hafiza aise
Sun 4 May 2014, 02:04 pm GMT +0200
ÜNİTE 11 DERS ÖZETİ
(1)Ebu Davut,Süleyman b.el Eş’as b.İshak b.Beşir b. Şeddad el-Ezdi es Sicistani hicri 202 yılında Sicistanda doğmuştur.
Nişabur,Horasan,Kufe,Arabistan,mezepotamya,iran,Suriye ve Mısırda ilim tahsilinde bulunmuştur.
Ahmed b.Hambel,Yahya b.Main ve Kuteybe b. Said den hadis tahsil etmiştir.
Hicri 275/888 de Basra da vefat etmiştir.
Hocası Ahmet b.Hambel kendisinden bir hadis almıştır.Ebu Davut bununla iftihar etmiştir.
Ebu Davut bütün sünnet adına 4 hadisi yeterli görmüştür. (“Bir insana bu kadar hadis içinden dîni için dördü kâfî gelir: Ameller niyetlere göredir; Kişinin mâlâyânîyi terketmesi İslâmının güzelliğindendir; Helâl belli haram bellidir, ikisinin arasında şüpheliler vardır; Sizden biriniz nefsi için istediğini kardeşi için de istemedikçe kâmil mânâda iman etmiş olmaz”.) Öğrencisi Ebu bekr in rivayetine göre Ebu Davut Sünenini 500 bin hadis içerisinden 4800 kadar Ahkam hadisi seçerek hazırlamıştır.
Abbasi Halifesi veliahtı Emir el-Muvaffak Billah Ebu Davut un evine gelerek 3 ricada bulunmuştur.1.Basra zenci saldırısında harap olduğu için oraya gelip ders okutmasını istemiş,her taraftan öğrenci akın etmesiyle şehrin yeniden mamur hale gelmesi.2.Sünen i Emir el-Muvaffak Billah ın çocuklarına rivayet etmesi.3.Halife çocuklarına halkla oturmaları sakıncalı olduğu için özel rivayet meclisi tertib etmesi . ilk ikisini kabul edip 3.sünü reddetmiş ve şöyle demiştir. “Bunun hiç yolu yok. Zira ilim konusunda insanların yükseği de alçağı da birdir!”.(delikanlı adammış vesselam )
(2)Ebu Davut un Mekkelilere yazdığı Mektupta Sünenin özellikleri
1.Eserin tamamının en sahih hadislerden oluşmaktadır.
2.Kitabın hacmi büyümemesi için bir konuda birçok sahih hadis olmasına rağmen bir iki hadis verdim.
3.kitapta bir hadisi tekrar etmişsem sebebi fazla bilgi ihtiva etmesindendir.
4.çoğu kez uzun hadisleri ikısalttım,zira bütün uzunluğuyla verseydim,okuyanlar hükmü belirleyen kısmı bilemezdi.
5.Sünenimde metrukul hadis (hadisi terk edilmiş-ne demekse?) bir raviden alınma her hangi bir rivayet yoktur.
6.Münker bir hadise yer verdiysem onun münker olduğunu mutlaka açıkladım.
7.Elde ettiğim hadisleri düzenli bir şekilde telif ettim.
8.Kitabın hacmi büyür düşüncesiyle hadisin bütün tariklerini vermedim.
9.Kendimden başka dikkatli hadis toplayan , kitap telif eden birini tanımıyorum.(ooo büyük laf)
10. Kitabımda yer alıp senedi sahih olmayan şiddetli zayıflık bulunan hadislere işaret ettim.hakkında bir şey sölemediklerim salihtir.
11.Hz. Nebiden Salih isnatla varid olan her sünnet kitabımda mevcuttur.Hadisten çıkarılmış hükümlere pek yer verilmez.Kuran-ı Kerim dışında insanların öğreniminde bundan daha çok ihtiyaç duyacakları başka kitap tanımıyorum.Bu kitabı elde ettikten sonra başka bir hadis kitabına sahip olmadığı için ilmi açıdan zarara uğrayacak kimse olamaz.eğer incelenirse değeri ortaya çıkacaktır.
12.Hadis ilminin üstadlarınında rivayeti olsa garip hadisle ihticac (delil getirme)olunmaz.Hadis garip şazz olduktan sonra,kendisiyle önceden delil getirilmiş olsa bile,hükme esas alınmaz.Meşhur,Muttasıl ve sahih hadisleri reddetmek kimsenin haddi değil.
13.Sünende Mürsel ve Müdelles gibi Muttasıl olmayan hadislerde vardır.Sahih hadisin bulunmadığı yerde mürsel hadisler muttasıl muamelesi görür.
14.Hadisin bütün kusurlarını gözler önüne sermek avamı nas a zarar verir.avamım bilgisi bu tür şeyleri kaldırmaz. 15.Sünenimde 4800 ahkam hadis var.bunların 600 ü mürsel rivayetlerdir.ben fıkhi seçicilikten ötürü manaları fazla olan metinleri tercih etmişimdir.Sünene sadece ahkam hadisleri aldım.zühd, amellerin faziletleri, fezail gibi konuları işlemedim.
(3)Sünen Mısır mezepotamya .mağrip ve dünyanın bir çok bölgesin de muhtelif mezhep imamlarınca standart bir hadis kitabı olarak görülmüş ,çokça okunmuştur.Davutun süneni concordance ye göre 40 kitap(ana başlık)1889 babdan (alt başlıktan )oluşmaktadır.
1.Sünen de bab başlıkları kısadır,ancak altındaki hadis okununca ne kasdedildiği anlaşılır
2.Gerekli gördüğü yerde şahıs tanıtması yapar,ya başkalarından naklen yada bizzat kendi görüşü olarak cerh ve tadilde bulunur.zayıf hadisleri belirtirken gerekçe zikreder.mekanlar hakkında bilgi verir.Hadisin sebebi vurudunu bildirir.kelime açıklar.Hadisin zayıfmı sahih mi(Tashih ve Taz if) olduğunu belirtmek dışında açıklamada bulunur.hadisi belli yöre alimleri rivayet ettiyse belirtir,hadis ıstılahlarını yer yer kullanır,bir yerde mevkuf yerine meksur bir yerde de sahih anlamında ceyyid yerine nebil kelimesini kullanmıştır.sünende hiç sülasi rivayet yoktur.
Ebu davutun sünenindeki hadisler Ömer el Bikai ye göre 6 gruptur.
1. Sahîh: Buna sahîh li zâtihî demek mümkündür.
2. Sahîh’e benzer (şibhuhû): Buna da sahîh li ğayrihî demek mümkündür.
3. Sahîh’e yakın (mukârib): Bununla hasen li zâtihî kasdedilmiştir.
4. Kendisinde “şiddetli vehen (zayıflık)” olan hadisler. Müellif bunları açıklar.
5. “Hakkında bir şey söylemediklerim sâlihtir” dedikleri. Bundan da “hafif bir vehen” bulunanları anlamak mümkündür. Ve bunlar sadece i’tibâr için elverişlidir.
6. Takviye gördüğü takdirde hasen li ğayrihi olabilecek olanlar (zayıflar
Zehebî Siyeru a’lâmi’n-nübelâ’da, Sünen’deki hadisleri şöyle bir taksime tabi tutar:
1. Şeyhân’ın (Buhârî ve Müslim’in) birlikte tahrîc ettikleri hadisler ki bunlar kitabın yarısını teşkil eder.
2. Şeyhân’dan sadece birinin kitabına aldığı hadisler.
3. Sahîhân’da olmamasına rağmen, senedi ceyyid (sahîh/nebîl) olan ve aynı zamanda şaz ve illetli olmayan hadisler.
4. İsnadı sâlih (doğrudan delil olmasa bile, diğer senedleri destekleme işleminde kullanılabilir yani i’tibâr’a elverişli) olan iki ya da daha fazla leyyin (biraz zayıf) tarîkten geldiği için ulemânın kabul ettiği hadisler.
5. Râvîdeki hâfıza noksanlığı sebebiyle isnâdı zayıf kabul edilen hadisler (ki, bu tür hadisler hakkında Ebû Dâvûd çoğu kere sükût eder).
6. Râvisinin zayıflığı çok açık olan hadisler (Bu tür hadislerin za’fını müellif genellikle açıklar).
Ebu Davut kitabına Sahih, Hasen, Leyyin ve amel edilebilir hadisleri almıştır.davut sünenindeki zayıf hadisleri kendisi söylemiştir.ittifakla terk edilen hadisleri kitabına almamıştır.
Sünenin rivayet nüshaları Ebu davud un Süneni 7 öğrencisi tarafından rivayet edilmiştir.En sahih ve yaygın rivayet,Amr El Lülüi nin rivayetidir.en son sema yı (Dinlemeyi) hocasının vefat yılı 275 te gerçekleştirmiştir.Nitekim Mizzi Tuhfetul eşraf adlı kitabında Lü lüi rivayetini esas almıştır.İbn Dase,ibn Arabi,ibn Abd nüshalarındaki farklara işaret etmiştir.
Sünenin baskıları ve şerhleri Ebu Davutun süneni Kahire,Delhi,Luknov,Haydarabat gibi merkezlerde defalarca basılmıştır.M.Muhittin Abdulhamitin tahkiki ile mısırda 4 cilt halinde hadisleri rakamlanmış şekilde 2 defa basılmıştır.
M.Nizar Tenim ve Heysem Nizar Tenim in Concordane ve tuhfetul eşraf ın kitap ve bab rakamlarını işleyerek ve fihrist ekleyerek tek cilt halinde ki Süneni Ebu Davut nüshası oldukça kullanışlıdır.
Nasıruddin Albanide Sahihi Süneni Ebu Davut, Daifi Süneni Ebu Davut adıyla iki çalışma yapmıştır.
Ebu Davutun Süneni Abdilkavi El Munziri Tarafından El Mücteba adıyla ihtisar edilmiştir.Bu ihtisar Haydarabatta 1342 de basılmıştır.
İbn Kayyım El Cezviyye de Tezhibu Süneni ebu Davut adıyla bir çalışma yapmıştır.Ahmet M. Şakir,M.Hamid el fakiyy tarafından tahkik edilen muhtasar Kahirede 1932 de basılmıştır.
Ebu Davud un Sünenine yazılan şerh ler
1.Me alimü s sünen-Sahihi Buharinin ilk şarihi el-Hattabi tarafından 2 cilt halinde Halep te 1932 de basılmıştır.
2.Avnu l –mabud şerhu Süneni Ebu Davut—Ebu tayyib ……. Azımabedi tarafından yazılmış 14 cilt halinde,Delhide basılmış,Ebu Davutun en yaygın Şerhidir,kelime açıklamalı ve el cezviyyenin açıklamalarıyla birlikte basılmış bulunmaktadır.
3.el-Menhelü l-azbu l-mevrud şerhi süneni ebu Davut-es-Sübki tarafından 4 mezhebin görüşüne göre 10 cilt halinde, basılmıştır.Ama bu şerh her şeye rağmen yarımdır.
4.Bezlü l-mechud fi halli ebi Davut-es-Seharenfuri tarafından yazılan bu şerh,el-Kandihlevi nin takviyesiyle 20 cilt halinde basılmıştır.Bu şerh özellikle Hanefi Mezhebi esas alınarak hazırlanmıştır. 5.Sünenin türçe tercüme ve şerhi fihristiyle birlikte 18 cilt halinde (şamil yayın evi tarafından2009)ve 5 cilt halinde (erkam yayın evi tarafından 2008) basılmıştır.