Kefaretin sayısı

2. Kefaretin Sayısı:

Yeminin taaddüt etmesi (çoğalması) ile keffaretin de taaddüt etmesi mes'elesine gelince: Bütün ulema -benim bildiğime göre-: Birden çok şeyler için edilen bir yemine bir keffaret lâzım geldiğinde müttefiktirler. Tahmin ederim ki, birden çok şeyler için ayrı ayrı edilen yeminlerde nasıl her bir yemin için ayrı bir keffaret lâzım geldiğinde müttefik iseler, bir şey için edilen birden çok yeminlerde de her bir yemin için ayrı bir keffaret lâzım geldiğinde keza müttefiktirler. Fakat bir şey için defalarca edilen yeminlerde ise ihtilâf etmişlerdir.

Kimisi, «Yeminlerin hepsi için bir keffaret lâzım gelir» demiştir. Kimisi «Eğer birden çok edilen yeminlerden te'kid kastedilmezse her bir yemin için bir keffaret lâzım gelir» demiştir. Kimisi de «Eğer te'kid kastedilirse her bir yemin için te'kid kastedilmezse yeminlerin hepsi için bir keffaret lâzım gelir» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, bir şey cinsi itibarıyla taaddüt etmediği zaman, sayı itibarı ile taaddüt etse de taaddüt etmiş olur mu, olmaz mı diye ihtilâf etmeleridir. «Taaddüt etmez» diyenler, «Hepsi için bir keffaret lâzım gelir. Çünkü yeminin cinsi taaddüt etmemiştir» demişlerdir. «Taaddüt eder» diyenler ise, «Yeminlerin tekerrürü ile keffaretlerde tekerrür eder» demişlerdir.

Bir yeminde Allah'ın birden çok sıfatları bulunduğu zaman, keffaret sıfatların sayısına göre taaddüt eder mi, yoksa yemin bir olduğu için yalnız bir keffaret mi lâzım gelir? diye ihtilâf etmişlerdir.

îmam Mâlik, 'Keffaret sıfatların sayısına göre taaddüt eder', demiştir. Buna göre eğer birisi, «İşiten, bilen ve hikmet sahibi olan Allah'a yemin ederim» derse ona üç keffaret lâzım gelir. Kimisi de «Eğer sıfatlan sıralamakla yeminlerin tekrarını kasdetmezse, yemin bir olduğu için'bir keffaret lâzım gelir» demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, yeminin bir, yahut birden çok olması, yeminin sigası itibarıyla mıdır, yoksa her biri ile yemin edilebilen birden çok şeylerin yeminin sigası içinde bulunması ile midir diye ihtilâf etmeleridir. Birincisini

diyenler, «Bir keffaret lâzım gelir», ikincisini diyenler ise, «Sıfatların sayısınca keffaret lâzım gelir» demişlerdir.

Bu bahsin ana kaideleri ile ihtilâf sebepleri hakkında bu kadarını kâfi görüyoruz. Lütuf ve merhameti ile yardımlarını esirgemeyen, Cenâb-ı Allah'tır. [49]

[49] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/302-303.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın