hafiza aise
Sun 1 July 2012, 08:40 am GMT +0200
Yeniden kurucu nostalji
Mustafa Fuat ER • 61. Sayı / EDİTÖRÜN NOTUNostalji (nostos: eve dönüş, algia: özlem; acı) tahminlerimizin aksine şiir veya felsefeden değil, tıp alanındaki tartışmalardan filizlendi. Yani tedavi edilmesi gereken bir hastalıktı nostalji. Örneğin, 17. yüzyılda İsviçreli doktorlar afyon ve sülük tedavisiyle hastalığın yok edileceğini ileri sürüyorlardı. Evlerinden ayrılan askerlerde, şehirlere göç eden köylülerde ortaya çıkan nostalji salgını sadece bireysel bir endişe değildi. Yeni yeni ortaya çıkan ulusal ruh anlayışıyla da karşılıklı bir alışveriş içindeydi.
Bu sayıdaki dosya nostaljinin bireysel yönünden, oradaki yurt özleminden ziyade toplumsal olana atıfta bulunuyor. Yani daha çok Svetlana Boym’un “yeniden kurucu nostalji” dediği türle ilgileniyor.
Yeniden kurucu nostaljide, nostalji için nostaljiye, anlamı, işlevi, görevi olmayan nostaljiye yer yoktur. Nostaljinin temel işlevi muhayyel geçmişe göre bugünü değerlendirmek, karşılaştırmak ve denetlemektir. Nostaljik anlatıların hepsi bugün içindir. Boym’un dediği gibi: “Yeniden kurucu nostaljinin arkasındaki güdü, mesafe ve özlem duygusu değil, daha ziyade geçmişle şimdi arasındaki tarihsel uyuşmazlıklara dikkat çeken ve dolayısıyla yeniden kurulmuş geleneğin bütünlüğünü ve sürekliliğini sorgulayanlar hakkında duyulan bir endişedir.” (Nostaljinin Geleceği, 2009, Metis)
Bu sayıdaki dosyayı oluşturan Levent Cantek, Alper Çeker, Dilaver Demirağ ve Ahmet Terzioğlu’nun yazıları nostaljinin göz göre göre sakladıklarını ifşa ediyor. Levent Cantek ve Alper Çeker yeniden kurucu nostaljinin temel konularından olan kökenlere dönüşü Cumhuriyet’in “altın çağ”ının üzerinde durarak ele alıyorlar. Dilaver Demirağ kentlilik üzerinden konuya eğilirken, Ahmet Terzioğlu bir tarih anlatısı iddiasıyla ortaya çıkan televizyon dizilerindeki bastırılanla bir türlü yüzleşememe başarısızlığının altını çiziyor.
Bu ayın Gündem’inde ise katsayı tartışmaları var. Bekir S. Gür ve Samet Günek’in yazılarının yanında YÖK Başkanı Yusuf Ziya Özcan’la yapılan söyleşi hem tartışmaların özünde yatan soruna işaret ediyor hem de önümüzdeki günlerdeki yeni gelişmelere dair önemli bilgiler içeriyor.
Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle…