Sıhriyet engeli

B- Sıhriyet Engeli:

Sıhriyet yüzünden kendileriyle evlenmek haram olan kadınlar dört sınıftır. Bunlardan biri üvey annelerdir ki, bunun menşei "Babalarınızın evlendiği kadınlarla evlenmeyin" [88] âyet-i kerimesidir. Diğerleri de, oğullarin karilari, üvey kızlar ve kaynanalardır. Bunlann da menşei birinci fasılda geçen âyet-i kerimedir. Zira bu âyette, "Kanlarınızın anneleri, kendileriyle gerdeğe girdiğiniz kadınların yanınızda kalan kızları (üvey kızlar) -eğer anneleriyle gerdeğe girmemişseniz size bir engel yoktur- ve öz oğullarınızın eşleri size haram kılındı" [89] buyurulmuştur,

. İşte bu dört sınıf kadınlardan üvey annelerle oğullann eşleri -kendileriyle gerdeğe girilmese bile- sırf nikâh akdi ile ve üvey kızın da annesiyle gerdeğe girilmesiyle haram olduklannda ulema müttefiktirler. Fakat üvey kızın haram olması için üvey babasının yanında büyümesi şart mıdır, değil midir ve annesine şehvetle dokunmak kâfi geliyor mu, yoksa onunla gerdeğe girmek şart mıdır ve üvey annenin de haram olması için kızıyla gerdeğe girmek şart mıdır, yoksa yalnız evlenme akdi kâfi midir diye ihtilâf etmişlerdir. Ulema «Bu kadınlar nasıl sahih olan evlenme akdiyle haram oluyorlarsa, zina ile veyahut yanlışlıkla işlenen cima ile de haram olurlar mı?» diye bu babın bir mes'elesinde daha ihtilâf etmişlerdir ki, bununla birlikte ihtilâf edilen mes'eleler dört olur. [90]

1. Üvey Kız:

Üvey kızın üvey babasına haram olması için üvey babasının yanında büyümesi şart mıdır, değil midir? Cumhur 'Şart değil', İmam Dâvûd da 'Şarttır' demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, âyette geçen «yanınızda kalan" kaydı, ihtirazı bir kayıt mıdır, yoksa üvey kızlar çoğunlukla üvey babalan yanında kaldıklan için mi bu kayıt getirilmiştir diye ihtilâf etmeleridir. «Üvey kızlar çoğunlukla üvey babalan yanında kaldıkîan için bu kayıt getirilmiş olup onlarda bu vasfın bulunması şart değildir. Zira üvey babalan yanında kalan üvey kızlarla kalmayan üvey kızlar arasında bir fark yoktur» diyenler, «Üvey kızlar -üvey babalan yanında büyümüş olsunlar, olmasınlar- üvey babalanna haramdırlar», kaydını ihtirazı bir kayıt olarak gören ve «Bu kayıt sebebi bilinmeyen bir taabbüd'tür» diyenler de «Üvey kızın, üvey babasına haram olması için onun yanında büyümesi şarttır» demişlerdir. [91]

2. Üvey Kızın Haramîık Şartı:

Üvey kızın üvey babasına haram olması için, üvey babasının, annesine şehvetle dokunması kâfi midir, yoksa onunla gerdeğe girmiş olması şart mıdır?

İmam Mâlik, Süfyan Sevrî, İmam Ebû Hanife, Evzâî ve Leys b. Sa'd, «Şehvetle dokunmak kâfidir» demişlerdir ki, bu, İmam Şafii'nin de iki kavlinden biridir. İmam Dâvûd ile Müzeni de, «Üvey kız, üvey babasına ancak üvey babasının annesiyle gerdeğe girmesi neticesinde haram olur» demişlerdir. İmam Şafii'nin kendisince muhtar olan diğer bir kavli de bu yoldadır. İmam Mâlik'in bir kavline göre kadına şehvetle bakmak da -kadının hangi yerine olursa olsun- dokunmak gibidir. İmam Ebû Hanife de kadının yalnız avret yerine bakmakta, İmam Mâlik'in görüşüne katılmıştır. Bakmayı dokunmak hükmünde gören Süfyan Sevrî ise, şehvetle bakmayı şart koşma-mıştır. İbn Ebî Leylâ ile îmam Şafii -bir kavlinde- bunlann görüşüne katılmayıp, «Bakmanın bir tesiri yoktur» demişlerdir.

Bu ihtilâfın sebebi, âyet-i kerimede geçen "Kendileriyle gerdeğe girdiğiniz" kaydından, onlarla cima etmek mi, yoksa mutlak telezzüz (zevklenmek) mi anlaşılır. Şayet mutlak telezzüz ise, bakmak da telezzüze giriyor mu, girmiyor mu diye ihtilâf etmeleridir. [92]

[88] Nisa, 4/23.

[89] Nisa, 4/23.

[90] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/453.

[91] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/453-454.

[92] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/454.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın