> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Tarihi Eserleri > Asrı Saadette İslam > Asr-ı saadette tüketicinin korunması
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Asr-ı saadette tüketicinin korunması  (Okunma Sayısı 2214 defa)
30 Eylül 2010, 18:10:44
Safiye Gül

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 15.436


« : 30 Eylül 2010, 18:10:44 »



ASR-I SAADETTE TÜKETİCİNİN KORUNMASI


Hüseyin Arslan
 

Hüseyîn Arslan 1963 Yılında Diyarbakır'da doğdu, tik ve orta öğre- nimini aynı yerde tamamladı. İstanbul Üniversi­tesi Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri ve Ebebiyat-ları Bölümünden mezun oldu. Aynı Üniversitenin iktisat Fakültesinde Yüksek lisans yaptı. 1985-87 yılları arasında Ircıca bünyesinde "îslâmî Tabiî ve Riyazi El Yazmaları Katalogu" hazırlama çalış­malarında araştırmacı olarak görev aldı. 1987'den beri Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlü­ğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığında çalışmak­tadır. Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı yayınları arasında çıkan "Azerbaycan Hanlıkları ile Osmanlı Devleti Münasebetlerine Dair Arşiv Bel­geleri", "Bosna-Hersek ile İlgili Arşiv Belgeleri" ve "Musul-Kerkük ile İlgili Arşiv Belgelen" isimli eserleri hazırlayanlar arasında yer aldı. [1]

 

Giriş
 

İnsanlık tarihi, insan ve onun oluşturduğu cemiyetlerin yer­yüzünde inşa ettiği medeniyetlerden bahsederken sadece görü­nen ve alenen iz bırakan yönlerinden değil ferdin ve toplulukların davranışlarında kendini bulan sosyal ve ekonomik, ahlakî ve vicdanî, psikolojik verfizikî, manevî ve ulvî değerlerinden de söz eder. Çünkü insan ve oluşturduğu cemiyet tek boyutluluktan öte çok boyutlu varlıklardır. Savaşçı olması yanında barışsever bir dünya ve ticaret ortamı teminine çabalayan, ölümcül olmasına rağmen hayatta kalma mücadelesi veren, tezatlar arası uyum sağlama gayreti içinde bulunan bir varlıktır.

Üretim-tüketim, gelir-harcama, gelir dağılımı, emek-ücret, ti-caret-kâr, faiz, rant ve benzeri iktisadî konular mikro ve makro düzeyde hep tartışılagelmiştir. Tarihi süreç içerisinde diğer mese­lelere olduğu gibi iktisadi problemlere de farklı çözümler ve öneri­ler getirilmiştir. Çağımızda bu sorunlar sosyal ve ekonomik yönlü olmaları bakımından sosyal siyaset bilimim de meşgul etmekte­dir. Geniş anlamıyla sosyal siyaset toplumsal her olayla ilgilenir. Geçmiş Öneri ve çözümleri dikkate alır ve bunlardan yeni çözüm­ler ve öneriler çıkarmaya çabalar.

Bu bakımdan uzantısı olduğumuz islâm medeniyetinin baş­langıcı olan Asr-ı Saadet1 de sosyo-ekonomik konulara ne tür çö­zümler getirildiği her yönüyle insanlık ve insanımız için bitmez tükenmez bir merak konusu olmuştur. Bu durumda bazı araştırı­cıların bu meselelere eğilme ihtiyacı doğmuştur, işte bu noktada biz üzerimize düşeni ifa etmek maksadıyla aynı zamanda şahsî merakımızı da izale etmek fırsatım kullanmak arzusuyla bu saa­det ve ulvîlikler asrına nüfuz etmeye çalıştık. O yüce peygambe­rin, güzide ashabının ve raşid halifelerinin soluduğu atmosferi gü­nümüz insanına koklatmaya gayret gösterdik.

İnsarn ilgilendiren bunca konu içerisinde sosyo-ekonomik yö­nü olan ve toplumun büyük bir kesimini belki bütününü ilgilendi­ren aynı zamanda aktüel olan bir meseleyi ele almayı uygun bula­rak titiz bir çalışma neticesinde "Asr-ı Saadet'de Tüketicinin Ko­runması" başlıklı mevzuyu size takdim etme imkanına kavuştuk. Burada, I. Bölümde Tüketim ve Boyutlarını, II, Bölümde ise Tüke­ticiyi Koruma ile İlgili Düzenlemeler ve Prensipleri işledik. Bun­ları içeren başta İslâm'ın temel ve değişmez kaynağı olan Kur'an-ı Kerim ve Asr-ı Saadet'e ışık tutan tefsirler, hadis kaynakları, fı­kıh kaynakları, islam Tarihi ile ilgili eserler ile günümüz iktisadı­nı mevzu alan çalışmalar ve çağdaş islâm iktisadı külliyatını im­kanlar ölçüsünde elden geçirmeye gayret gösterdik. [2]

 

Birinci Bölüm


TÜKETİM VE BOYUTLARI


Bu bölümde, tüketiciyi doğrudan ilgilendiren tüketim, aşırı tüketim, tüketimi yasak maddeler ve temel ihtiyaçlara Asr-ı Saa­det çerçevesinde bir açıklama getirmeye gayret edilecektir.

Burada da görüleceği gibi tüketim anlayışında ve üretim amacında; ihtiyaçları, insanlar arası sosyal adaletin gerçekleşme­sini ve ahlaklı bir ekonomik yapıyı dikkate alan islâm dininin bu yönleriyle diğer dinlerden ve sistemlerden ayrıldığı görülecektir. [3]

 

A) Tüketim
 

Tüketim deyimi iktisat dilinde üç anlamda kullanılır:

i. Bir malı kullanan kişide hasıl edeceği tatmin duygusunda ifadesini bulan tüketim fiili.

ii. Tüketiciye mal ve hizmet şeklinde gelen sahip olduğu reel tatmin araçlarıdır. Bunlar bir şahsın veya toplumun mülkiyetin­de bulunan malların tüketim ve yatırım mallan olarak dağılımını ve envanterini açıklamak noktasında değer taşır.

iii. Para olarak tüketilecek mal ve hizmetlere yapılan harca­malardır.

Yine türlü ihtiyaçlarımızı doğrudan karşılayacak mallara yaptığımız harcamalara açık olarak tüketim diyoruz. Doğrudan deyişimizden maksat direkt elde edilen tatmin duygusunu belirt­mektir.

Tüketimi; yatırım amacıyla ham madde ve yarı mamul mad­delerden mamul madde üretilerek elde edilen mallar ve nihaî tü­ketim için yani ihtiyaçlarımızı gidermek için kullanılan tüketim malları olarak sımflandırabiliriz. Ekmek, su, sebze, mey/e ve giyecekler bu kabilden mallardır. Genelde de tüketim mallarını; dayanıklı tüketim malları, dayanıksız tüketim malları ve hizmet­ler olarak üç kategoride değerlendirmek mümkündür. Yatırım malları; bizzat kullanımla doğrudan tatmin getirecek yerde gelir sağlayıcı fonksiyonları ile fayda sağlayan mallardır. [4]

Tüketim'e Osmanlıca'da istihlak karşılığı verilmiştir. F. Sabri Ülgener de kelimeyi bu manada kullanır (Bkz. ı no.lu dipnot), istih­lak kelimesi Arapça olup günümüz Islâmî Arap iktisat literatü­ründe de kullanılmaktadır. Tüketime istihlak, tüketiciye müsteh­lik karşılığı verilmiştir. Tüketim kavramının kapitalist iktisat zihniyetinin bir ürünü olduğunu gözardı etmemekle birlikte biz burada Islamî anlamda ticari faaliyetinde, şahsî ve ailevi düzey­de, firma ya da genel iktisat çerçevesinde alış-verişte, harcama­larda, gelir ve servet edinme yollarında müslümanca iktisadî faa­liyetin boyutlarını tesbite gayret gösterdik. Dikkat edilirse seku-lar iktisatta bu tür faaliyetler tamamen ya da kısmen tüketim kavramıyla ifade edilmektedir. Oysa tüketim kavram ve kelime olarak zihinde, ilk etapta imha etme, saldırı, kıyasıya bir çaba ile bir nesneye son verme anlamlarını çağrıştırmaktadır. Bu tür dav­ranışlar ise yeryüzü, gökyüzü ve içindekiler yanında bütün evrene ve Cenab-ı Hakka karşı sorumluluk ve saygı hisleri beslemesi ge­reken müslüman iktisadî adam için olmaması lazım gelen davra­nışlardır. Ayrıca kainat ve içindekilerin insana istifade etmesi amacıyla emanet olarak bırakıldığı dikkate alınırsa fesat ve boz­gunculuk anlamına gelecek bir tüketim modeli bu yaklaşıma göre mümkün görülmemektedir. Nitekim bu çalışmayı yaparken dik­katimizi çeken bir husus vardı, Çağdaş Islâmî iktisat çalışmaları hariç tutulacak olursa Kur'ân-ı Kerim ayetlerinde tefsirlerde, ha­dis kaynaklarında, fıkıh ve tarih kitaplarında Arapça olan istih­lak, müstehlik kelimeleri tüketim ve tüketici anlamında kullanıl­mamaktadır. Bunlar yerine bayi (satan), müşteri satın (alan), câlib (mal getiren, ithalatçı), bey, şıra (satın almak) neceş (fiyat kı­zıştırma), vs. kavramlar ve sözcükler geçmektedir.

