Fitreye ölçü olacak mallar

45. Fitreye Ölçü Olacak Mallar

Fitrenin hangi gıda maddesinden verilmesi gerektiği mevzuunda ihtilâf etmişlerdir. .

Kimisi «Fitre ancak buğday, hurma, arpa, kuru üzüm ve keş'ten başka bir maddeden çıkarılamaz. Fakat kişi bunlardan istediğini seçebilir» demiştir. Kimisi de «Fitre mükellefinin oturduğu yerde hangi gıda maddesi en çok tüketiliyorsa veyahut -eğer gücü buna yetmezse- kendisi en çok hangi maddeyi tüketiyorsa onu vermesi gerekir» demiştir. Abdülvehhab'm İmam Mâlik'ten rivayet ettiği budur.

Bu ihtilâfın sebebi, Ebû Said el-Hudrî'nin «Peygamber (s.a.s) Efendimiz zamanında fitır sadakasını biz, her çeşit yiyecekten bir sa' verirdik (özellikle her zaman yediğimiz) hurmadan, arpadan; kuru üzümden de bir sa' verirdik» [8] mealindeki hadisin tefsirinde ihtilâf etmeleridir. Bu hadisten «Biz bunlardan istediğimizi verirdik» mânâsını anlayanlar birinci görüşü, «Bunlardan bulduğumuzu verirdik» mânâsını anlayanlar ise ikinci görüşü benimsemiştir.

Ulema bu maddelerden fitre verildiği zaman bir sa'dan aşağı vermemenin vücubunda müttefiktirler. Fakat buğdaydan verildiği zaman, ihtilâf etmişlerdir, îmam Mâlik ile îmam Şafii, «Buğdaydan da bir sa'dan aşağı olamaz» demişlerdir. îmam Ebû Hanife ile tabileri ise, «Fitrenin miktarı buğdaydan yarım sa'dır» demişlerdir.

Bu ihtilâfın sebebi de bu husustaki hadisler arasında bulunan çelişmedir. Zira -yukarıda geçtiği üzere- Ebû Said el-Hudrî'den «Peygamber (s.a.s) zamanında fitre sadakasını biz, her çeşit yiyecekten bir sa' verirdik (Özellikle her zaman yediğimiz hurmadan, arpadan, kuru üzümden ve keşten de bir sa' verirdik)» diye rivayet olunmuştur. Bunun zahirinden, Ebû Sa-id'in «Yiyecek»den buğdayı kasdettiği anlaşılmaktadır. Zührî'nin rivayetine göre ise, yine Ebû Said «Rasûlullah (s.a.s) fıtır sadakası hakkında: Buğdaydan iki kişi için, arpa ile hurmadan bir kişi için bir sa'dır diye buyurdu» demiştir. Bu hadisi Ebû Dâvûd kaydetmektedir [9]. Rivayet olunduğuna göre

Îbnü'l-Müseyyeb de: «Fıtır sadakası Rasûîuliah (s.a.s) zamanında ya buğdaydan yarım sa', ya arpadan veyahut hurmadan bir sa'dı» demiştir [10]. Bu hadisleri tercih edenler, «Fitre, buğday olarak verilirse yarım sa'dır» demişlerdir. Ebû Said'in hadisini.tercih eden ve buğdayı da arpaya kıyas edenler ise, «Buğday ile arpa arasında miktar bakımından fark yoktur» demişlerdir. [11]

[8] Buhârî,Zefc5f,24/4,no: 16.

[9] Ebû Dâvûd, Zekât, 3/20, no: 1620.

[10] Ebû Dâvûd, MerâsîU s. 16.

[11] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/145-146.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın