hafiza aise
Mon 14 April 2014, 02:41 pm GMT +0200
ÜNİTE 10 DİN AHLÂK İLİŞKİSİ
S. Din ahlak ilişkisi ele alındığında bu kaç şekilde ortaya çıkar?
C. Din ahlak ilişkisi:
1. Dinden hareketle bir ahlak sisteminin kurulması (Teolojik Ahlak)
2. Ahlaktan hareketle bir teolojik sistem kurmak (Kant'ın Ahlak Teolojisi)
S. Acaba "Bir şey Tanrı istediği için mi iyidir", yoksa "İyi olduğu için mi Tanrı istemiştir"? Sorusuna verilen cevapları yazınız?
C. Soruya verilen cevaplar:
1. Ahlakı dine dayandıran görüşler
2. Ahlak ve dini iki ayrı görüş olarak gören görüşler
3. Ahlak ve din arasında nedensel bir ilişki kurulmayacağını belirten görüşler.
S. "Bir şey sırf tanrı emrettiği için iyidir" ile "Tanrı iyiyi emreder" arasındaki farkı belirtiniz.
C. İlkinde ahlakın anatomluğu zarar görürken ikincide ise görmez. İlkinde Tanrı emrettiği için iyidir demek ahlaki objektifliğe aykırıdır ve bu ahlaki subjektifliğe neden olur. Buna "Teistik Subjektivizm" denir.
S. Maturidiliğin ahlak anlayışını belirtiniz.
C. Maturidilik islamın akıl dini olması ve birçok ayetin akla vurgu yapmasını referans olarak ahlaki ilkelerin akılla bilinebileceğini ifaede eder.
S. İç uyum nedir?
C. Maturidiliğin yaklaşımı olan vahiy ile doğanın işleyiş kanununun yani sünnetullahın aynı hayatı telkin etmesi, ayrı olmaması, aynı sonuca götürmesidir.
S. Maturidiliğin iyi kavramı hakkında bilgi veriniz.
C. Tanrı mutlak iyidir ve yarattıkları için koyduğu işleyiş de iyidir. İyi ya da kötü yaradılıştan gelen bir özellik bulunmamaktadır. Çünkü Tanrı katında yegâne değer iyidir. İnsanların iyi ya da kötü diye benzetmeleri sadece kültürlerden kaynaklanır, dünyalıktır.
S. G.E. More ve Hume'ye göre düşünürlerin sıklıkla düştüğü hata nedir?
C. Ahlaki ilkeleri ahlaki olmayan kavramlarla açıklamaya çalışmak en fazla yapılan hatadır. ----dır. İfadesiyle biten bir önermeyi ahlaki bir ilkeye ve norma dönüştürme sık rastlanılan bir hatadır.
S. Din diliyle düşünen, inanan biri iyi kavramını nasıl açıklar?
C. Tanrı X'i buyurur. Tanrı'nın buyurduğu her şey iyidir. O zaman X iyidir. X'i yapmam gerekir.
S. Ateistlere göre din ahlak ilişkisi?
C. Ateistlere göre din önce bencilliğin kötü, sevginin iyi olduğunu söyler ama bu tecrübeyle bilinir. Bunu dinin bildirmesine gerek yoktur. Ayrıca dindarlar da bencil olabilir.
S. İnancın ahlak sahasına olan etkisi nedir?
C. İnanç ahlak için şart değildir. Yani inançsız bir insan ahlaksız bir insandır diyemeyiz. Fakat din insanı ahlaklı olmaya zorunlu kılar ödev verir. Diğer yandan dinin emirleri kesindir. Hırsızlık her durumda haramdır. Fakat inançsız bireyler için her hırsızlık yasak değildir şartlara bakılır.
S. Dinde fiiller kaça ayrılır?
C. Ahlakla ilgili olanlar "Ahlaki Fiiller", ibadetle ilgili olanlar "Ameli Fiiller"
S. Ahlak ve ibadetlerin birbirine karıştırılmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
C. Ahlak ve ibadetlerin birbirine karıştırılmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar:
* İbadette kesin bir boyun eğme itaat söz konusudur. Ahlakta ise iradeli bir karar ve katılım söz konusudur.
* İbadetteki hürriyet ibadetlerdeki çeşitliliği seçmektir. Ahlakta hürriyet ise karar ve katılım hürriyetidir.
* İlahi emir ve yasaklar ahlaki sorumluluk yüklemez. Onlardan ahlaki sorumluluğu insanlar çıkartır. Amel ve ibadetler kişiye hukuki yükümlülük yükler.
* Amelde fiiller farz, vacip, sünnet, müstehap gibi isimlerle isimlendirilir. Yaptırım ve serbestlik içerirler. Ahlakta ise, görev ve sorumluluk taşıyan fiillerden söz edilebilir Kişinin niyeti ve kastı olan dikkate alınır.
S. Ahlak ile ibadet arasındaki fark nedir?
C. Ahlak toplumsal, ibadet ferdidir.