Ölçülüp tartılan malların taksimi

3: Ölçülüp Tartılan Malların Taksimi

Lahmî'den başk bütün ulema, ölçülen veyahut tartılan mallari kur'a ile taksim etmenin caiz olmadığında müttefiktirler. Ölçülen mal da ya bir cins, ya birden çok cinsler olur. Bir cins olduğu zaman eğer ortaklardan biri ölçülerek veyahut tartılarak taksimini isterse, hisseler arasında ölçü veyahut tartıda eşitlik sağlamanın şart olduğunda ihtilaf yoktur. Şayet ikisi karşılı ki rizk ile hisselerin biribirinden fazla olmasını kabul ederlerse, o zaman -ister'ribâya tabi olan, ister olmayan cinsten olsun- hissdlerin birbirinden fazla olması (caiz olduğu gibi, miktarı belli olan ve olmayan ölçekle ölçmek de caizdir. Fâkat götürü, yani ölçüsüz ve tartısız taksim etmek caiz değildir.

Ölçülen malın birden çok cinsler olması haline gelince:

Eğer birbirleriyle, biribirinde fazla olarak satılması caiz olmayan cinsler ise, ölçülen şeye çevrede tanınan ölçekle ve tartılan şeye de çevrede tanınan terazi ile taksim edilmesi gerekir. Bu da İmam Mâlik'in mezhebine göredir. Çünkü İmam Mâîik «Eğer cinsleri değişik olan iki şey -buğday ile arpa gibi- menfaat bakımından biribirine yakın iseler, birbirleriyle biribirinden fazla olarak satılmaları caiz değildir» demiştir.

Eğer birden çok olan cinsler birbirleriyle, biribirinden fazla olarak satılması caiz olan şeyler ise, hisseler arasında eşitlik sağlamak suretiyle de, birbirinden fazla olarak da taksimleri caizdir. Bu cevaz için de İmam Mâlik'in mezhebinde karşılıklı rıza şarttır.

İşte buraya kadar olan konuşmamızın hepsi malların taksimi hakkındadır. Şimdi de bu bahsin ikinci kısmı olan, menfaatlann taksimi bahsine geçiyoruz. [12]

[12] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/397-398.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın