İtikaf

8. İTİKAF

34. Niteliği

î'tikâf, şer'an mendubtur ve eğer nezredilirse vacib olur. Bunda -şartlarının yerine getirilemeyeceği endişesi ile i'tikâfı mekruh saydığı yolunda İmam Mâlik'ten gelen bir rivayet dışında- ihtilâf yoktur, î'tikâf, Ramazan ayında ve hele Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in son i'tikâfı olduğu için Ramazan'in son on gününde daha çok mendubtur. i'tikâf, özel bir yerde, özel bir zamanda ve kendisine has olan birtakım şartlarla yapılan birtakım belli ve özel amellerdir. Bu ameller hakkında iki görüş vardır.
Kimisi «Bu ameller, namaz kılmak, Allah'ı zikretmek ve Kur'an okumaktan başka bir şey olamaz» demiştir. Bu, Îbnü'l-Kasım'm görüşüdür.
Kimisi de «î'tikâfta âhirete ilişkin bütün hayır işleri yapılabilir» demiştir. Bu da İbn Vehb'in görüşüdür. Buna göre i'tikâfta olan kimse -cenaze törenlerine katılmak, hastalara baş vurmak ve ilim öğrenmek gibi- diğer hayır işlerini de yapabilir. Fakata birinci görüşe göre bunları yapamaz. Süfyan Sevrî de bu görüştedir. îmamEbû Hanife ile îmam Şafii ise birinci görüşü benimser.
Bu ihtilâfın sebebi, bu mes'elenin şeriatte meskût geçmesi, yani i'tikâfı tarif eden bir sözlü nass'm bulunmamasıdır. Bir şeye kapanmak demek olan UKÛF masdanndan gelen i'tikâfm mânâsına bakıp da «î'tikâf mescide kapanıp mescide mahsus olan amelleri yapmaktır» diyenler, «î'tikâfta olan kimseye, namaz, zikir ve kıraatten başka bir şey caiz değildir» demişlerdir.
«İ'tikâf, kişinin kendini âhiret işlerine bağlaması demektir» diyenler ise, bu saydıklarımızdan başka hayır işlerini de caiz görmüşlerdir. Abdürrez-zak'm söylediğine göre Hz. Ali'den «İ'tikâfa giren kimse, kötü söz söyleyemez, kimse ile itişip dalaşamaz, Cum'a namazı ve cenaze törenlerine gider ve bir işi olduğu zaman evine kadar gidip işini ayakta söyler ve döner» dediği rivayet olunmuştur. Hz. Aişe'den de bunun tersi, yani i'tikâfm adabının, mescidden çıkmamak, cenaze ve hastalara gitmemek olduğu rivayet olunmuştur. İ'tikâf hakkındaki ihtilâfın sebeplerinden biri de, Hz. Ali ileHz. Âişe arasındaki bu ihtilâftır. 2

1 Buharı, î'tikâf, 33/1, no: 2026.
2 İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/71.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın