Ezanın şartları

4. Ezanın Şartları:

Bu kısımda, sekiz mes'ele bulunmaktadır:

1- Ezan okuyanın kameti de kendisinin getirmesi şart mıdır?

2- Ezan esnasında konuşmamak, ezanın şartlarından mıdır?

3- Abdestli olmak, ezanın şartlarından mıdır?

4- Kıbleye karşı durmak, ezanın şartlarından mıdır?

5- Ayakta ezan okumak, şart mıdır?

6- Binerek ezan okumak mekruh mudur, değil midir?

7- Ezan okuyanın ergen olması şart mıdır?

8- Ezana ücret almamak ezanın şartlarından mıdır, yoksa müezzin ücret alabilir mi?

İki kişiden birinin ezan okuması, diğerinin kamet getirmesi ihtilaflı bir mevzudur. Çoğunluk bunun caiz olduğu görüşünde ise de caiz olmadığını söyleyenlerde vardır. Bunun sebebi de, bu mevzuda çelişen iki hadisin bulunmasıdır. Biri Saddâî'nin «Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yanına gelmiştim. Sabah vakti olunca bana emretti. Ezan okudum. Sonra, namaza kalktı. Bilâl de kamet getirmeğe davrandı. Peygamber (s.a.s) kendisine: kameti de o getirecektir» dedi» [73] hadisidir.

İkinci hadis de, Abdullah b. Zeyd'in ezan rüyasını gördüğü zaman Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in Bilâl'e ezan okumasını, kendisine de kamet getirmesini emrettiğine dair rivayet olunan hadistir [74]. Nesih yoluna gidenler «Saddâî'nin hadisi Abdullah b. Zeyd'in hadisinden sonra olduğu için onu neshetmiştir» demişlerdir.

Tercih yoluna gidenler ise: «Abdullah b. Zeyd'in hadisi daha sabittir Çünkü Saddâî'nin hadisini rivayet eden yalnız Abdurrahman b. Ziyad eHf-rikî'dir. Bu zat da muhaddislerce hüccet değildir» demişlerdir.

Ezana karşılık ücret almadaki ihtilâfın sebebi de, bu mevzuda varid olan Osman b. Ebu'l-As'ın hadisi hakkında ihtilâf etmeleridir. Bu hadisin meali şöyledir:

«Peygamber (s.â.s)'e verilen emirlerin sonu 'Ezanına karşılık olarak ücret almayan bir müezzin tut' emridir»

[75] Caiz olmadığını söyleyenler ezanı da namaza kıyas etmişlerdir.

Diğer şartlardaki ihtilâfın sebebi de yine ezanın namaza kıyas edilmesidir. Ezanı namaza kıyas edenler namazdaki şartlan ezanda da şart görmüşler, kıyas etmeyenler ise bunlan ezan için şart görmemişlerdir.

Ebû Ömer b. Abdilberr, «Rivayet olunduğuna göre Ebû Vail b. Hacer «Müezzinin ancak ayakta ve abdestli olarak ezan okuyabilmesi haktır ve vaz'edilen bir sünnettir» [76]demiştir. Ebû Vaiî de ashabtan olup Vaz'edilen sünnettir' sözü müsned hadis hükmündedir. Hadis ise kıyastan daha kuvvetlidir» diyor.

Tirmizî de Ebû Hüreyre'den, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in:

«Abdestli olandan başka, kimse ezan okuyamaz» [77]diye buyurduğuna dair bir hadis getirmektedir. [78]

5. Ezanı Duyanın Yapması Gerekenler:

Fıkıh âlimleri ezan sesini duyanların okuyacağı şeyler hakkında ihtilâf etmişlerdir.

Kimisi, «Ezan'ın sonuna kadar müezzinin bütün söylediklerini müezzinle beraber söyler» demiştir.

Kimisi de: «Müezzinin bütün söylediklerini söyler, ancak müezzin: dediği zaman kendisi,

der» demiştir. Bu ihtilâfın sebebi, bu mevzuda varid olan hadislerin çelişmesidir. Çünkü Ebû Said el-Hudrî'den rivayet olunmaktadır ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz:

«Ezan işittiğiniz zaman siz de müezzin ne söylüyorsa onu söyleyin» [79]buyurmuştur.

Hz. Ömer[80] (r.a.) ile Muaviye (r.a.)'den [81] gelen rivayetlere göre de, ezanı işiten kimse, denildiği zaman demelidir.

Tercih yoluna gidenler Ebû Said'in hadisindeki umumu almışlar. Ebû Said'in hadisindeki umumu, diğer hadisteki istisna ile takyid edenler ise iki hadisi te'lif etmişlerdir ki bu, îmam Mâlik'in görüşüdür. [82]

[73] Ebû Dâvûd, Salât, 2/30, no: 514; Tirmizî, Satâı, 2/146, no: 199.

[74] Ebû Dâvûd, Salât, 2/30, no: 512; Ahmed, 4/42.

[75] Ebû Dâvûd, Salât, 2/40, no: 531; Ahmed, 4/21.

[76] Beyhâkî, 1/397.

[77] Tirmizî, Salât, 2/147, no: 201

[78] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/245-246.

[79] Mâlik, Salât, 3/1, no: 2; Buhârî, Ezan, 10/7, no: 611

[80] Müslim, Salât, 4/7, no: 1385.

[81] Buhârî, Ezan, 10/7, no: 613; Nesâî, 2/25.

[82] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/246-247.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın