Sayfayı Yazdır - Küfür engeli

H- Küfür Engeli

Cenâb-ı Hak "Kâfir olan kadınları nikâhınız altında tutmayın" [127]

buyurduğu için ulema, müslümanlann putperest kadınlarla evlenmesinin caiz olmadığında müttefik iseler de, Putpereset kadını cariye olarak kullanmalarının cevazında ihtilâf etmişlerdir. Ulema, kitaplı (ehl-i kitaba mensub) olan hür kadını nikahlamanın ve kitaplı olan cariyeyi cariye olarak kullanmanın cevazında da -Abdullah b. Ömer'den gelen bir rivayet hariç- müttefiktirler. Fakat ehl-i kitab olan cariyeyi nikahlamanın cevazında ihtilâf etmişlerdir. .

Bu ihtilâfın sebebi, yukarıda geçen âyet-i kerime ile "Putperest kadınlarla -İman etmedikçe- evlenmeyiniz" [128] âyet-i kerimesinin umumlariyla, "Evli kadınlarla evlenmeniz de size haram kılındı. Ancak maliki bulunduğunuz cariyeler müstesnadır" [129] âyet-i kerimesinin umumu arasında bulunan çelişmedir. Zira bu istisna ile kastedilen evli kadınlar, düşmandan esir alınan kadınlardır. Düşmandan esir alınan kadınlar ise, ehl-i kiab da, putperest de olabilir. Cumhur «Caiz değildir» demiş, Tavus ile Mucâ-ııd ise cevazı benimsemişlerdir.

Tavus ile Mücâhid'in delillerinden biri, Evtâs savaşında Ashab-ı Ki-ram'ın müşriklerden esir aldıklan kadınlarla temas ederken azil [130]yapmak için Peygamber (s.a.s) Efendimiz'den izin istemiş olmalan ve Efendimiz'in anlara izin verdiği yolunda gelen rivayettir. Kitaplı ve hür olan kadınlarla evlenmenin cevazını benimsemiş olan cumhur da, "Sizden önce kendilerine kitap verilenlerin hür ve iffetli kadınları -zina etmeksizin, gizli dost tutmaksizm ve mehirlerini verdiğiniz taktirde- sîze helâldir" [131] âyet-i keri-nesinin hususunu "Putperest olan kadınlarla -müslüman olmadıkça- evenmeyiniz" [132] âyet-i kerimesinin umumundan istisna mahiyetinde görmüştür. Kitaplı ve hür olan cariyelerle evlenmeyi caiz görmeyenler ise, ıâss'ın âmm ile nesholunduğunu benimsemişlerdir ki, fukahadan kimisi bu ;ör üstedir.

Kitaplı olan cariyelerle evlenmenin cevazında ihtilâfetmelerinin sebebide, umumun bu hususta kıyas ile çelişmesidir. Zira kitaplı olan cariyeyi, kitaplı ve hür olan kadına kıyas etmek, kitaplı cariye ile evlenmenin caiz olmasını, «Putperest kadınlarla -müslüman olmadıkça- evlenmeyiniz" yet-i kerimesinin umumu ise, caiz olmamasını gerektirmektedir. Zira "Sizden önce kendilerine kitap verilenlerin hür ve iffetli kadınları size helâldir" âyet-i kelimesiyle, bu âyetin umumundan yalnız hür kadınlar istis-ıa edilmiştir. Bunun için bu istisnadan sonra geri kalan umumu kıyas ile tah-;is eden veyahut «İstisna ile umumun tamamı bozulur» diyenler, «Kitaplı >lan cariyelerle evlenmek caizdir», istisnadan sonra geri kalan umumu kıya-a tercih edenler ise «Caiz değildir» demişlerdir.

Bu ihtilâflarına bir başka sebeb daha vardır. O da, Delîlül-Hitab'ın kı-as ile çelişmesidir. Zira "Sizden hür ve mü'min kadınlarla evlenmeye gü-:ü yetmeyen kimseler, ellerindeki mü'min cariyelerden alsınlar" [133] iyet-i kerimesi Delîlü'l-Hitab yoluyla, mü'min olmayan cariyelerle evlenmenin caiz olmadığını, cariyeyi hür kadına kıyas etmek ise, caiz olmasını gerektirir. Halbuki burada kıyasın aslı, gerek kendileriyle evlenmek ve gerek cendilerini cariye olarak kullanmak caiz olan kadınlann her iki çeşidinde de nüslüman kadınlardır. Bunun içindir ki ikinci grup ulema, «Müslüman olan :ariyelerle evlenmenin ancak şart ile caiz olduğuna göre, kitaplı olan cariyene evlenmenin evleviyetle caiz olmaması lâzım gelir» demişlerdir.

Kitaplı olan cariyeleri cariye olarak kullanmanın cevazında ihtilâf et-nelerinin sebebi de, hem «Mâliki bulunduğunuz cariyeler müstesnadır»

istisnasındaki umumdur, hem de evli olmayan kadınlan düşmandan esir almanın onlan helâl kıldığında icma' bulunmasıdır.

Evli olan kadınlann esir ahnmalanyla helâl olup olmadıklarında ise, «Onlan esir almak, kocalanyla olan evlilik bağını koparır mı, koparmaz mı? Koparırsa, hangi şartlar altında koparır?» diye ihtilâf ettikleri için ihtilâf etmişlerdir. Bir cemaat «Eğer kocasıyla birlikte esir edilirse evlilik bağlan kopmaz, eğer biri diğerinden önce esir edilirse kopar» demiştir. İmam Ebû Hanife bu görüştedir. Bir cemaat de, «Esir edildiler mi -ister biri diğerinden önce, ister birlikte edilsin- kopar» demiştir. İmam Şafii de bu görüştedir. İmam Mâlik'ten de iki söz rivayet olunmuştur. Birincisinde, «Mutlaka kopmaz», birisinde de -İmam Şafii'nin dediği gibi-, «Mutlaka kopar» demiştir. Bu ihtilâflannın ikinci sebebi de, «Esir olarak alınanlar, köleleştirildikten sonra artık öldürülmekten emin bulunduklarına göre İslâm Ülkesi'nde emniyet içinde yaşayan Zımmîler'in kadınlarına mı, kâfir olan kocasız kadınlara mı, yoksa kâfirlerden kiralanan kadınlara mı benzerler?» diye tereddüt etmeleridir.

İmam Ebû Hanife'nin, karıyla kocanın birlikte esir edilmeleriyle, birinin diğerinden önce esir edilmesi halleri arasında ayırım yapmasının sebebi de şudur: Çünkü ona göre kadını müslümanlara helal kılan şey, cariye oluşu değil, kocasıyla kendisinin ayn ayn ülkelerde bulunmalandır. Diğerlerine göre ise, cariye oluşudur. Ancak cariyelik kadın kocasız olduğu zaman mı, yoksa evli de olsa, onu helâl kılar mı diye ihtilâf etmişlerdir. En çok akla geleni, evliliğin hürmete sebeb olmamasıdır. Zira kadın, kâfir olduğu için cariye olmuştur. Şu halde kadını helâl kılan şey -kadın evli olsun, bekâr olsun-kâfir olmasıdır. Bu kadını Zımmîler'in kadınlarına kıyas etmek de uzak bir kıyastır. Zira, Zımrnî -kansına dokunmak şöyle dursun- dinine müdahale edilmesin diye cizye verir. [134]

[127] Mümiehine,6/10.

[128] Bakara, 2/22.1.

[129] Nisa, 4/24.

[130] Azil: Kadım hamile bırakmamak için erkeğin meniyi dışarıya akıtmâsıdır. Mütercim

[131] Mâide,5/5.

[132] Bakara, 2/221.

[133] Nisa, 4/25.

[134] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/467-469.

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Bidayetül Müctehid => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 25 Ocak 2011, 17:09:46