Yine de, biz, islâm'ı çağın idrakine söylemek arzusu ile gerekli yerlerde gerekli reddiyeyi vazederek tüketim ve tüketici kavramı­nı sekular anlamından uzak, sadece insanımızın meselelerine Islâmî yaklaşımı izah sadedinde kullanmak gereğini duyduk.

Ancak bu çalışmada görüleceği gibi aslolan yeme, içme, giyin­me, ulaşım, eğitim, konut edinme, mal ve hizmetleri temin etme ve sair hususlarda müslümanca yaklaşımı, Kuranı ve nebevi Özü yakalama gayretidir. Bunda da arzulanana ulaşılmıştır, sanırım. Zaten çağımızda Islâmî tüketim modeli, tüketici davranışı, tüke­ticinin korunması, bilinçlendirilmesi gibi ifadeler hep bu anlayı­şın mahsulü olarak işlenmektedir.

islâm'ın tüketim konusundaki görüşlerini beş ilkede özetle­mek mümkündür. Bunlar; doğruluk, temizlik, itidal, bağış ve er­demliliktir. Doğruluktan maksat; tüketimle ilgili davranışında kişinin veya toplumun islâm'ın helal kazanç saydığı doğru kazanç yollarıyla gelir temini ve yine helal ve serbest saydığı maddeleri tüketmesidir. Tüketimi yasak maddeleri tüketmekten kaçınma­sıdır. Allah'a, insana, topluma ve kendi nefsine karşı dürüst davranmasıdır. "O halde seninle beraber tevbe edenlerle birlikte emrolunduğun gibi dosdoğruol! Ve aşın gitmeyin. Çünkü O, sizin yaptıklarınızı çok iyi görendir." (11; 112) Temizlik ilkesi ise; bu konudaki anlayışa uyulmasını, temiz şeylerin tüketilmesini, çir­kin ve necis sayılan şeylerin tüketiminden sakınılmasım, kullanı­lacak maddelerin temiz tutulmasını, insan sağlığına zararlı mad­delerin tüketim, kullanım ve üretiminin yapılmamasını emredici olduğu gibi temiz işlerle uğraşmayı da kapsamaktadır. "Ey insan­lar! Yeryüzünde bulunan gıdaların güzel ve temiz olanlarından yiyin, şeytanın peşine düşmeyin, zira şeytan sizin açık bir düşma­nınızda." (2; 168)

Üçüncü ilke olan itidal ise; kişiyi israftan sakındırırken aynı zamanda pintilikten, varlıklı iken kullanmayıp kullandırmama ve malı amacı dışında kalacak şekilde elde tutmaya karşı uyarıcı bir ilkedir. Yeme, içme, giyinme veya hizmetler şeklinde kullan­ma serbest bırakılırken israf ve aşırılık menedi...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Asr-ı saadette tüketicinin korunması
« Posted on: 28 Mart 2024, 14:10:37 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Asr-ı saadette tüketicinin korunması rüya tabiri,Asr-ı saadette tüketicinin korunması mekke canlı, Asr-ı saadette tüketicinin korunması kabe canlı yayın, Asr-ı saadette tüketicinin korunması Üç boyutlu kuran oku Asr-ı saadette tüketicinin korunması kuran ı kerim, Asr-ı saadette tüketicinin korunması peygamber kıssaları,Asr-ı saadette tüketicinin korunması ilitam ders soruları, Asr-ı saadette tüketicinin korunmasıönlisans arapça,
Logged
18 Ağustos 2019, 13:44:06
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #1 : 18 Ağustos 2019, 13:44:06 »

Esselamu aleyküm Rabbim bizlere İslam davasını her anlamda sürdürmeyi nasip eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

28 Mayıs 2023, 09:02:46
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.947


« Yanıtla #2 : 28 Mayıs 2023, 09:02:46 »

Aleyküm selam Rabbim bizleri İslam davasını her anlamda hayırla sürdürebilmeyi nasip eylesin
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes