Dört ayaklı yırtıcı hayvanlar ve yırtıcı kuşlar

b- Dört Ayaklı Yırtıcı Hayvanlar ve Yırtıcı Kuşlar:

1- îbn Kasım, imam Mâlik'ten dört ayaklı yırtıcı hayvanların mekruh olduğunu rivayet etmiştir. Mâlikilerin cumhuru, îmam Mâlik'in bu görüşünü kuvvetli bulup ona katılmışlardır. îmam Mâlik'in Muvatta'daki sözünden ise, onun bu hayvanların haram olduğunu benimsemiş olduğu anlaşılmaktadır. Zira Ebû Hüreyre'den Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in,

«Azı dişleri sivri ve uzun olan hayvanların etini yemek haramdır» [20] hadisini rivayet ettikten sonra, «Bizdeki umumî görüş de budur» demektedir.

îmam Şafii, îmam Mâlik'in tabilerinden Eşheb ile diğerleri ve imam Ebû Hanife de dört ayaklı yırtıcı hayvanların haram olduğunu benimser. Ancak, bunlar yırtıcı hayvanların cinsinde ihtilâf etmişlerdir, imam Ebû Hani-fe'ye göre et yiyen bütün hayvanlar -hatta fil, sırtlan, yerbu (Arap tavşanı) ve kedi bile- yırtıcıdırlar, imam Şafii ise, «Sırtlan ile tilkinin eti yenir» demiştir, imam Şafii'ye göre eti yenmeyen yırtıcı hayvanlar -arslan, kaplan ve kurt gibi- insanlara saldıran hayvanlardır. îmam Mâlik'in mezhebinde bu her iki görüş de vardır. Ulemanın cumhuru, maymunun da etini yemenin ve maymundan yararlanmanın caiz olmadığını benimser, imam Şafii, köpeğin de haram olup köpekten yararlanmanın caiz olmadığını söylemiştir. Çünkü îmam Şafii, köpeğin artığının yasak edilmesinden necis olduğu mânâsını çıkarmıştır.

Dört ayaklı yırtıcı hayvanlar hakkındaki bu ihtilâfın sebebi, Kur'an-ı Kerim'in hadislerle çelişmesidir. Çünkü,

"De ki: Bana vahyolunanlar içinde, leşten, dökülen kandan ve domuz etinden başka -çünkü domuz eti pistir yiyen bir kimsenin yiyecekleri içinde haram edilmiş bir şey bulamıyorum" [21] âyet-i kerimesinin zahirinden, bu âyette zikredilenlerin dışında kalan şeylerin helâl olduğu anlaşılmaktadır.

Ebû Salebe el-Huşenî'nin «Rasul-i Ekrem (s.a.s) azı dişlen uzun ve sivri olan yırtıcı hayvanların etini yemeyi yasak etti» mealindeki hadisinin zahiri ise yırtıcı hayvanların haram olduğunu göstermektedir. Buhârî ile Müslim bu hadisi bu şekilde rivayet etmektedirler [22]. îmam Mâlik'in ise -yukarıda geçtiği üzere- Ebû Hüreyre'den bu mânâda rivayet ettiği hadis [23] âyet-i kerime ile çelişmekte daha zahirdir. Çünkü Ebû Salebe'nin hadisi ile âyet-i kerimeyi -hadisteki yasağı kerahete hamletmek sureti ile- telif etmek mümkündür. Fakat Ebû Hüreyre'nin hadisinde yırtıcı hayvanların etini yemenin haram olduğu tasrih edildiği için bu hadis -eğer, «Ziyade nesihtir ve Kur'an hadis ile nesholunur» diyenlerin görüşüne uyulup, «Âyet'in hükmü bu hadis ile nesholunmuştur» denilmezse- âyet-i kerime ile telif edilemez «Ebû Hüreyre'nin hadisi âyette bulunmayan bir ziyadeyi ihtiva etmektedir» diyenler, yırtıcı hayvanların haram olduğunu benimsemişlerdir. Sırtlan ve tilkinin haram olduğunu söyleyenler de, hadiste geçen «Yırtıcı hayvanlar» deyiminin umumu ile istidlal etmişlerdir. Yırtıcı hayvanlardan âdî olanları istisna edenler ise Abdurrahman b. Ammar'ın, «Câbir b. Abdullah'a 'Sırtlanın etini yiyebilir miyim?' diye sordum. Câbir 'Evet', dedi. Câbir'e 'Sen bunu Rasûlul-lah (s.a.s)'dan bizzat işittin mi?' dedim. 'Evet', dedi» [24] mealindeki hadisine dayanmışlardır. Zira bu hadisi her ne kadar Abdurrahman'dan başkası rivayet etmemişse de Abdurrahman -hadis imamlannca- güvene şayan bir kimsedir. Ayrıca sabit olmuştur ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz'in yanında dabb'm (keler) eti yenmiş de Peygamber (s.a.s) Efendimiz ses çıkarmamıştır [25]

Yırtıcı kuşlara gelince: Cumhur yukarıda birkaç sefer geçen âyet-i kerimeye dayanarak, «Helâldir» demiştir. Kimisi de, îbn Abbas'm «Peygamber (s.a.s) azı dişleri sivri ve uzun olan dört ayaklı yırtıcı canavarlarla pençeli kuşların etini yemeyi yasak etti» mealindeki hadisine dayanarak haram olduğunu söylemiştir. Fakat bu hadisi Buhârî ile Müslim almayıp yalnız Ebû Dâvûd almaktadır [26].[27]

[20] Mâlik, Sayd, 25/4, no; 14.

[21] En'am, 6/145.

[22] Buhârî, Zebâih, 72/29, no: 5530; Müslim, Sayd, 34/3, no: 1932.

[23] Mâlik, Sayd, 25/4, no: 10.

[24] Tirmizî, Et'ime, 26/4, no: 179.

[25] Buhârî, Et'ime, 70/10, no: 539.

[26] Ebû Dâvûd, Et'ime, 21/33, no: 3803. I

[27] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/394-396.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın