|
Konu Başlığı: Cariyenin düşük yapması Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 22 Ocak 2011, 18:15:50 3. Cariyenin Düşük Yapması: imam Mâlik «Çocuk olduğu bilinen herşey -ister et parçası, ister kan pıhtısı halinde olsun- kadın onu düşürdüğü zaman, efendisinin Ümmü'l-veled'i olur» demiştir. îmam Şâfıî ise «Kadının Ümmü'l-veled olabilmesi için, kendisinden düşen şeyin şekillenip insan yaradılışına girmiş olması gerekir» demiştir. Bu ihtilaf, kadının bir et parçası veyahut kan pıhtısını düşürdüğü zaman, buna doğum denilip denilmediği hususundaki tereddüdle ilgilidir. [9] 4. Ümmü'l-Veled'in Statüsü: Bütün ulema müttefiktirler ki Ümmü'l-veled olan cariye, şahitlikte, bir suç işlediği zaman kendisine lazım gelen cezada, öldürüldüğü zaman sahibine verilmesi gereken kan bedelinde, bir kimse tarafından yaralandığı zaman o kimseye lazım gelen diyette, tıpkı cariye gibidir. Ümmü'l-veled olan cariyenin satışını caiz görmeyenlerin cumhuru, satışının hiçbir sebeble tekrar caiz olamayacağı görüşündedirler. Ancak Hz. Ömer'den «Ümmü'l-veled olan cariye, eğer zina ederse köleliğe döner» dediği rivayet olunmuştur, îmam Mâlik ile îmam Şafiî, «Ümmü'l-veled olan cariyenin efendisi onu kiraya verebilir mi, veremez mi? Ondan herhangi bir gelir sağlayabilir mi, sağlayamaz mı?» diye ihtilaf etmişlerdir. îmam Mâlik «Efendisi onu hiçbir zaman kiraya veremez ve hiçbir şekilde ondan gelir sağlayamaz. Ancak onunla cinsî münasebette bulunabilir», imam Şafiî ise «Ümmü'l-veled olan cariye sadece satılamaz. Diğer hususlarda ise diğer cariyeler gibidir» demiştir. İmam Mâlik «Efendisi onu satamadığına göre kiraya da vermesinin caiz olmaması lazım gelir» demiştir. Fakat îmam Mâlik, Ümmü'l-veled olan cariyenin çocuklarından gelir sağlamanın caiz olduğu görüşündedir. Çünkü ona göre çocukların değeri anneleri kadar değildir. îmam Şafiî de «Ümmü'l-veled olan cariye ile cinsî münasebette bulunmanın cevazı hakkında icma' bulunduğuna göre, bu cariyede hâlâ cariyelik vasfı mevcuttur. Şu halde onu kiraya vermek ve ondan kazanç sağlamak caizdir» demiştir. Buna göre ihtilafın sebebi, Ümmü'l-veled olan cariyenin kiraya verilmesi hükmünün, satışının caiz olmasıyla beraber, kendisi ile cinsî münasebette bulunmanın caiz oluşu asıllarından en çok hangisine kıyas edilmesi gerektiğinde ihtilaf etmeleridir. [10] 5. Ümmu l-Veled'in Azadı: Bütün ulema müttefiktirler ki Ümmü'l-veled olan cariye, efendisinin öldüğü anda azad olur. Ancak terikenin tamamından mı, yoksa üçtebirinden mi azad oîur diye ihtilaf edilip edilmediğini bilmiyorum. Şu anda bildiğime göre, hiçbir kimse «Terikenin üçtebirinden azad olur» dememiştir. Tedbir edilen kölenin terikenin üçtebirinden azatlandığı görüşünde olanlara göre, Ümmü'l-veled olan cariyeyi tedbir edilen köleye kıyas etmek de zayıftır. [11] [9] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/215. [10] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/215-216. [11] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 4/216. |