Askerî cihadın başlaması

İkinci Bölüm

ASKERÎ CİHADIN BAŞLAMASI

I. Ordunun Hazırlanması

A) Ordunun Yapısı

Hz.Peygamber (s.a.v.) zamanında nizamî bir ordu yoktu. Müslümanların hemen hepsi islâm Devletinin askeriydiler; her zaman savaşa hazırlıklı bulunurlardı. Çünkü her an için, savaş çıkabilirdi. Savaş için ilan yapıldığında, orduya katılacak olanlar gelir, kendi istekleriyle kaydolurlardı.

Hz.Peygamber Medine'ye hicret edince, müslüman nüfusun sayımını yaptırdı. Bu konu ile ilgili olarak Buhârî'de geçen şu hadisi zikretmek uygun olacaktır:

" Huzeyfe (r.a.) şöyle dedi: Rasûlullah (s.a.v.) bize :

- Din olarak islâm'ı kabul eden ve müslüman olan kimselerin isimlerini yazıp getiriniz " diye emir verdi.

Biz de O'na binbeşyüz kişinin ismini yazıp getirdik."[91]

Burada hem müslümanların sayısı hem de isimlerinin tesbiti, yani yazılması sözkonusudur. Daha devletin kuruluşunda, bu konuya hassasiyet gösteren Hz.Peygamber (s.a.v.), savaştan önce orduya katılacak olan askerlerin isimlerinin yazılmasını ve tesbit edilmesini de sağlamıştır. Bu konudaki rivayetleri şöyle sıralayabiliriz

Abdullah b. Abbas (r.a.) dan :

Rasûlullah (s.a.v.)'i hutbe okurken işittim, şöyle buyuruyordu:

" Hiçbir erkek, yanında mahremi bulunmadıkça bir kadınla yalnız kalmasın; hiçbir kadın da yanında mahremi olmadan yolculuk yapmasın"

Bu yasaklama üzerine bir adam ayağa kalkarak şöyle dedi :

"Ya Rasulallah (s.a.v.), ben şu şu gazveye yazılmışım; hanımım da hacca gitmek üzere yola çıktı. ( Buna ne dersiniz ?)"

Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu :

"Sen de git ve eşinle birlikte haccet. "[92]

Tebük seferinden geri kalıp, sonradan gitmeyi düşünen, fakat bir türlü gidemeyen bu yüzden de Hz.Peygamber (s.a.v.)'i üzen Ka'b b. Mâlik, kendi serencamını anlatırken konumuzla ilgili olarak şunları söylüyor :

".... Meselenin büyüklüğüne göre hazırlıkta bulunabilmeleri için, Müslümanlara gidecekleri yeri söyledi. Rasûlullah'm maiyetinde müslümanlar pek çoktu ve bunların isimleri bir deftere kaydedilmemişti ".

Ka'b söylerine şöyle devam etti:

Herhangi bir kimse asker arasından firar etse, bu hususta vahiy nazil olmadıkça, bu işin gizli kalacağını zannedebilirdi "[93]

Ka'b b. Mâlik'in sözlerinden anlaşılan şu ki, Hz.Peygamber, başka savaşlara giderken askeri, bir liste halinde yazdırıyordu; ama Tebük seferine giderken yazdırmadı. Demek ki bu kayd işi her zaman olan bir şey değildi. Gerek görüldüğü zaman yapılıyordu.

"Hz.Peygamber (s.a.v.)'in sağlığında ordunun kaydedildiği bir divan yoktu. Divanı ilk defa Ömer (r.a.) ortaya koydu. Lakin bu, Hz.Peygamber (s.a.v.)'in ümmetine emrettiği sünnetlerden biri olup onun yararı ve müslümanlarm ona olan ihtiyacı ortaya çıkmıştı:[94]

B) Askerliğe Kabul Şartları

1- Müslüman Olmak:

İslâm Dininde herhangi bir ibadetle mükellef olmanın şartlarından birisi de müslüman olmaktır. Cihâd da ibadet olduğuna[95] göre, onu yapacak kişinin müslüman olması şarttır.

Hz.Peygamber (s.a.v.) Bedir, Uhud gibi İslâm'ın ölüm kalım mücadelesi verdiği ilk savaşlarda ordu içinde gayr-i müslim unsurları bulundurmamıştır. Orduya katılacak her askerin müslüman olması şartını aramıştır. Konu ile alakalı olarak Müslim'in Sahih'inde şu hadis-i şerif geçmektedir :

Rasûlullah (s.a.v.) Bedir savaşına giderken, kendisiyle savaşmak için arkasından gelen bir adama :

"Sen Allah'a inanıyor musun ? diye sordu. O adam da" hayır" deyince Rasûlullah (s.a.v.):

"Öyleyse hemen geri dön. Ben ebediyyen bir müşrikten yardım

istemem " buyurdu.[96]

Bu hadis-i şerifi rivayet eden Hz.Aişe (r.a.) dir. Hz.Aişe devamla şunları söylüyor:

"Sonra adam geçti gitti. Ta ki biz[97] ağaç altında iken adam tekrar geldi ve biraz önce dediği gibi" Ben seninle birlikte savaşa katılmaya geldim " dedi. Rasûlullah da :

"Allah'a ve Rasûlüne inanıyor musun ?" diye sordu.

Adam:

"Hayır," diye cevap verdi.

Rasûlullah da :

" Öyleyse hemen geri dön. Ben ebediyyen bir müşrikten yardım istemem" buyurdu.

Adam geri döndü. Rasûlullah Beyda'da iken adam tekrar gelip yetişti. Rasûlullah (s.a.v.) de ona tekrar :

"Allah ve Rasûlüne inanıyor musun?" diye sordu.

Adam :

" Evet" cevabını verdi.

Rasûlullah (s.a.v.) de ona :

O halde ( bizimle beraber) yürü " diye buyurdu.[98]

Hz.Peygamber, Uhud savaşır.a çıkarken, Sahabeden bazıları, Yahudilerle aralarında yardıirüaşma sözleşmesi bulunduğu için onlardan yardım istemeyi ceklif ettiler. Resulullah (s.a.v.) de:

"Biz, şirk ehlinden birine karşı diğer şirk ehlinden yardım istemeyiz " buyurdu.[99]

Bera b. Azib (r.a.) dan :

Uhud savaşında, Hz.Peygamber (s.a.v.)'e, demir zırhı ile yüzü örtülü bir adanı geldi de : "Ya Rasûlallah, ( hemen savaşayım da ( sonra) mı müslüman olayını" diye sordu. Rasûlullah (s.a.v.) de: "Müslüman ol, sonra savaş " buyurdu. O adam da hemen müslüman oldu. Sonra da savaşa girişti; savaş esnasında da şehid edildi. Bunun üzerine Rasûlullah (s.a.v.): "Az amel yaptı, fakat çok ecir kazandı " buyurdu.[100]

Bu rivayetlerden anlaşılan şu ki, Hz.Peygamber (s.a.v.), müşriklerin islâm ordusu içine girip, müslümanlarla omuz omuza çarpışmalarına izin vermemiştir. Çünkü, Kur'an müşriklerin necis olduklarını bildirmektedir.[101] Onlar İslâm ordusunun kuvve-i ma-neviyyesini kırabilirler. Çok çeşitli problemler çıkarabilirler. Düşman birlikleri lehine casusluk da yapabilirler. Bu ve buna benzer sebeplerden dolayı Hz.Peygamber onları orduya kabul etme gibi bir kapıyı açmamıştır.

Hz.Peygamber zamanında bir de münafıklar vardır. Münafıklar, zahiren müslüman olan kimselerdir. Bunların savaşa katılmaları için, islâm Devletinin bir teklifi olmamıştır. Bazen katılmışlar, bazen yarı yoldan geri dönmüşler, bazen de hiç katılmamışlardır. Hz.Peygamber (s.a.v.) de bunları hiç kaale almamış, kendilerini muhatab olarak kabul etmemiş, kendi hallerine bı-karmıştır.

Zeyd b. Sabit şunları anlatıyor :

" Peygamber (s.a.v.), Uhud savaşına çıktığı zaman, birtakım insanlar geri döndüler. Sahabîlerden bir grup :

" Bu dönenleri öldürelim " dediler. Bir grup da :

" Hayır onları öldürmeyelim " dediler. Bu ihtilaf üzerine :

" Size ne oldu ki, iki yüzlüler hakkında iki gruba ayrıldınız ?

Oysa yaptıkları işlerden dolayı Allah onları baş aşağı etmiştir.

birini sapıtırsa artık onun için bir yol bulamazsın"[102] ayeti nazil oldu.

Hz.Peygamber (s.a.v.) de :

"Medine, bu adamları, ateşin, demirin pisliğini dışarı atışı gibi dışarı atar " buyurdu."[103]

Bu hadis-i şeriften anlıyoruz ki, Hz.Peygamber (s.a.v.) münafıklar meselesini zamana bırakmıştır. Yalnız, onların, katıldıkları savaşlarda fitne çıkarmalarına mani olmuş, disiplini bozmalarına asla fırsat vermemiştir.[104]

2- Erkek Olmak :

Askerlik, erkekle ilgisi olan bir iştir. Kur'an'da[105] savaşla alakalı ayetlerde, erkeklerin mevzubahs edilmesi, bu şartın ileri sürülmesinin delilidir. Ayrıca bu konuda müminlerin annesi olan Hz.Aişe (r.anha) dan şöyle bir rivayet vardır :

" Ben, Peygamber (s.a.v.)den cihada gitmek için izin istedim de O:

" Siz kadınların Cihâdı haccdır "buyurdu."[106]

3- Âkil Baliğ Olmak :

Bugün bile, askere almanın belli bir yaşı vardır. Aklî dengesi yerinde olan ve asker olabilecek yaşa gelenler silah altına alınmaktadır.

Hz.Peygamber (s.a.v.), çocuk denecek yaşta olanları askere almamıştır. Bu konuda Abdullah b. Ömer (r.a.)'in rivayeti şöyledir:

" Rasûlullah (s.a.v.), Uhud günü, ondört yaşında bulunan Abdullah b. Ömer'i gözden geçirdi de (ben Abdullah b. Ömer'e küçüktür , diye savaşa katılma ) izni vermedi. Sonra Hendek savaşında O'na arzolundum; bu defa bana izin verdi. O sırada onbeş yaşında bulunuyordum."[107]

Hadisin ravisi Nâfi der ki ;" Ben bir keresinde Ömer b. Abdila-ziz'in yanına geldim; bu hadisi ona tahdis ettim. O da bana " bu on-beş yaş küçük ile büyük arasında bir sınırdır " dedi. Bütün vilayet-lerdeki valilerine, onbeş yaşına erenlere vazife ve maaş tahsis edilmesi için talimat yazdı."[108]

Bu konuda başka bir rivayette şudur : Ibn Abdilber, el-Istiâb'da Semüre b. Cündeb'den bahsederken şu bilgiyi nakleder :

Rasûlullah (s.a.v.), Ensar'ın buluğa yaklaşmış çocuklarını her yıl gözden geçirirdi. Önünden bir çocuk geçti, onu orduya kabul etti. Sonra kendisine Semüre b. Cündeb arzolundu, onu kabul etmedi. Semüre de şöyle dedi:

"Ey Allah'ın Rasulü, bir çocuğa müsaade ettin, beni reddettin; onunla güreşsem onu yencrim."

Rasûlullah (s.a.v.)...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın