hafiza aise
Thu 6 September 2012, 04:09 pm GMT +0200
ÜNİTE 8
HZ.ÖMER DÖNEMİ
1-Hz.Ömer ne zaman ve nerede Müslüman olmuştur?
Nübüvvetin 6. yılında Peygamberimiz Darul Erkam'da iken oraya gitmiş ve Müslüman olmuş.
2-Kaç yıl halifelik yapmıştır?
10 yıl.
3-Anne babası kimdir?
Nesebi Ka'b b. Lüey de Rasulullah ile birleşir.Babası hattab b.Nüfeylannesi Mahzum oğullarından Hateme bint.Haşim dir.
4-Adiy boyunun Cahiliyye dön. Görevi?
Mekke şehir dev. De Sifare (elçilik) görevi yapıyordu.
5-Sifare görevi nedir?
Bir savaş durumunda karşı tarafa gönderilen elçidir.Ayrıca kabileler arası çıkan anlaşömazlıklarda etkin rl alır ve verdiği kararlar bağlayıcı olur.
6-Hz. Ömer in özellikleri?
Etkili konuşan bir hatipti.(Cahiliye dön. De de ıslamiye dön. De elçilik görevi yapmış)Ahlak şeref adalet ve hürriyeti konu alan şiirleri sever ezberler halka tavsiye ederdi.Güçlü bir muhakemeye sahipti.
7-Hz. Ömer'i Müslüman olması için ne etkilemiştir?
K.Kerim ayetleri (Başta Rasulullah ı öldürmeyi düşünecek kadar ıslam a tepkiliydi)
8-Hz. Ömer in Müslüman olmasının Müslümanlar açısından önemi?
*Mekke de müslümanlar güç kazanarak rahatladı
*Müslüman old.herkese ilan etti.Müslümanlak topluca Kabe de ibadet yapabildi.
*Aktif olarak olayların içinde yer aldı her zaman Hz. Peygambere yardım etti.
*2. Akabe biatından sonra Medine yeaçıktan hicret etti (Avali Böl. Ümeyye b.Zeydoğullarına misafir olmuş)
*Peygamber hicret ettikten sonra toplanan kadınların Biatını almak için peygamberimiz onu görevlendirmiştir.(Mekke nin fethinden sonra da )
9-Muvafakat ı Ömer ayetleri ne demektir?
Onun ileri sürdüğü bazı görüşleri destekler mahiyetinde gelen ayetlere denmiştir.
10-Muvafakat-ı Ömer ayetleri?
*şarabın kesin biçimde haram kılınması(Bakara2/219)
*Hz. Peygamberin evine gelen kimselerle hanımlarının perde arkasından konuşmasının daha uygun olacağı(Ahzab 33/53)
*Münafıkların reisi Abdullah b.Übey b. Selül ün cenaze namazının kılınmaması gerektiği ( Tevbe 9/84)
11-Hz.Öemer in net ve tavizsiz tavrını nasıl ortaya koymuş?
Hudeybiye deki müslümanlar aleyhine olan şartlara karşı çıkmış Peygamberimiz ve Hz.EbuBekir razı etmiştir.Yine Rasulullah hastalandığında Haşimilerin Hz. Ali yi halife yapma çabasını görmüş Hz.Peygamber i bir vasiyet yazmaya zorladıklarını hissetmiş ve buna engel olmuştur.
12-Hz. Ömer in evlilikleri?
Hz.Ömer ilk evliliğini Zeyneb bint Maz un el Cumahiyye ile yaptı.Bu evlilkten Abdullah ve Hafza doğdu.Cahiliyye dönemindeki eşleri Müleyke bint Amr ve Kureybe bint Ebi Ümeyye ıslamiyet i kabul etmedikleri için müşrik kadınlarla evlenmeyi yasaklayan ayet (el-mümtehine 60/10) doğrultusunda boşadı. Rasulullah ile akrabalık kurmak için Hz.Ali ve Hz.Fatıma nın kızı ÜMMÜ KÜLSÜM ile son evliliğini yaptı.
13-Hz.Ömer in en meşhur lakabı?
FARUK tur. Faruk hak ile batılı birbirinden ayıran demektir.
14-Hz.Ömer nasıl Halife seçilmiştir?
Hz.Ebubekir Hz.Ömer i kendine halef tayin edeceğini istişare etmiş sonra da Hz.Osman ı çağırarak ahitname hazırlatıp halka okutmuş haklda kabul edince Hz.Ömer Hulefa-yi Raşidin
döneminin 2. halifesi olmuştur.
15-Halife olduğunda ınsanlar ona nasıl hitap etmiş?
Halifeu Halifeti Rasulillah demişler o ise 'Emiru'l Mü'minin' denmesini istemiştir.(ılk defa Hz.Ömerr için kullanılmış)
16-Emiru'l-Mü'minin ne demektir?
Mü'minlerin Emiri
17-Yönetim anlayışı nasıldı?
*ınsanların sosyal konumuna ve zenginliğine itibar etmez herkesin şikayetini dinlerdi.
*Geceleri dışarı çıkarak dolaşır muhtaçların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırdı.
*ışleri hemen çözmekten yana pratik ve dünya hayatını önemseyen bir anlayışa sahipti.
*Tarihte başarılı olmuş kimselerden ve uygulamalarından yararlanırdı.
*Devlet malı konusunda çok titiz davranır yapılan harçamaların milletin yararına ol.dikkat ederdi.
*Kendisi Beytülmal den maaş alır ve en az payı alırdı.
*Bid'at ve hurafelere karşı tavır takınırdı.
18-Bir görevli tayin ettiğinde nasıl bir uygulama yapardı?
*Muhacir ve ensardan bir grubu şahit tutar,onun için bir sözleşme yazardı.Ona beygire binmemesini,sorumlu olduğu kimselerin orta hallilerinin güçlerinin yetmeyeceği yiyecekleri yememesi,ince giymemesi ve halkın ihtiyacından önce başka bir işle meşgul olmamasını şart koşardı.
19-Hudeybiye de Bey'atü'r-Rıdvan ın önünde gerçekleştiği ağacı neden kestirmiştir?
Halifeliği döneminde halk ilgi göstermeye,kutsal saymaya başlayınca tevhid inancını zedeleyebilir endişesi ile kestirmiştir.
20-Yerine Halef bırakması istendiğindeki uygulaması ne olmuş?
ılk Müslümanlardan Abdurrahman b.Avf,Hz.Osman,Hz.Ali,Talha bin Ubeydullah ,Zubeyr b.Avvam,Sa'd b.Ebu Vakkas ve seçilmemel üzere oğlu Abdullah tan oluşan üç gün içinde aralarından birini Halife seçmek üzerebir şura toplamıştır.
21-Yönetimde takip ettiği yöntemler?
ıstişare denetim
22-Kadınlardan kimlerin görüşüne başvururdu?
şifa bint Abdullah 'ın ve kızı Hafza nın.
23-Denetim uygulamasının faydası?
Bu uygulama idarecilerin keyfi icraatlarını önlediği gibi aynı zamanda halkın yönetime güvenini de sağlamıştır.
24-Hz.Ömer kimleri sıkı denetime tutmuştur?
Muaviye b. Ebü Sufyan Amr b.As Muğıre b.şu'be ve Ziyad b.Ebih
25-Yöneticerle ilgili denetim uygulamasını nasıl yapardı?
Her hac mevsiminde yöneticileri Mekke ye çağırır halkın şikayetlerine göre onları toplum huzurunda hesaba çeker ve cezalandırmaktan çekinmezdi.
26-Hz. Öemr in 'En sevdiğim insanlar bana eksikleimi ve hatalarımı söyleyenlerdir' sözü neye verdiği önemi gösterir?
Denetim
27-'Fırat kıyısındaki bir deve helak olsa ALLAH bunu Ömer den sorardiye korkarım' sözü neyi gösterir?
Sorumluluk duygusunu
28-Kenar-ı Dicle de bir kurt aşısa bir koyunu
Gelir de Adl-i ilahi sorar Ömer'den onu mısraları kime aittir?
Mehmet Akif Ersoy 'a.
29-Hz.Ömer i kim öldürmüş neden?
Muğıre b.şu'be nin kölesi Ebü Lü'lüe Firuz en-Nihavendi öldürmüştür.Nedeni ise efendisinin kendisinden fazla ücret aldığını söyleyerek bunun azaltılmasını Hz.Ömer den istemiştir.Halife onun demircilik marangozluk nakkaşlık yaptığını öğrenince Muğıre nin aldığı ücretin fazla olmadığını söylemiş.Bunun üzerine Ebü Lü'lüe ertesi gün sabah namazında Hz.Ömer i hançerlemiş ve kurtulamayacağını anlayınca kendini de öldürmüş.
30- Ağır yaralanan Hz.Ömer oğlu Abdullah ı yollayarak Hz.Aişe den ne istemiştir?
Peygamberimizin ayağının dibine defnedilmek için izin istemiştir ve oraya defnedilmiştir.
31-Cenaze namazını kim kıldırmış?
Suheyb b.Sinan
32-Irak cephesinde yapılan savaşlar?
Köprü Savaşı,Kasidiye Savaşı,Nihavend Zaferi
33-Köprü Savaşını neden Müslümanlar kaybetmiştir?
Komutan Ebu es-Sakafi başta başarı göstermişse de Fırat nehrinin doğusuna geçip geri çekilme hattını tehlikeye atmıştır.Burda fillerle takviye edilmiş ıran ordusu ile karşılaşmış geri çekilme hattıda olmadığı için ordu yok edilmiş ve Müslümanlar kaybetmiştir.
34-Kasidiye savaşı komutanları kimler?
ıslam ordusu:Sa'd b.Ebü Vakkas ıran ordusu:Rüstem
35-Kasidiye savaşının önemi nedir?
Kuzey Irak ve ıran kapıları müslümanlara açılmıştır.
36-Kasidiye savaşının sonucu?
Kisra 3.Yezdicerd sarayını ıslam ordusuna terk ederek doğuya kaçmıştır.Çünkü Sa'd b.Ebu Vakkas Kasidiye Savaşı nsan sonra baş şehir Meadin i hedefalmış ve orayıda ele geçirmiş.Sonra sırasıyla: Celula Hulvan Ahvaz Rame hürmüz(Numan b.Mukarrin almış) Tüster Hüzistan Musul Erdebil alınmıştır.
37-Nihavend Zaferi komutanları kimler?
ıslam ordusu:Nu'man b.Mukarrin o şehit düşünce Huzeyfe b.Yeman
Sasani ordusu:Firuzan
38-Savaşın sonucu?
Savaş sonunda Sasani ordusu tamanmen dağıldıNihavend şehri ele geçirildi.
39-Nihavend Savaşı nın önemi?
Sasaniler burda uğradıkları ağır yenilginin ardından bir daha toparlanamadılar.</u>Dinever Hemedan ısfahan gibi birçok şehir fethedildi.Bu durum Sasani ımp.yıkılışına zemin hazırladı.
40-Fethu'lFütuh hangi zafer için kullanılır ve hangi anlama gelir?
Nihavend zaferine kullanılır ve fetihler fethi anlamına gelir.
41-Sasani ımp.daki halkın Müslümanlara bakışı nasıldı?
Hz.Peygamberin çağdaşı olan Hüsrev Pervizden sonra ıran da güçlü bir hükümdar iktidara gelmemiş dev.zayıflamıştı.Mezdek mezhebibaskı görmüş ve yönetimden çok çekmişti.Nesturilerde rahat değildi.Müslümanların dinde zorlama olmayacağı görüşü ve fethettikleri yerlerdeki adil uygulamaları Müslümanların dürüstlükleri halkı yakınlaştırdı.
42-Hz.Ömer döneminde Suriye cephesindeki savaşlar hangileri?
Fihl Savaşı Mercürrüm Savaşı Yermük Savaşı
43-Fihl Savaşı nın sonucu?
Bizans kuvvetlerine büyük zayiat verildi.
44-Mercürrüm Savaşının sonucu?
Müslümanların galibiyetiyle sonuçlanmıştır.Dımaşk Ba'belek Humus Hama fethedildi.
45-Yermük Savaşı komutanları kimler?
ıslam ordusu komutanı:Halid b.Velid Bizans ordusu Kom.: Thedoros
46Yermük Savaşının sonucu ?
Bizans ordusu yenilmişThedoros öldürülmüş kurtulan askerler Filistin e Antakya ya el-Cezire ve ırminiye ye kaçmışlar.Takip eden ılyaz b.Ganm Malatya ya kadar ilerleyerek Cizye şartıyla bir ant.yapmış.Öğrenen Bizans ımp.Herakeios Malatya ya asker gönderip şehri yaktırmış.Kendi de Antakya dan ıstanbul a dönmüş.
47-Yermük savaşının önemi?
Suriye bölgesi kesin olarak Müslümanların eline geçmiştir.
48-Sonrasında teslim olan şehirler?
şeyzer Kınnesrin Halep Antakya Urfa Nusaybin
49-Kudüs nasıl teslim alınmıştır?
Sınırları Toroslara dayanan ıslam Dev.ımp.Heraklios u sınır bölgelerde yaşayanları korumak için iç kesimlere çekmeye yönetmiş.Böylece geniş bir saha boş bırakıldı buda Fisistin fethine devam edilmesini sağladı.Kudüs kuşatıldı.Patrik Sophronios şehrin anahtarını Hz.Ömer e teslim etti.Hz.Ömer halka el aman verip kendileriyle antlaşma yaptı.Sonra Filistin sahil şehirleri ve diğer şehirler feth edildi.
50-Hz.Ömer Kıbrıs ın fethine neden izin vermemiştir?
Sahillere yakın olduğundan Kıbrıs tehlike oluşturuyordu ancak deniz seferinin zorluğu nedeniyle izin vermemiştir.
51-Veba Salgını Amvasta çıkmış ve Suriyeye yayılmıştır.Ebu Ubeyde b. Cerrah başta olmak üzere 25.000 kişi ölmüştür.
52-Mısır ı kim fethetmiştir bu fetihten hangi ünvan verilmiştir?
Amr b.As fethetmiştir.Ona Mısır fatihi ünvanı verilmiştir.(sonra Mısır a vali olmuştur)
53-Mısırın fethinde önce Ferama daha sonra Aynuşems , Bilbis , babilon ve İskenderiye şehirleri alınmıştır.
54-Sasni imp.tabi Irak ıran Azerbaycan Bizans a tabi Suriye el-Cezire Filistin ve Mısır ıslam ülkesine katılmıştır
55-*Bizans ın Mısır ve Suriye de adil yönetim yoktu * Ağırvergilerveıranlayapılansavaşlardahalkmaduredil mişti* Bu bölgede epeyce Arap yaşıyordu * Müslümanların feth ettikleri yerdeki halka baskı yapmamaları, halka adil davranmaları ve dinlerinde serbest bırakması ant. Çerçevesinde kendi topraklarında kalabilmeleri *ıslam ın müslümanlara kazandırdığı şevk heyecan azim ve gayret cesaret yiğitlik ve ölümden sonraki hayat anlayışı ve şehadet düşüncesi
2. Babası Hattab b Nüfeyl annesi Mahzum oğullarından Hanteme bint Haşimdir.
3. Onun ileri sürdüğü görüşleri destekler mahiyette ayetler geldiği kabul edilir bu ayetlere: Muvafakat-ı Ömer denir
4. Hz. Ömer bütün meselelere karşı net ve tavizsiz tavır koymakla tanınır.
5. Hz. Ömer e suikast düzenleyen kişi Ebu Lü’lüe dir. Hz. Ömer in cenaze namazını Suheyb b. Sinan kıldırdı
6. Hz. Ömer in en meşhur lakabı Faruk tur. Faruk hak ile batılı birbirinden ayıran demektir.
7. Hz Ömer Hz EbuBekir in vasiyetiyle halife oldu.
8. Hz Ömer Kendisine halifetu halifeti Rasulillah(Resulullah ın halifesinin halifesi) denmesini istemedi. Müminlerin idarecisi anlamına gelen ‘’Emiru’ul-Mü’minin’’ denmesini istedi.
9. Hz. Ömer Bey’atü’r-Rıdvan adlı ağacı kestirmiştir.
10. Yönetimde takip ettiği iki yöntem vardır a-İstişare b-denetim.
11. IRAK CEPHESİ :Ebu Ubeyd önce bazı başarılar gösterdi ise de ‘’ Köprü savaşı ‘’ diye bilinen savaşta Fırat nehrinin doğusuna geçip fillerle takviye edilmiş bir İran ordusu karşısına çıkınca ağır bir yenilgiye uğradı. Sad b Ebu Vakkas komutasındaki İslam ordusu Rüstem komutasındaki İran ordusunu yendiği savaşın adı Kadisiye savaşıdır. Müslümanlar 9000-10000 kişi iken Sasani askerleri 70000-80000 kişiydi ayrıca 30 civarında filleri vardı. Rüstem Müslümanlar tarafından öldürüldü. Direfş-i kaviyani adında kutsal bir İran sancağı ele geçirildi.
Nihavend yakınlarındaki savaşta 30.000 kişilik İslam ordusunun kumandanı Numan b. Mukarrin tayin edilmişti.Komutanı Firuzan olan Sasani askerlerinin sayısı 60.000- 150.000 arası tahmin edilmektedir.Savaş 3 gün sürdü. Numan şehit düşünce Huzeyfe b Yeman komutan oldu. Bu savaş Sasani imp. Yıkılışına zemin hazırladı Nihavend zaferine Fethu’l fütuh (fetihler fethi) adı verilmiştir.
12. SURİYE CEPHESİ: Bizans a karşı fihl ve mercürrüm savaşı kazanıldı. Yermük savaşında 25.000 küsür Müslüman ı Halid b.Velid yönetiyordu. Bizans imp herakleios un tayin ettiği theodoros 50.000 – 100.000 arasındaki Bizans ordusunu yönetiyordu . Bizans ordusu ağır bir yenilgi aldı. Herakleios Malatyayı yaktırdı. HZ.Ömer donanma kurulmasına ve Kıbrıs fethine izin vermedi. Kudüs savaşılmadan teslim alındı. Anvas ta çıkan veba salını buradan Suriyenin çeşitli yerlerine yayıldı. Bu salgında başta Ebu Ubeyde b Cerrah olmak üzere bircçk sahabinin de içinde bulunduğu 25.000 e yakın kişi vefat etti
13. Amr b. As Mısırda birçok yer fethettiği için Mısır Fatihi ünvanını almıştır.
14. Hz. ÖMER döneminde büyük vilayetler Hicaz, Yemen , Bahreyn , Şam ,Irak , Fars ve Mısırdır.
15. Hz Ömerin soruşturmadan sorumlu adamı Muhammed .b Mesleme dir.
16. Kadılığa ebu’d Derda yı getirmiştir. Vilayetlere ilk kadı tayinini hz Ömer yaptı.
17. Gayri Müslim tebaanın erkeklerinden can ve mal emniyeti ile inanç hürriyetini sağlama karşılığında cizye adıyla baş vergisi alınırdı.
18. Gayri Müslim topraklardan alınan vergiye harac denir.Hz Ömer döneminde kuruldu
19. Gayri Müslimlerden savaş yoluyla alınan her türlü mal ve esirlere ganimet denir.
20. Bir yere ticaret için gelen tüccardan vergi alınırdı.
21. Hz Ömer devlet gelirlerinin dağıtılmasında adaleti gözetecek bir divan teşkilatı kurdu.
22. İnsanların isimleri levh denilen sayfalara yazıldı.
23. FEY : cizye haraç ve ticaret mlları vergileri sayesinde toplanan para.
24. Hz Ömer cihada katılmayanlara fey gelirlerinden atiyye vermedi. En fazla atiyye alanlar 12.000 er dirhemle Hz Abbas ve Hz Peygamber in hanımları olmuştur.
25. Ensarın atiyyelerinin dağıtılma görevi Zeyd b sabit e verildi.
26. 4 halife döneminde hiçbir halife ölümünden sonra yerine geçecek halifeyi belirlerken ailesinden birini düşünmemiştir.
27. Amr b As nil nehrini kızıldenize birleştiren 69 mil uzunluğunda bir kanal açtırmıştır Bu kanala Emirü’l-Müm’minin nehri adı verilir.
28. Irak ve İran topraklarını tek merkezden kontrol etmek imkansız hale gelince Basra ve Kufe şehirleri kuruldu. Kufe şehrinin merkezinde 40.000 kişinin namaz kılabileceği el-Mescidü-l-Cami vardı. Vakit namazları mahalle mescidlerinde Cuma namazı büyük mescide kılınırdı..
29. Kufe de görevlendirilen Abdullah b. Mesud burada verdiği kıraat ve tefsir dersleriyle Kufe ekolünün temellerini atmış , özellikle Irak ta ehl i re y (akla ve yoruma önem veren akım) hareketinin doğmasında etkili olmuştur.
30. Hz Ömer hadis kitabı yazılmasına izin vermemiştir. Bunun sebebi insanların hadislere yönelip Kur’an ı terk etmelerinden korkmasıdır.
31. Hz Ömer in ictihad ları Irak topraklarına farklı bir statü getirip buradaki gazilere ganimet dağıtmadı. Kıtlık yılında had cezası uygulamadı Sarhoşluk suçunun sünnette belirlenen cezasını arttırdı Aynı anda söylenen 3 talakı ayrı zamanda söylenmiş talak gibi saydı Teravih namazının camide toplu olarak kılınmasını başlattı.
32. Hz Ömer hicreti takvim başlangıcı olarak kabu etti. Muharrem ayı ilk aydır.