|
Konu Başlığı: Hıristiyan efendinin azatladığı müslüman kölenin velâsı Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 31 Ocak 2011, 18:24:00 4. Hıristiyan Efendinin Azatladığı Müslüman Kölenin Velâsı: Ulema, hıristiyan olan bir kimse, müslüman olan kölesini azatlarsa, kölenin velâsı kime ait olur diye ihtilaf etmişlerdir. îmam Mâlik ile tabileri, «Velâsı devlete ait olur. Çünkü eğer kendisi onu azatlamamış olsaydı, kendisi müslüman olmadığı için, müslüman olan kölesi kendiliğinden azatlanacak. Şayet onu azatladıktan sonra kendisi müslüman da olsa, kölenin velâsı ona dönmez» demişlerdir. Cumhur ise, «Velâsı efendi sinindir. Şayet efendisi onu azatladıktan sonra müslüman olursa ayrıca onun mirasçısı da olur. Çünkü velâ da miras gibidir. Baba, oğlundan sonra müslüman olduğu zaman nasıl ondan miras alıyorsa, köle de öyledir» demiştir. İmam Mâlik ise, "Cenâb-i Allah kâfirlere, müminler aleyhinde hiçbir zaman fırsat vermeyecektir" [54] âyet-i kerimesine dayanmıştır. îmam Mâlik, «Müslüman olmayan efendiye, kölesini azatladığı zaman velâ hakkı verilmeyince, sonradan müslüman da olsa, velâ hakkına sahip olamaz» demiştir. Fakat eğer kölesini azatladığı zaman velâ hakkına sahip olursa, sonradan bu hakkı engelleyen bir mani ortaya çıksa bile, maninin ortadan kalkması halinde velâ hakkının tekrar kendisine dönmesinde ihtilaf etmemişlerdir. Bunun içindir ki hıristi-yan olan kişi, hıristiyan olan kölesini azaüadıktan sonra eğer köle müslüman olursa her ne kadar velâsı ortadan kalkıyorsa da, efendisinin de müslüman olması ile velâ halckının tekrar dönmesinde müttefiktirler. Fakat harbî olan gayri müslimin kölesini azatladıktan sonra kölesi ile birlikte müslüman olup İslam ülkesine göç etmeleri halinde, velâ hakkına sahip olup olmadığında ihtilaf etmişlerdir, imam Mâlik «Velâ hakkına sahip olur», îmam Ebû Hani-fe de «Aralarında velâ yoktur. Kölf*, velâsmı istediği kimseye verebilir» demiştir. Eşheb ise îmam Mâlik'e muhalefet ederek, «Eğer köle efendisinden önce müslüman olursa, velâsı hiçbir zaman geri dönmez» demiştir. Fakat îb-nul-Kasım «Geri döner» demiştir. Bu mes'elelerin hepsi birer faraziye olup hiçbiri bugüne kadar vaki olmamıştı. Çünkü hıristiyan ve yahudilerin bugünkü inançlarına göre hıristiyan veya yahudi olan kimse, kendi dinine men-sub olan bir kimseyi köle edinemez. [55] [54] Nisa, 4/141. [55] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/161-162. |