Evlilik engeli

L- Evlilik Engeli

İki müslüman ya da Zımnıî arasında bulunan evlilik devam ettikçe, müslüman veya zımmî kadının bir başkasıyla evlenemeyeceğinde ulema müttefiktirler. Ancak evli bulunan cariye, satıldığı zaman kocasından boşanmış olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Cumhur, boşanmadığı görüşünde ise de, kimisi 'Satılmasıyla boşanmış olur' demiştir. Bu görüş, İbn Abbas, Câbir, İbn Mes'ud ve Ubey b. Ka'b (r.a.)'den rivayet olunmuştur.

Bu ihtilâfın sebebi, Berîre hakkındaki hadisin, "Evli olan kadınlar da size haram kılındı. Ancak maliki bulunduğunuz cariyeler bundan müstesnadır" [141] âyet-i kerimesinin umumu ile çelişmesidir. Zira bu âyetteki istisna, esir alınan-âlınmayan bütün cariyelere şâmildir. Berîre'nin hadisi ise cariyenin, satılmasıyla boşanmadığını ifade etmektedir. Zira eğer satılmasıyla boşanmış olsaydı, Peygamber (s.a.s) Efendimiz onu azadladık-tan sonra kocasına dönüp-dönmemekte muhayyer kılmazdı ve bizzat Tîz. Âişe'nin onu satın alması, kocasından boşanması olurdu.

Cumhurun delili, İbn Ebî Şeybe'nin Ebû Said el-Hudrî'den, «Peygamber (s.a.s) Efendimiz Huneyn savaşı sırasında bir askeri birlik yola çıkardı. Birlik, Evtas günü bir Arap kabilesine bir baskın yaptılar ve onları yenilgiye uğratıp bir kısmını öldürdüler ve bir kısım kadınlarını da esir ettiler. Bu kadınlar evliydiler. Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in ashabından kimisi, bu kadınlar evli olduğu için onlara yaklaşmanın günah olacağından endişe ettiler. Bunun üzerine 'Evli bulunan kadınlar da size haram kılındı. Ancak maliki bulunduğunuz cariyeler bundan müstesnadır' âyet-i kerimesi nazil oldu» diye rivayet ettiği hadistir[142].

Bu mes'ele buradan ziyade «Boşanma bahsi»ne daha uygundur.

İşte, İslâmiyet'te evlenmenin sıhhati için şart olan şeylerin hülâsası bunlardır ki, yukarıda da söylediğimiz gibi -birbirleriyle evlenen erkek ve kadının, evlenme akdinin ve akidde gerekli olan şartların evsafı olmak üzere- üç grupta toplanmaktadır.

Müslüman olmazdan önce birbirleriyle evlenen ve sonra müslüman olanların evlenmelerine gelince: Eğer akidleri İslâmiyet'in şartlarına uygun bir şekilde yapılmış ve ikisi birlikte müslüman olmuşlarsa, akidlerinin İslâmiyet'te de sıhhatli olduğunda fukaha müttefiktirler. Ancak ihtilâf ettikleri iki mes'ele vardır: Biri, dörtten fazla kadınlarla veyahut İslâmiyet'e göre bir nikâh altında bulunmaları caiz olmayan iki kadınla herhangi bir kimsenin evli bulunması halidir. Biri de, birinin diğerinden önce müsiümanlığı kabul etmesi halidir. [143]

[141] Nisa, 4/24.

[142] Ebû Dâvûd, 6/45, no: 2157.

[143] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/472-473.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın