Sayfayı Yazdır - Kıran haccı

Kıran haccı

Kıran haccı, kişinin ya hem umre, hem hac niyeti ile ihrama girmesi, ya da hac aylan içinde umre niyeti ile ihrama girdikten sonra ve fakat daha umrenin ihramından çıkmamışken hacca da niyet getirmesidir.
İmam Mâlik'in tabileri, Umre ihramında olan kimse hac niyetini de ne zaman getirebilir diye ihtilâf etmişlerdir. Kimisi «Bir şavt da olsa henüz tavafa başlanmamışken hac niyetini getirebilir», kimisi «Tavafı bitirip henüz tavafın sünnetini kılmamışken getirebilir. Ancak tavaf bittikten sonra ve daha sünnet kılınmamışken hac niyetini getirmek mekruhtur. Lakin getirdiği taktirde bir şey lâzım gelmez», kimisi de «Umrenin bütün menasiki daha bitmemişken, meselâ tavaf ile sa'ydan birisi kalmışken getirebilir» demiştir. Ancak eğer kişi, baş traşmdan başka, umrenin bütün menasikini bitirmiş olursa artık hac niyetini getiremez diye ittifak etmişlerdir.
Temettü' haccını yapan kimseye kurban lâzım gelmesi için Mescid-i Haram civannda oturanlardan olmaması nasıl şart ise, cumhura göre kıran haccını yapan kimse için de şarttır. Yalnız îmanı Mâlik'in tabilerinden Ibn Mâcişûn, «Kıran haccını yapan kimseye -Mescid-i Haram civarında oturanlardan da olsa- kurban lâzım gelir» demiştir.
Ifrad haccı ise bu vasıflan taşımayan, yani umre ile hiç ilgisi bulunmayan ve yalnız hac niyeti ile ihrama girildiği hac demektir. Ulema, bu hac çeşitleri arasında hangisinin, yani ifrad mı, temettü' mu, yoksa kıran haccının mı daha üstün olduğunda ihtilâf etmişlerdir.
Bu ihtilâfın sebebi de, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in hangisini yaptığında ihtilâf etmeleridir. Zira Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in bunlardan hangisini yaptığına dair rivayetler değişiktir. îmam Mâlik, Hz. Âişe'nin «Haccetü'l-Vedâ' yılında Rasûl-i Ekrem (s.a.s) ile birlikte çıktık. Kimimiz yalnız umreyi niyet ederek, kimimiz de hem haccı, hem umreyi niyet ederek ihrama girdik. Rasûl-i Ekrem (s.a.s) ise yalnız hac niyetini getirerek ihrama girdi» 66dediğine dair olan rivayete dayanmıştır. îmam Mâlik bu hadisi Hz, Aişe'den birçok tariklerden getirmiştir.
Ebû Ömer b. Abdilberr «Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yalnız hacca niyet ederek ihrama girdiği, Câbir b. Abdullah'tan mütevatir ve birçok sıhhatli yollarla rivayet olunmuştur ve aynı zamanda bu görüş, Ebû Bekir, Ömer, Osman, Aişe ve Câbir'in de görüşüdür» demiştir.
Peygamber (s.a.s) Efendimizin Haccetü'l-Veda'da temettü' yaptığını söyleyenler de, Leys'in Akil'den, Âkiî'in îbn Şihab'tan, îbn Şihâb'ın da îbn .Ömer'den «Rasûl-i Ekrem (s.a.s) Haccetü'1-Veda' da önce umre yapıp sonra hac ihramına girdi ve kurban kesti. Kurbanını da Zülhüleyfe'den beraberinde getirdi» 67 şeklindeki rivayete dayanmışlardır ki Abdullah b. Ömer, îbn Ab-bas ve îbn Zübeyr de bu görüştedirler.
Hz. Âişe'nin ise, bununla ifradtan hangisini benimsediği hakkında iki rivayet vardır. Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in kıran yaptığını, yani umre ile haccı birlikte yaptığını söyleyenlerin dayandıkları hadisler ise çoktur.
Biri îbn Abbas'ın Hz. Ömer'den rivayet ettiği «Rasûlullah (s.a.s) Vadi''I-Akik'de iken,
«Bana bu gece Rabbim tarafından bir gelen oldu ve 'Bu mübarek vadide namaz kıl ve Umre için de hacca niyet ettim, de' dedi» diye buyurduğunu işittim» hadisidir ki bu hadisi Buhârî almıştır 68
Biri de, Buhârî'nin rivayet ettiği Mervan b. Hakem'in «Hz. Osman ile Hz. Ali'yi hac esnasında gördüm. Hz. Osman temettü' haccından ve hac ile umreyi birlikte yapmayı yasaklıyordu. Hz. Ali bunu görünce umre ile hacca birlikte niyet ederek ve «Lebbeyke» diyerek ihramlandı. Sonra 'Ben Rasûlullah (s.a.s)'ın sünnetini kimsenin Sözü için terk edemem' dedi» 69meâlindeki hadisidir. Biri de yine Buhârî'nin rivayet ettiği Enes (r.a.)'in «Rasûlullah (s.a.s)'dan
«Umre ile hacca niyet ettim diyerek telbiye ettiğini işittim»70 mealindeki hadisidir.
Birimde, îmam Mâlik'in îbn Şihâb'tan, îbn Şihâb'ın Urve'den, Urve'nin de Hz. Âişe'den rivayet ettiği «Haccetü'1-Vedâ» yılında Rasûl-i Ekrem (s.a.s) ile birlikte çıktık ve umreye niyet ederek ihramlandık. Sonra Rasûl-i Ekrem (s.a.s) dedi ki,
«Kurbanlığı beraberinde bulunanlar umre ile birlikte hacca da niyet etsinler, sonra her ikisinin de menasikini bitirmeden ihramdan çıkmasın-lar» 71 mealindeki hadisidir. Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in, beraberinde kurbanlığı bulunanlara hac ile umreyi birlikte yapmalarım emrettiği halde kendisinin bunu yapmamış olması akıldan uzak bir ihtimaldir. Zira -malumdur ki- kendisinin de kurbanlığı vardı demişlerdir.
Biri de, yine imam Mâlik'in Nâfi'den, Nâfi'nin îbn Ömer'den ve îbn Ömer'in Hz. Hafsa'dan rivayet ettiği Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in,
«Ben kurbanlığımı nişanladım ve basımın saçlarını topladım. Artık kurbanımı kesene kadar ihramdan çıkmam» buyurduğuna dair hadistir 72.
îmam Ahmed «Peygamber (s.a.s) Efendimiz bunu söylerken hac ile umrenin ikisini beraber yaptığında şüphem yoktur. Bununla beraber ben temettu'u daha efdal görüyorum» demiştir. îmam Ahmed temettu'u efdal görmekte, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yukarıda metni geçen, «Eğer sonradan hatırıma geleni düşünmüş olsaydım kurbanlığımı beraberimde getirmez ve haccı umre yapardım» hadisi ile ihticac etmiştir.
Ifrad'ın, temettü' ve kıran'dan efdal olduğu görüşünde olanlar, «Temettü' ile kıran birer ruhsattır. Bunun içindir ki bunlarda kurban lâzım gelin> diyerek kendi görüşlerine naklî yönden de delil getirmişlerdir.
Bu ibâdetin vücubunu, vücub şartlarım, kime, ne zaman, hangi vakitte ve hangi yerlerden sonra vacib olduğunu, sonra, bu ibâdete başlayan kimsenin nelerden sakınması gerektiğini ve daha sonra bu ibadetin kaç çeşitten ibaret bulunduğunu söyledikten sonra, bu ibadetin ilk fiili olan ihram bahsine geçiyoruz. 73

66 Mâlik, Hacc, 20/11, no: 36.
67 Buhârî, Hacc, 25/104, no: 1691; Müslim, Hacc, 15/24,1227.
68 Buhârî, Hacc, 25/16, no: 1534.
69 Buhârî, Hacc, 25/34, no: 1563.
70 Buhârî, Megâzi, 64/61, no: 4353-4354.
71 Mâlik, Hacc, 20/74, no: 223.
72 Buhârî, Hacc, 25/126, no: 1725.
73 İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/175-176.

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Bidayetül Müctehid => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 13 Şubat 2011, 22:05:36