Keffaretlerin sayısı

5. Keffaretlerin Sayısı

Hangi durumda bir keffaret ve hangi durumda birden çok keffaretler lazım geldiği konusundaki ihtilâfa gelince: İmam Mâlik «Kişi bir yerde ve bir sözle birden çok kanlarım zıhâr ettiği zaman ona sadece bir keffaret lazım gelir» demiştir. İmam Şafii ile îmam Ebû Hanife ise «Zıhâr edilen kadınlar kaç tane ise ona göre, yani iki tane iseler iki keffaret, üç tane iseler üç keffaret, dört tane iseler dört keffaret lazım gelir» demişlerdir. Zıhân talâka kıyas edenler, «Bir yerde ve bir sözle birden çok kadın nasıl boşanıyorsa, bir yerde ve bir sözle birden çok kadın zıhâr edildikleri zaman da, kadınlann sayısına göre keffaret lazım gelir» demişlerdir. Zıhân ilâya kıyas edenler ise -ki ilâya daha yakındır-, «İlâda kişi yemininden döndüğü zaman -kadınlar birden çok olduğu taktirde- ona nasıl bir keffaret lazım geliyorsa, burada da Öyledir» demişlerdir.

îmam Mâlik «Kişi, tek karısını çeşitli yerlerde zıhâr ettiği zaman da -eğer önceki zıhârın keffaretini vermeden bir daha zıhâr etmiş ise- yine ona bir keffaret lazım gelir» demiştir ki Evzâî, İmam Ahmed ve İshak da buna katılır, îmam Ebû Hanife ile İmam Şâfıi ise, «Her bir zıhân için bir keffaret lazım gelir» demişlerdir.

îmam Mâlik'e göre, kişi bir yerde ve fakat defalarca karısını zıhâr ettiği zaman, yine ona bir keffaret lazım gelir. Fakat îmam Ebû Hanife'ye göre adamın niyetine bakılır. Eğer niyeti te'kid ise, ona bir keffaret lazım gelir, niyeti her bir kere ile yeni bir zıhâr yapmak ise -kaç kere yapmış ise- ona göre keffaret lazım gelir. Yahya b. Said de «İster bir yerde ister çeşitli yerlerde zıhâr yapmış olsun, kaç kere yapmış ise, ona göre keffaret lazım gelir» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, hakikatte tek bir zıhâr, bir kadın, biryerde ve bir kere edilen zıhâr mıdır, yoksa bu üç husustan biri eksik de olsa, yine zıhâr mıdır diye ihtilâf etmeleridir-, Çünkü kadınlar birden çok olduğu ve zıhâr da defalarca ve birden çok yerde yapıldığı zaman, bir tek zıhâr olmadığında ihtilâf yoktur. Fakat bu üç husustan bir tanesi eksik olduğu zaman bir tek zıhâr mıdır, değil midir diye ihtilâf etmişlerdir. Zira bu üç husustan bir tanesi eksik olduğu zaman, bir taraftan bir tek zıhâra, bir taraftan da birden çok zıhâra benzer. Bunun için ulemadan hangisi, hangi tarafı daha kuvvetli görmüş ise» ona kuvvetli gördüğü tarafın hükmünü vermiştir. [18]

[18] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/123.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın