> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Bidayetül Müctehid > Kitabet akdinin şartları
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Kitabet akdinin şartları  (Okunma Sayısı 886 defa)
01 Şubat 2011, 18:35:08
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 01 Şubat 2011, 18:35:08 »



164. Kitabet Akdinin Şartları


Kitabet akdinin şartlarına gelince:

Bu şartlardan bir kısmı -yukarıda da geçtiği üzere- akdin sıhhati için şarttır. Bir kısmı da tarafların kendi aralarında koştukları şartlardır. Bu şart­lardan da bir kısmı, koşulduğu zaman akid fesada gider, bir kısmı da, koşul-duğu zaman değil, yerine getirildiği zaman akid fesada gider. Eğer yerine ge­tirilmezse -şart koşulsa bile- akid fesada gitmez. Bu şartlardan bir kısmı da koşulması caiz olup gerekli olmayan, bir kısmı da koşulması caiz ve gerekli olan şartlardır. Bütün bunlar furu' kitaplarında uzun uzadıya anlatılmakta­dır. Bizim bu kitabımız ise, furu' kitabı olmayıp usûl kitabıdır.

Akdin fesada gitmesine sebeb olan şartlar, özet olarak akdin sıhhati için şart olan şeylerin zıtlandır. Caiz olan şartlar da akdin sıhhat şartlarına halel getirmeyen şartlardır, işte buraya kadar olan hususta ulema arasında ihtilaf yoktur. Ulema ancak hangi şeyin sıhhat şartı ölüp hangisinin olmadığında ih­tilaf etmişlerdir. Bu ihtilaf da, herhangi bir şeyin, akdin sıhhatine halel getir­mesi bakımından yakın veyahut uzak olması yüzündendir. Bunun içindir ki İmam Mâlik bir üçüncü kısım şartlann varlığını da benimsemiştir, ki bu da koşulması değil, yerine getirilmesi akdi fesada götüren şartlardır. Bunu di­ğer şer'î akidlerde de böylece bilmek gerekir.

Bu konuda ulemanın meşhur olan mes'elelerinden biri, "Kişi, kölesi ile kitabet akdini yaparken kendisine bir müddet hizmet etmesi veyahut yolcu­luğa çıkması gibi bir şeyi şart koşarsa ve köle de henüz borcunun vadesi gel­memişken borcunu ödemeye güç yetirirse, azatlanır mı, azatlanmaz mı?" mes'elesidir. İmam Mâlik ile bir cemaat, «Koşulan şart bâtıldır ve köle bor­cunun tamamını ödediği anda azatlanmış olur» demişlerdir. Kimisi de «Bor­cunun tamamını ödemekle beraber, koşulan şartı da yerine getirmedikçe azatlanamaz» demiştir. Rivayet olunduğuna göre Hz. Ömer hazinenin köle­leri ile kitabet akdini yaparken, borçlarını ödedikten sonra devlete üç yıl hiz­met etmelerini de şart koşmuştur. Kişinin, kendisine birkaç yıl hizmet etmek üzere kölesi ile kitabet akdini yaptığı zaman ise, kölenin ona o kadar yıl hizmet etmedikçe azatlanamadı-ğında ihtilaf yoktur. Bunun içindir ki «Koşulan şart lazım gelir» diyenlerin sözü kıyasa uygundur. İşte bu bahsin ana kaideleriyle ilgili olan meşhur mes'eleler bunlardır.

Bu bahiste ulemanın anlattığı birtakım mes'eleler daha vardır. Fakat bu mes'eleler esasında başka bahislerin mes'eleleri olup, bu bahiste zikredildik-leri zaman bu bahsin fer'i'leri, başka bahislerde zikredildikleri zaman ise o bahislerin ana kaideleri olurlar. Bunun için bu mes'elelerin de burada zikre­dilmesi yararlıdır.

Biri; kişinin kızını, kendisi ile kitabet akdi yaptığı kölesi ile evlendirdik­ten sonra ölüp de, kölenin kıza miras kalması halindeki ihtilaflarıdır. îmanı Mâlik ile îmam, Şafiî «Nikahlan bozulur. Çünkü kadın kocasının bir cüzüne malik olmuştur. Kadının, kölesi ile evlenmesi ise, icma' ile caiz değildir» de­mişlerdir, îmam Ebû Hanife ise, «Nikâha bir zarar gelmez. Zira kadın kendi­si ile kitabet akdi yapılan kölenin kendisine değil, zimmetinde olan alacağa varis olmuştur» demiştir. îşte görülüyor ki bu mes'ele buradan çok, evlenme babının bir mes'elesidir.

Bu babın mes'elelerinden biri de, kendisi ile kitabet akdi yapılan köle eğer öldüğü zaman zimmetinde kitabet bedelinden başka birtakım borçlar bulunursa, terekesinden, önce kitabet bedeli mi çıkarılır, yoksa efendisi de diğer alacaklılarla birlikte terikede ortak olup herkes alacağının miktarı ora­nında terekeyi aralarında taksim mi ederler diye ihtilaf etmeleridir. Ulema -bunun gibi- kendisi ile kitabet akdi yapılan köle eğer iflas edip de malı borçlarını karşılayacak kadar bulunmazsa, alacaklılar kölenin raka-besine müdahale edebilirler mi, edemezler mi diye ihtilaf etmişlerdir. îmam Mâlik, îmam Şafiî ve İmam Ebû Hanife, «Kölenin rakabesine müdahale haklan yoktur», İmam Ahmed ile Süfyan Sevrî ise, «Eğer malı alacaklarını karşılayamazsa kölenin rakabesini alırlar. Meğer kitabet bedelinin tamamını ödeyemediği için efendisi ona el koysun» demişlerdir.

Ulema şunda müttefiktirler ki, kendisi ile kitabet akdi yapılan kölenin bir cinayet işleyip de işlediği cinayetin diyetini ödeyemediği zaman, eğer efendisi vermezse, diyet sahibine kendisi teslim edilir.

Kölenin terekesinden önce kitabet bedeli mi çıkanlır, yoksa efendi ile diğer alacaklılar terikede ortak mıdırlar mes'elesi iflas babının mes'elelerine girer. Kölenin cinayet işlemesi ile ilgili olan mesele de, cinayetler babının mes'elelerindendir.

Kaza ve muhakemeler usulü babının bir ana kaidesi ve bu babın da bir fer'i olan mes'elelerden biri de kişinin, kendisi ile kitabet akdini yaptığı köle ile kitabet bedelinin miktannda anlaşmazlığa düşmeleri halinde ulemanın ihtilafıdır. îmam Mâlik ile îmam Ebû Hanife, «Kölenin sözü geçerlidir», îmam Şafiî, îmam Muhammed ve îmam Ebû Yûsuf ise, bunları da satıcı ve alıcıya kıyas ederek, «İkisi de yemin ederler ve akid bozulur» demişler­dir.

Bu babın fer'i'leri daha çoktur. Fakat şimdilik hatırımda olan mes'eleler bunlardır. Kim kendisine -bu bâbtan olmak üzere- ulemanın ihtilaf ettikleri meşhur olan mes'elelerden biri vâki olursa, eğer o mes'elenin mantûk ile ya­kın bir ilgisi bulunuyorsa, onu buraya dercetmesi gerekir. Çünkü bizim mak­sadımız -defalarca söylediğimiz gibi- ulemanın ihtilaf ettikleri meşhur olan meskût mes'eleleri buraya almaktır. Zira mes'elelerin bu iki çeşidini birden bilmek müctehidin, şeriatta meskût geçen ve hakkında -ister herhangi bir âlimden bir görüş nakledilmiş olsun, ister olmasın- ulemanın ihtilaf ettikleri meşhur olmayan meselelerde ictihad edebilmesi için şarttır. Zira bu mes'ele­ler müctehid için birer ana kaide mesabesindedir. Kanaatimce bu mes'eleler üzerinde iyice uğraşarak ulemanın herhangi bir mes'elede ihtilaf ettikleri za­man ihtilaflarım gerektiren sebebleri ve herhangi birinin hangi mes'elede kendi usûlüne uymayıp hangisinde uyduğunu öğrenen bir kimse, yeni yeni karşılaştığı mes'elelerde herhangi bir fıkıh aliminin görüş ve fetvasına uygun bir şekilde cevap verebilir. Şayet bir mes'ele hakkında herhangi birinden bir görüş naklolunmamış veyahut kendisi işitmemiş olursa, o zaman kendisi, mezhebine göre fetva verdiği fıkıh aliminin usûlüne uyarak ictihad eder ve vardığı sonuca göre cevap verir.

Allah izin verirse, bu kitabı bitirdikten sonra îmam Mâlik'in mezhebin­de ve onun usûlünü ve usûlü yerine geçen meşhur mes'eleîerini içinde topla­yan bir kitap yazmak isteriz. İbnu'l-Kasım da imam Mâlik'ten yazılı olarak naklettiği fetvalar'mecmuasında, dediğim şekilde hareket ederek, hakkında îmam Mâlik'in, bir görüşünü işitmediği mes'elelerde İmam Mâlik'in usûlüne göre ictihad ederek fetva vermiştir. Zira zamanımızın insanları için fetva ve hükümlerde başkasına uyup taklid etmek bir huy ve tabiat olmuştur. Oysa, bizim bu kitabımız, kişiyi -eğer kendini yetiştirmiş ve yeteri kadar lügat, dil ve Usûl-i Fıkıh ilimlerini öğrenmiş ise- ictihad edebilen bir duruma ulaştıra­cak niteliktedir.

Bunun içindir ki biz, bu kitabımıza BİDÂYETÜ'L-MÜCTEHİD ve NİHÂYETÜ'L-MUKTESID ismini uygun bulduk. [19]


[19] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/197-199.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Kitabet akdinin şartları
« Posted on: 28 Mart 2024, 18:36:30 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Kitabet akdinin şartları rüya tabiri,Kitabet akdinin şartları mekke canlı, Kitabet akdinin şartları kabe canlı yayın, Kitabet akdinin şartları Üç boyutlu kuran oku Kitabet akdinin şartları kuran ı kerim, Kitabet akdinin şartları peygamber kıssaları,Kitabet akdinin şartları ilitam ders soruları, Kitabet akdinin şartlarıönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes