmemiş olmak şartıyla, 'boğazdaki iki kan daman kesilen hayvanın etini yiyiniz' buyurdu» 21 mealindeki hadisidir. Birinci hadisin zahiri yalnız damarların bir kısmını kesmenin vücubünu göstermektedir. Zira damarların bir kısmını kesmekle kan boşalmış olur. İkinci hadiste ise damarların tamamını kesmenin şart olduğu bildirilmektedir. Şu halde her ild hadis de damarları kesmenin şart olduğunu bildirmekte müttefiktirler. Bunun için eğer, «Hadiste geçen EL-EVDAC kelimesindeki tarif harfi baziyet'i (parça) ifade ediyor» dersek bu iki hadisi te'lif etmek mümkün olur. Zira Arap dilinde ta'rif harfi kimi zaman baziyet'i ifade eder ki, o zaman, hadis, «Kan damarlarının bir kısmı kesilen.hayvanın etini -eğer diş veyahut tırnakla kesilmemişse- yiyiniz» mealinde olur. Nefes ve yemek borularının -hele yalnız bu iki borunun- kesilmesini şart koşanların ise semt bir dayanakları yoktur. Bunun içindir ki kimse, «Neyi kesmenin kâfi geldiği üzerinde ic-ma1 edilmişse, onu kesmek vacibtir. Zira hayvanın helâl olması için onu kesmek şart olduğuna ve hayvanın nesini kesmenin kâfi geldiği hususunda da bir nass bulunmadığına göre, neyin üzerinde icma' edilmiş ise o şeyi kesmenin vacib olması lâzım gelir» demiştir. Fakat bu zayıf bir görüştür. Zira kâfi geldiği üzerinde icma' edilen bir şeyin sıhhat için şart olması lâzım gelmez22 20 Buhârî, Zebâih, 72/36, no: 5543. 21 Taberânî (Heysemî, Mecmâü'z-Zevâid, 4/34. 22 İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/348-349. |