hafiza aise
Tue 11 December 2012, 03:39 pm GMT +0200
Ünite 8 Soru Cevap Ders Özetleri
1- Türk coğrafyası dışında Abbasi bünyesinde kurulan Müslüman Türk devletleri hangileridir.?
c- Tolunoğulları, İhşidler ve Saciler.
2- Türk coğrafyasında kurulan kurucuları ve tebasının bir bölümü türk olan, Müslüman Türk devletleri hangileridir. ?
c- İdil ( Volga ) Bulgar Hanlığı, Karahanlılar ve Gazneliler. ?
3- Kurucularının ve Tebasının asli unsuru ve ordusunun önemli bir kısmı Türk olan, Cihanşümul olan Müslüman Türk devletleri hangileridir.?
c- Selçuklular, Osmanlılar, Timurlular.
4 - Bağımsız İlk Müslüman Türk devleti hangisidir. Kaç yılında Müslümanlığı kabul etmişlerdir. ?
c- İdil ( Volga ) Bulgar Hanlığı. ( M.900 lü yıllarda )
5- Er – Rıhle Adlı Eser kime Aittir.
c- İbn Fadlan.
6- 920 yılında Abdullah Başto –El Hazari başkanlığında bir elçilik heyetini, Abbasi Halifesi El-Muktedir Billah’a gönderip, Müslümanlığı devlet dini olarak kabul ettiğini bildiren Bulgar Hanı kimdir.?
c- Şalkey oğlu Yıltavar ( İlteber ) Almuş Han.
7- Orta Asyada kurulan ilk Müslüman Türk devleti hangisidir.
c- Karanlılar (M.955-960)
8- Karahanlılarda Hükümdarın başlıca vazifeleri nelerdir.?
c- a- Devlet idaresi altındakilerinin karınları doyurmak ve sırtlarını giydirmek
b- Törü’yü ( Kanun) düzenlemek. Dirlik ve düzeni, adeleti sağlamak
c-Muntazam bir savaş gücü bulundurmak ve fetihler yapmak
d-Halk ile münasebetlerinin düzenlenmiş olması.
9- Karahanlılarda Hükümdarın, halk üzerindeki temel hakları nelerdir.?
c- a-Emre İtaat etmek
b-Vergileri Vermek
c- Hükümdarın dostuna dost, düşmanına düşman olmak.
10- Karahanlılarda saray teşkilatı ve görevleri nelerdir?
c- Ulu hacip : Saray teşkilatında hükümdardan, bütün devlet teşkilatında ise
vezirden sonra gelen en yetkili kişidir.
Kapucubaşı : Ulu Hacipten sonra en yetkili kişidir.Saray hizmetlilerini göreve almak
görevlerini öğretmek. Saray içinde ve dışında hükümdarı korumak.
Emri Candar : Güvenlik görevlilerinin nöebetlerini ayarlamak.
Silahdar : Kapucubaşının emrinde, silah yapımı ve silahların bakımını yapmak.
Alemdar : Savaş ve barış zamanında bayrak ve sancaklarla ilgili görevleri yapmak
Aşçıbaşı : Hükümdarın yemek ve mutfak işlerini halletmek.
İdişçibaşı : Aşçıdan sonra gelen ve meşrubat işleri ile ilgilenen.
İlbaşı : Sarayın atları ve diğer binek atlarının bakımları ile ilgilenmek.
11- Karahanlılarda Merkez ve Hükümet Teşkilatları ve görevleri nelerdir.?
c- Yuğruş ( Vezir ) :Hükümdardan sonraki en yetkili kişi olup hükümdar adına devlet
işlerini yürütmekle görevlidir.
Ağıçı( Hazinedar): Devletin gelir ve giderleriyle ilgilenmek.
Tamgaçı(Mühür): Devletin her türlü yazışmasıyla ilgilenmek.
Aybitiği : Askerlerin aylık ücretlerinin hesaplanması ve taksimi.
12- Karahanlılarda Askeri teşkilat hangi unsurlardan oluşur.
c- Saray Muhafızları : Gece Nöbetlerini tutan Yatgaklar ve gündüz nöbetlerini
tuttan Turgaklarda oluşur.
Hassa Ordusu : Saray muhafızları gibi hükümdarın şahsına bağlı askerlerdir.
Hanedan mensupları, Valiler ve diğer devlet adamlarının kuvvetleri:
Devlete bağlı Türk teşekküllerine mensup kuvvetler: İhtiyaca göre toplanan askerler.
13- Karahanlılar zamanında yazılan önemli eserler hangileridir.?
c- Oğuz kağan destanı, Manas Destanı, Satuk Buğra Han Destanı, Kutadgu Bilig, Divanı Lugatı-ı Türk
14- Kutadgu Bilig eseri hakkında bilgi veriniz.?
c- Bu eser tespit edilen en eski islami türk edebiyat eseri olup, diğer uygurca metinlere göre daha öz Türkçe olmakla birlikte ilk defa bu eserle arapça ve farsça kelimeler türk diline girmiştir. 1069,1070 li yıllarda Yusuf has Hacip tarafından tamamlanmış ve dönemin hükümdarı Süleyman Arslan Karahan’a sunulmuştur. Kutlu olma bilgisi, Hükümranlık bilgisi gibi manalara gelir. Eserde temsili olarak 4 kişi konuşturulmuştur. Bunlar ; Hükümdar, Vezir, Vezirin oğlu, Vezirin kardeşidir.
15- Divan-u Lügati Türk hakkında bilgi veriniz.?
c- Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmış olup 466/1074 tarhinde tamamlanarak 1077 tarihinde Abbasi halifesi Muktedi Billah’a takdim edilmiştir. Eserde Türk dünyasının kültürü, dili, etnik yapısı ve en önemlisi Türklerin bulundukları yerler ve ilişki içerisinde olduklarını gösteren ülkeler ve milletleri gösteren bir Türk dünya haritası bulunmaktadır.
16- Atabetü’l Hakayık ( Hakikatların eşiği ) adlı eser hakkında bilgi veriniz. ?
c- Edip Ahmet b. Mahmud Yükneki tarafından 12. Yy. yazılmış, konu ve edebi tür olarak Kutadgu bilig eserinin devamı niteliğindedir. Eserde 14 bölüm ve başlık bulunmaktadır.
17- Divanı-ı Hikmet adlı eser hakkında bilgi veriniz.?
c- Hoca Ahmet Yesevi tarafından ele alınmıştır. Türkler arasında tarikat kuran ilk sufi’dir. Bu eser hocanın hikmetli sözlerinin ve menzumelerin 15. ve 16. Yy. da toplanmış halidir.
18- Gazneliler devletinin kaç yılında kim tarafından kuruldu.
c-Alp Tegin tarafından 963 yılında ilk temelleri atılmış olmasına rağmen tarihçiler Sebük Tekin’in izlediği siyaset ve başarılı seferler ile tam bağımsız yaptığı gaznelilerin gerçek kurucusu kabul ederler.(976).
19- Gazneli Mahmud kimdir.?
c- Sebük Tekin’in büyük oğlu olup 997-1030 yıllarında devleti yönetmiştir. Hindistan üzerine çok başarılı seferler düzenlemiştir.
20- Gazneli devleti hangi tarihte sona erdi. ?
c- 1186 yılında Gurlular tarafından yıkıldı.
21- Gazneliler döneminde yapılan önemli savaşlar hangileridir.?
c- Debusiye savaşı : 1032 yılında karahanlılar ile yapılmıştır.
Dandanakan Savaşı : 1040 yılında Selçuklular ile yapılmıştır.