Ezanın hükmü

2. Ezanın Hükmü:

Ulema, "Ezan vacib midir, sünnet-i müekkede midir? Vacib ise farz-ı ayn mıdır, farz-ı kifâye midir?" diye ezanın hükmünde ihtilâf etmişlerdir. İmam Mâlik'ten, cemaatle namaz kılınan camilerde bir kere farz, bir kere de sünnet-i müekkede olduğunu söylediği rivayet olunmuştur, imam Mâlik, tek başına namaz kılana ise ezanı ne farz, ne de sünnet görmüştür. Zahirîlerden kimisi: «Ezan her şahsa vacibtir» kimisi «Yolculukta olsun, hazarda olsun cemaate vacibtir» kimisi de «Yalnız hazarda cemaate vacibtir» demişlerdir.

îmam Şâfıi ile îmam Ebû Hanife: «Gerek cemaat için, gerek tek başına kılan için sünnet-i müekkede'dir, fakat cemaat için daha müekkeddir» demişlerdir.

Ebû Ömer b. Abdilberr, «Bütün ulema, toplu olarak yaşayanlar için ezanın farz veya sünnet-i müekkede olduğu görüşünde müttefiktirler. Zira sabittir ki: «Peygamber (s.a.s) Efendimiz, ezan sesini bir yerden işittiği zaman o yere baskın yapmaz, ezan sesini işitmezse baskın yapardı» diyor.

Bu ihtilâfın sebebi* ezanın meşruiyetinden anlaşılan hikmet ile hadislerin zahiri arasında görülen çelişmedir. Çünkü sabittir ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz Mâlik b. el-Huveyris ile arkadaşına

«Bir yolculukta olduğunuz zaman ezan okuyun ve kamet getirin ve ikinizden hanginiz daha yaşlı ise imam olsun»[65] buyurmuştur .[66]

Bunun gibi sabittir ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz ezansız olarak hiç namaz kıldırmamı ştır.

îşte bu hadislerden, mutlak vücubu anlayanlar, ezan herkese veyahut cemaate farzdır demişlerdir. Bunu, İbnü'l-Müğelles İmam Dâvûd'tan naklet-miştir. Ezanın namaz için toplanmağa bir çağrı olduğunu söyleyenlerse, ezanın camiiler için Peygamber (s.a.s) Efendimizden kalma bir sünnet veyahut

«Haydi evlerinize dönün ve çoluk-çocuğunuzun yanında kalın. Onlara, (dinin ahkâmını) Öğretin. Namaz (vakti) geldiğinde, içinizden biri size ezan okusun. En yaslınız da. size imam olsun» buyurmuştur. Hadisin buradaki şeklini Buhârî'de bulamadım. (Mütercim) .

sadece cemaatin toplandığı yerlerde farz olduğunu söylemişlerdir. Demek ki ihtilâfın sebebi, ezan namaza mahsus olan zikirlerden midir, yoksa ezandan maksat halkın toplanmasını sağlamak mıdır şeklindeki tereddüttür. [67]

[65] Buhârî, Ezan, 10/13, no: 628; Müslim, Mesâcid, 5/53, no: 674

[66] Bu hadisin Buhârî'deki metni meâlen şöyledir: Mâlik b. el-Hüveyris, kavminden beş-on kişi ile birlikte Peygamber (s.a.s) Efendimizi ziyaret etmiş ve bir müddet kaldıktan sonra çotuk-çocuktarım özlemişlerdi. Kendilerinden bunu sezen Peygamber (s.a.s):

[67] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/243-244

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın