> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Bidayetül Müctehid > Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler  (Okunma Sayısı 1728 defa)
22 Şubat 2011, 17:27:31
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 22 Şubat 2011, 17:27:31 »



3. Fazlalık ve Ertelemenin Caiz Olduğu Şeyler



Hem birbirinden fazla ve hem de veresiye olarak birbirleriyle satılması caiz olan şeyler -İmam Şafii'ye göre- ribaya tabi olmayan şeylerdir. İmam Mâlik'e göre, ribaya tabi olmamakla beraber, miktarları eşit ve aynı cinsten olmayan şeylerdir. İmam Ebû Hanife'ye göre de, miktarları eşit olsun olma­sın aynı cinsten olmayan şeylerdir. İmam Mâlik, menfaatleri aynı olan iki şe­yi -her birinin adı ayrı da olsa- bir cinsten ve menfaatleri değişik olan iki şeyi de raynı adı taşısalar bile- ayrı ayrı cinslerden saymıştır. Ona göre menfaatle­ri aynı olan iki şey -başka başka isimler taşısalar bile- eğer ribaya tabi iseler, birbirleriyle ne veresiye ne de birbirinden fazla olarak satılmaları caizdir. Eğer ribaya tabi değilseler yalnız veresiye olarak caiz değildir. İmam Ebû Hanife ile İmam Şafii ise yalnız isme itibar etmişlerdir. Ancak İmam Şafii'ye göre, iki şeyin aynı cinsten olması, eğer o cins ribaya tabi ise biri diğerinden fazla olarak birbirleriyle satılmalarının cevazına manidir. Ribaya tabi olmayan şeylerde ise, iki şeyin aynı cinsten olması buna mani değildir. Hele vere­siyede hiç tesiri yoktur. Çünkü ribaya tabi olan iki şeyin, aynı cinsten olma­salar bile birbirleriyle veresiye olarak satılmaları caiz değildir. Ribaya tabi olmayan iki şey ise, aynı cinsten olsalar bile, birbirleriyle veresiye olarak sa­tılmaları -ona göre- caizdir, işte bu üç fasılda yaptığımız bu tafsilat bu üç Fı­kıh îmamı'nın görüşlerinin özetidir.

Birbiriyle veresiye olarak satılmaları caiz olmayan şeyler de iki kısım olup, bir kısmında -yukarıda geçtiği üzere- birbirinden fazla olarak satılması caiz değildir, bir kısmında caizdir. Birbirinden fazla olması caiz olmayan şeylerin veresiye olarak satılmalarının caiz olmamasının sebebi -îmanı Mâlik ve İmam Şafii'ye göre- o şeylerin yiyecek maddesi olmalarıdır. îmam Ebû Hanife'ye göre ise, ölçülen veya tartılan yiyecek maddesi olmalarıdır. Yiyecek maddesi olma vasfı ile birlikte, bir de ikisinin aynı cinsten olma vas­fı da bulunursa -İmam Şafii'ye göre- birbirinden fazla olması da haram olur. İmam Mâlik'e göre ise, birbirinden fazla olması, ancak bir üçüncü vasfında, yani saklanabilen cinsten olma vasfı da bulunursa haram olur. Cinsler deği­şik olduğu zaman ise, birbirinden fazla olması caiz ise de veresiye olarak bir­birleriyle satılmaları haramdır.

İmam Mâlik'e göre birbirinden fazla olması haram olan şeyler de -yiye­cek maddesi olan ve olmayan şeyler olmak üzere- iki kısımdır. Yiyecek maddesi olmayan şeyler ise, îmam Mâlik'e göre eğer menfaatleri aynı oldu­ğu halde miktarları eşit olmazsa birbirleriyle veresiye olarak satılmaları caiz değildir. Şu halde -îmam Mâlik'e göre- bir koyunu veresiye olarak iki koyu­na satmak caiz değildir. Meğer biri sağım, diğeri et koyunu ola. Çünkü bu durumda koyunların menfaatleri aynı değildir, îmam Mâlik'ten gelen meş­hur rivayet bu yoldadır. Kimisi de "İmam Mâlik -miktarları eşit olsun olma­sın- eğer her birinin menfaati diğerinin menfaatinden ayn bir şey olmazsa, birbirleriyle veresiye satılmalarını caiz görmemektedir» demiştir. Buna gö­re bir sağım koyununu bir diğer sağım koyununa veresiye olarak satmak -îmam Mâlik'e göre- caiz değildir. Fakat eğer menfaatleri değişik olursa -cinsleri bir de olsa- hem birbirinden fazla ve hem de veresiye olarak birbirle­riyle satmak caizdir. Kimiside «îmam Mâlik, menfaatleri aynı olduğu za­man aynı ismi taşımalarını şart koşmuştur» demiştir. Fakat meşhur olan riva­yete göre İmanı Mâlik isim birliğini şart görmemiştir.

îmam Ebû Hanife'ye gelince: Ona göre -menfaatleri ister aynı, ister de­ğişik olsun- eğer ikisi aynı cinsten ise birbirleriyle veresiye olarak satılmala­rı caiz değildir. Şu halde îmam Ebû Hanife'ye göre bir koyunu ne bir koyuna, ne de iki koyuna veresiye olarak satmak -menfaatleri değişik de olsa- caiz de­ğildir.

İmam Şafii'ye göre ise, birbirinden fazla olarak birbirleriyle satılması caiz olan aynı cinsten iki şeyin birbirleriyle peşin de, veresiye de satılması caizdir. Buna göre İmanı Şafii, bir koyunu iki koyuna -peşin olarak da, vere­siye olarak da- satmayı caiz görmüştür. îmam Şafii'nin delili, Amr b. As'ın, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in kendisine, zekât develerinden iki deve yeri­ne bir kuvvetli deve almasını emrettiğine dair hadisidir . Derler ki:[23]Bu, aynı cinsten olan iki şeyin, hem biri diğerinden fazla ve hem de veresiye olarak birbirleriyle satılması demektir.

Hanefiler ise, Semura'dan rivayet olunan Hz. Hasan'ın «Peygamber (s.a.s) Efendimiz hayvanları hayvanlarla satmayı yasak etti» [24] mealindeki hadise dayanmışlardır. Zira bu hadis -Hanefilerin dediğine göre- aynı cins­ten olan iki şeyin birbirleriyle veresiye olarak satılamayacağını delalet eder.

Menfaatleri bir olan bir şeyin birbirleriyle veresiye olarak satılmasına cevaz vermeyen İmam Mâlik ise, ihtiyat ederek riba kokusunu veren mua­melelerin önünü almak gerektiği düşüncesine dayanmıştır. Çünkü menfaat­leri aynı olan iki-şeyin birbirleriyle veresiye olarak satılması, menfaat sağla­yan ödünçten başka bir şey değildir. Menfaat sağlayan ödünç ise, haram­dır.

İmam Mâlik'in Kûfeli olan Tabileri kendisinden, Semura hadisinin za­hirine dayanarak, «Cinsleri ister bir, ister değişik olsun, bir hayvanı bir diğer hayvana veresiye olarak satmak caiz değildir» dediğini rivayet etmişler­dir.

Herhalde İmam Şafii, Amr b. As'ın hadisini tercih, Hanefiler de Semu-ra'nın hadisini hem tercih, hem de te'vil etmişlerdir. Çünkü Semura hadisinin zahiri -ister aynı cinsten, ister ayn cinsten olsunlar- bir hayvanın diğer bir hayvana satılmasının caiz olmadığını ifade etmektedir. îmam Mâlik de her­halde telif yolunu tutarak Semura'nm hadisini menfaatleri aynı olan, Amr b. As'ın hadisini de menfaatleri değişik olan hayvanlara hamletmiştir. Ne varki, Semura'nm bu hadisi bizzat Hz. Hasan'dan dinleyip dinlemediğinde ih­tilâf edilmiştir. Bununla beraber Tirmizî, «sahihtir» demiştir.

Tirmizî'nin Câbir'den rivayet ettiği «Peygamber (s.a.s) Efendimiz,

'Hayvanların iki tanesinin bir tane ile veresiye olarak satılması doğru değildir. Fakat peşin satışta sakınca yoktur' buyurdu» [25] hadisi îmam Mâlik'e şahidlik etmektedir.

İbnül-Münzir de «Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in iki siyah köle ile bir köle ve altı baş köle ile de bir cariye satın aldığı sabittir» [26] demiştir. Bu ha­disten akla öyle geliyor ki, hayvanın hayvan ile satışı başlıbaşma bir mes'ele

olup ribalı muamelenin önünü almak için men' edilmiş değildir. Peygamber (s.a.s) Efendimiz,

«Altın ve gümüşten hazır olmayanı hazır ile satmayın» [27] buyurduğu için altın ile gümüşün, taraflar henüz satış ye­rinden ayrılmamışken birbirlerine sattıklarını teslim etmelerinin şart oldu­ğunda müttefik olan fukaha, ribayatabi olan diğer mallarda da bunun şart olup olmadığında ihtilâf etmişlerdir. «Şarttır» diyenler altın ve gümüşe kı­yas etmişlerdir. «Şart değildir» diyenler ise, «Çünkü satışlarda asıl -aksini gösteren bir delil bulunmadıkça- henüz satış yerinden ayrılmamışken satılan malı teslim etmenin şart olmamasıdır. Bunun şart olduğunu gösteren delil yalnız altın ve gümüş hakkında bulunduğuna göre, diğer malların asıl olan hükümleri üzerinde kalmaları gerekmektedir» demişlerdir. [28]



[23] ebu davud ,buyu ; 17/16, no 3357;darikutni,3/70, no:263.

[24] Ebû Dâvûd, Buyu', 17/15, no: 3356; Tirmizî, Buyu', 12/21, no: 1237.

[25]  Tirmizî, Buyu', 12/21, no:. 1238.

[26] Müslim, Musâkât, 22/23, no: 1602; Ebû Dâvûd, Buyu', 17/17, no: 3358.

[27]  Buhârî, Buyu', 34/78, no: 2177; Müslim, Musâkât, 22/14, no: 1584.

[28] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/161-164.

 


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler
« Posted on: 29 Mart 2024, 16:52:27 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler rüya tabiri,Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler mekke canlı, Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler kabe canlı yayın, Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler Üç boyutlu kuran oku Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler kuran ı kerim, Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler peygamber kıssaları,Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeyler ilitam ders soruları, Fazlalık ve ertelemenin caiz olduğu şeylerönlisans arapça,
Logged
17 Mayıs 2017, 18:05:38
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 17 Mayıs 2017, 18:05:38 »

Esselamu aleykum.Rabbim razı olsun bilgilerden kardesim...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

17 Mayıs 2017, 18:45:10
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #2 : 17 Mayıs 2017, 18:45:10 »

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun. Rabbim bizleri doğru işler yapanlardan eylesin .
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

21 Kasım 2019, 06:21:17
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #3 : 21 Kasım 2019, 06:21:17 »

Aleyküm selâm. Rabbim bizleri herzaman rızasına uygun güzel işler yapanlardan eylesin inşaAllah
Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

21 Kasım 2019, 06:27:55
Es-Sabur

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 1.281


« Yanıtla #4 : 21 Kasım 2019, 06:27:55 »

Birbiri ile aynı değeri taşıyan mallar veresiye olarak satılamaz
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes