İlâ eşine yaklaşmama yemini kitabı

22. İLÂ (Eşine Yaklaşmama Yemini) KİTABI

Bu bahsin dayandığı temel, "Kadınlarına yaklaşmamaya yemin edenler ancak dört ay bekleyebilirler. Eğer yeminlerinden dönerlerse, şüphe yoktur ki Allah bağışlayıcı ve merhamet sahibidir. Şayet boşamaya kararlı iseler, bilsinler ki Allah işitmekte ve her şeyi bilmektedir" [1]

âyet-i kerimeleridir. [2]

83. îlâ'nin Niteliği ve Sonuçlari

İlâ -geleceği üzere- tarifinde edilen ihtilâfa göre, kişinin, kamına ya dört ay, ya daha fazla bir süre için veyahut süresiz olarak yaklaşmamaya yemin etmesidir.

İslâm fukahası bu bahsin birkaç mes'elesinde ihtilâf etmişlerdir.

1- Bu yemini yapan kimseye, âyet-i kerimede verilen dört aylık mehil süresinin bizzat bitimiyle kansı boşanır mı, yoksa bu süre bittikten sonra ona «Ya sen kannı boşayacaksın, ya da yemininden döneceksin» demek suretiyle onu iki yoldan birini seçmeye zorlamak mı gerekir?

2- İlâ, her yemin ile olur mu, yoksa şeriatta edilmesi caiz olan yeminlere mi mahsustur?

3- Kişinin yeminsiz olarak kansma yaklaşmaması da ilâ mıdır?

4- İlâ, yalnız dört ay için yemin etmek demek midir, yoksa bu süreden daha fazla bir süre için veyahut süresiz olarak yemin eden kimse de ilâ etmiş sayılır mı?

5- İlâ sebebiyle olan boşanmalar kesin midir, ric'î midir?

6- İlâ yemini yapan kimse, eğer ne yemininden döner, ne de kansını boşarsa, hakim boşama karannı verebilir mi, yoksa kendisi bizzat kansını boşayıncaya kadar onu hapsetmek mi gerekir?

7- İlâ yemini yapan kimse eğer kansını boşadıktan sonra bir daha onu nikâhı altına döndürürse, yemininin hükmü de döner mi?

8- İlâ yemini süresinin bitiminde boşanan kadına iddet lazım gelir mi?

9- Kölenin ilâsı da hürün ilâsı hükmünde midir?

10- İlâ sebebiyle boşanan kadını bir daha geri döndürmenin sıhhati için, iddet süresi içinde ona yaklaşmak şart mıdır?

İşte bu on mes'ele ülke fukahasımn ihtilâf ettikleri ilâ mes'eleleri içinde en meşhur ve bu babta ana kaideler mesabesinde olanlarıdır. Biz de bu mes'eleleri birer birer ele alıp her biri hakkında ulemanın değişik görüşleriyle ihtilâflannın neden ileri geldiğim ve her birinin neyle istidlal ettiğini -maksadımıza uygun bir şekilde- anlatmaya çalışacağız. [3]

[1] Bakara.2/226.

[2] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/93.

[3] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/95.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın