îki kızkardeşi bir nikâh altında bulundurma engeli

F- îki Kızkardeşi Bir Nikâh Altında Bulundurma Engeli

Cenâb-ı Hak, Kur'an-ı Kerim'de, "Size, iki kızkardeşi birarada almak suretiyle evlenmek haram kılındı" [121]buyurduğu için, ulema, evlenme akdiyle iki kızkardeşi birarada almanın caiz olmadığında müttefik iseler de, satın almakla kızkardeş iki cariyeyi birarada almanın caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. Cumhur bunun da caiz olmadığı görüşündedir. Bir grup da caiz olduğunu söylemiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, "Size iki kızkardeşi birarada almak suretiyle evlenmek haram kılındı" ile âyetin sonunda gelen "Maliki bulunduğunuz cariyeler bundan müstesnadır" istisnasındaki umum arasında bulunan çelişmedir. Zira bu istisna, âyetin ihtiva ettiği en yakın olan yasakla ilgili olabildiği gibi istisnaya girmediğinde icma* edilen yasaklar dışında bütün yasaklarla da ilgili olabilir ki, o zaman âyetteki umum olduğu gibi kalır. Bilhassa eğer iki lazkardeşi birarada almanın caiz olmadığına, aralarındaki kardeşliğin şefkat ve sevgisini sebeb gösterirsek..Zira bu sebeb aynıyla cariyelerde de mevcuttur.

Kardeş iki cariyeyi birarada almanın caiz olmadığını söyleyenler, birisini evlenme ile, diğerini de satın almayla almanın caiz olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. İmam Mâlik ile îmam Ebû Hanife bunun da caiz olmadığını, İmam Şafii ise caiz olduğunu söylemişlerdir.

îki kızkardeşi birarada almanın caiz olmadığında müttefik olan ulema, -bildiğime göre- bir kadınla halasım ya da teyzesini de birarada almanın caiz olmadığında müttefiktirler. Zira tevatür yoluyla Ebû Hüreyre (r.a.)'den geldiği sabittir ki, Peygamber (s.a.s) Efendimiz,

«Bir kadınla ne halası ne de teyzesi birarada alınamaz» [122] buyurmuştur. Ulema, HALA'mn, seninle bizzat ya da bir başka erkek vasıtasıyla kan akrabalığı olan her erkeğin, TEYZE'nin de seni ya bizzat ya da bir başka kadın vasıtasıyla doğuran her kadının kızkardeşi demek olduğunda müttefiktirler.

Ulema bu hadisin, kendisinden husus murad olan bir hâs kabilinden mi yoksa umum murad olan bir hâs kabilinden mi olduğunda ihtilâf etmişlerdir. Kendisinden umum murad olan hâs kabilinden olduğunu söyleyenler de «Bundan hangi âmm kastedilmiştir» diye ihtilâf etmişlerdir. Bir cemaat -ki ulemanın ekseriyetidir ve cumhur da onların görüşündedir-: «Hâs'tır ve ondan husus murad olup hürmet, hadiste zikredilen hala ve teyzeden başka kimseye geçmez» demiştir. Bir grup da, «Ondan umum muraddır ki, o da, aralarında -birbirleriyle evlenmelerine mani olsun-olmasın yakın bir akrabalık bağı bulunan kimselerdir». Şu halde bunlara göre iki amca kızını, iki hala kızını, iki dayı kızını, bir kadınla amcası ya da halası kızını birarada almak caiz değildir. Kimisi de, «Aralarında biri erkek, diğeri de kadın farzedildiği takdirde birbirleriyle evlenmelerine mani olan akrabalık bağı bulunan iki kadını birarada nikâh altına almak caiz değildir» demiştir. Bunlardan kimisi bunu her iki taraf için de. itibar etmiş, yani eğer iki kadından herhangi biri erkek farzedildiği zaman birbirleriyle evlenmeleri caiz olmazsa ikisini birarada almak caiz değildir. Fakat eğer biri erkek farzedildiği zaman birbirleriyle evlenmeleri caiz olmaz, lâkin diğeri erkek farzedildiği zaman birbirleriyle evlenmeleri caiz olur ise, ikisini birarada almak caizdir, demiştir. Buna göre bir kişinin dul karısıyla, diğer bir kandan olan kızını birarada almak caizdir. Zira her ne kadar kız erkek farzedildiği zaman -kadın babasının karısı olduğu için- kadınla evlenmesi caiz olmuyorsa da, kadın erkek farzedilirse kazı alabilir. Çünkü o zaman bir yabancının kızı olmuş olur. îmam Mâlik'in tabileri tarafından benimsenen kaide budur. Diğerleri ise, kişinin dul karısıyla bir başka karısından olan kızım birarada almayı caiz görmemişlerdir. [123]

[121] Nisa, 4/23.

[122] Cassâs, Ahkâmü'l-Kur'an, 2/134.

[123] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/464-465.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın