|
Konu Başlığı: Hayvanların verdiği zararlar Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 15 Şubat 2011, 15:31:00 4. Hayvanların Verdiği Zararlar: Ulema, binek hayvanları ile davarların herhangi bir kimsenin malına verdikleri ziyanın hükmü hakkında da ihtilaf ederek dört çeşit görüşte bulunmuşlardır. Bir görüşe göre, başıboş bırakılan hayvanın verdiği ziyandan, sahibi mutlaka sorumludur. Bir görüşe göre mutlaka sorumlu değildir. Bir görüşe göre de, hayvanın geceleyin verdiği ziyandan sahibi sorumludur, gündüz ise verdiği ziyandan sorumlu değildir. Bir görüşe göre ise, bağlı bulunan hayvanın sahibi sorumludur. Bağı açılıp giden hayvanın sahibi sorumlu değildir, îmam Mâlik ile îmam Şafiî üçüncü görüşü söyleyenlerdendirler, îmam Ebû Hanife üe tabileri de hayvan sahibinin mutlaka sorumlu olmadığını, Leys b. Sa'd da mutlaka sorumlu olduğunu söylemişlerdir. Ancak Ley s, «Ziyan, hayvanın kıymetinden çok da olsa, sahibine hayvanın kıymetinden fazla bir tazminat lazım gelmez» demiştir. Dördüncü görüş de Hz. Ömer'den rivayet olunmuştur. îmam Mâlik ile îmam Şafiî bu görüşlerinde iki şeye dayanmışlardır. Biri, «Dâvûd ile Süleyman, milletin koyunlarının yayıldığı ekin hakkında hükmederlerken biz de bu hükümlerine şahittik» [17] âyet-i kerimesidir. Zira ayette geçen "koyunların yayılması" diye tercüme ettiğimiz "NEFŞ" kelimesi lügatçılara göre hayvanların geceleyin yayılması demektir. Fakat bu âyet ile ihticac edebilmek ancak, bizim de bizden Önceki toplumların dinî hükümleriyle yükümlü bulunduğumuzu benimsemiş olanların görüşüne göredir, îmam Mâlik ile îmam Şafii'nin ikinci dayanakları da, îmam Mâlik'in îbn Şihâb'tan «Bera' b. Âzib'in bir devesi bir ailenin bahçesine girerek bahçeye ziyan vermişti. Peygamber Efendimiz. 'Bahçe sahiplerinin, gündüzleri bahçelerini beklemeleri gerekir. Hayvanlar, ancak geceleri herhangi bir şeye verdikleri zaman tazminatı lazım gelir' diye hükmetti» [18] mealinde mürsel olarak rivayet ettiği hadistir. İmam Ebû Hanife'nin dayanağı da Peygamber Efendimiz'in, «Hayvanın yaptığı herhangi bir ziyan hederdir»[19] hadisidir. Özet olarak Hanefî mezhebinin görüşü şöyledir: Hayvan başıboş bırakılmadığı zaman eğer ziyan yaparsa sahibine birşey lazım gelmez. Fakat başıboş bırakıldığı için yaptığı ziyan tazminat gerektirir. Mâlikî-Ier de «Bizim görüşümüz, koyunlar otlakta olduğu zaman bir ekine ziyan verdikleri takdirdedir. Eğer sürü ekili bir arazi içinde iken ekine ziyan verirse, sürü sahibine -ister gece, ister gündüz olsun- tazminat lazım gelir» diyorlar. Gece ile gündüz arasında ayınm yapmadan tazminat lazım geldiğini söyleyenler de usule dayanmışlardır. Çünkü gece oîsun, gündüz olsun, sürüsünü başıboş bırakan kimse, başkasının malına tecavüz etmiş olur. Usûle göre ise, mütecavizlere tazminat lazım gelir. Bağlı bulunan hayvan ile bağı açılıp giden hayvan arasında ayınm yapmanın sebebi ise açıktır. Zira bağı çözülüp kaçan hayvana mani olunamaz buna göre bu ihtilafın sebebi, usûlün sem'î delillerle ve sem'î delillerin birbirleriyle çelişmeleridir. Zira yukarıda metni geçen, «Hayvanın yaptığı ziyan hederdir» hadisi ile usûl arasında çelişme bulunduğu gibi, Bera' b. Âzib'in hadisindeki ayınm da bir yönden bu hadis ile, bir yönden de usûl ile çelişmektedir. [20] [17] Enbiyâ, 21/78. [18] müik,Akdiye, 36/28, no: 7, [19] Buhârî, Diyât, 87/38, no: 6912. [20] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/94-95. Konu Başlığı: Ynt: Hayvanların verdiği zararlar Gönderen: Sevgi. üzerinde 22 Şubat 2020, 23:08:58 Esselâmü Aleyküm. Bilgiler için Allah razı olsun
Konu Başlığı: Ynt: Hayvanların verdiği zararlar Gönderen: Züleyha üzerinde 23 Şubat 2020, 12:12:16 Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile
|