ehlidunya
Wed 14 August 2013, 03:20 pm GMT +0200
İSLÂM HUKUKUNA GİRİŞ
ÜNİTE 1
İSLÂM HUKUKUNUN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ VE TEMEL ÖZELLİKLERİ
Genel Anlamda Hukukun Tanımı
Kişilerin kişiler ve toplumda bir arada yaşamasından kaynaklı olarak belirli bir kurallar düzeni oluşmuş ve bu kurallar
bir yaptırım gücü oluşturarak hukuk bilmini ortaya çıkarmıştır .İşte bunu İslami bir toplumda düşünecek olursak
bireysel toplumsal olaylara karşı nasıl hüküm verileceğini inceleyen ilim dalı FIKIH tır.Bu ilmi derinlemesine araştırıp
kayanaklarından çıkarmaya Usulu fıkıh denir .Günümüzde fıkıh İslam hukuku diye adlandırılır.
Fıkıh Nedir?
Kişinin haklarını ve yükümlülüklerini bilmesidir .Ebu Hanifenin bu tanımından yola çıkarak fıkhı “el-fıkhü’l-ekber” ve
“el-fıkhü’l-bâtın” olmak üzere ikiye ayırmıştır.
Kısaca fıkıh, ibadetlerde ve toplum hayatın gerek duyduğu hukukî, idari ve ekonomik konulara ilişkin
fakihlerin ana kaynaklardan elde ettikleri kurallar bütünüdür.
İslâm Hukukunun Amacı
Fıtratı doğrultusunda kişilerin haklarını ve sorumluluklarını belirlemeyi,bundan dolayı kişinin ALLAH’a, kendisine, diğer
bireylere ve topluma yönelik ödevlerini açıklamayı, İnanç temeline dayalı ve dolayısıyla yaptırım gücü yüksek ölçütler
koyarak sosyal düzeni sağlamayı amaçlamaktadır.
İSLÂM HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ
-Dine Dayalı Olması:Fıkhın en önemli özelliği onun ilâhî iradeye dayanması yani dinin
temel kaynaklarından elde edilmiş olmasıdır. Dinden maksat doğal olarak İslâm, temel kaynakları ise kısaca vahiy
olarak isimlendirdiğimiz Kitap (Kur’ân-ı Kerîm) ve Hz. Muhammed’in (s.a.s) sahih sünnetidir
-Fakihlerin İctihadlarıyla Gelişmiş Olması;Fakihlerin 3 türlü ictihadı vardır.Bunlar:Beyan,Kıyas ve Maslahat (İhtilaflı meseleler) ictihadlarıdır.
-Meseleci Yönteme Sahip Olması:Benzer nitelikteki hukukî olay ya da işlemleri genel bir kural halinde kuşatacak, teorisini belirleyecek bir yöntem (soyut/mücerred yöntem) yerine her bir tikel meselenin ayrı ayrı ele alınıp çözümlenmesi yöntemidir.
-Çift Yönlü Bir Yaptırım Gücüne Sahip Olması:İslâm hukuku dünyevî sosyal düzen kuralı olması yönüyle maddî yaptırımlara sahiptir. Fakat o, âhiret inancını da içeren dinî bir temele dayanması yönüyle ayrıca manevî-uhrevî bir yaptırım gücünden destek alır. Yapılan haksızlıkların sadece bu dünyada değil, ahirette sorulacağı inancı, bu hukuka bağlılığı artırır. Diğer taraftan iyi niyetin ve davranışın âhirette ayrıca ödüllendirileceği kişiyi güdüler
-Ahlâkla Bütünleşmiş Olması :İslâm hukukunun ahlâktan bağımsız olmadığını onun idelerinin yani temel fikirleri ve hedef gayeleri olan adalet, hakkaniyet, hakikat ve hürriyetin aynı zamanda birer ahlâk kavramı olmalarıyla da ilişkilendirebilir ve bunun üzerine inşa edebiliriz.
-Canlı ve Gelişmeye Açık Olması
-Özgün Bir Sistematiğe Sahip Olması
•İslam hukuku kendisinden önceki Yahudi, Roma ve Câhiliyye hukuku gibi hukuk sistemlerinden etkilenmemiş,
kaynak, yöntem, içerik olarak kendine has bir hukuk sistemidir
ehlidunya
Thu 15 August 2013, 07:40 pm GMT +0200
DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Aşağıdaki kavramlardan hangisi fıkıh ilmiyle doğrudan ilgili değildir?
a) İctihad
b) İtikat
c) İlmihal
d) Muâmelât
e) Ukûbât
2. Aşağıdakilerden hangisi maddî yaptırımı olan bir sosyal düzen kuralıdır?
a) Örf
b) Görgü
c) Hukuk
d) Ahlâk
e) Adet
3. İslâm’ın bireysel, toplumsal ve toplumlararası ilişkileri düzenleyen hükümleri aşağıdakilerden hangisiyle isimlendirilir?
a) Amelî
b) Ahlâkî
c) İtikâdî
d) İbadet
e) Muâmelât
4. Aşağıdakilerden hangi fıkhî kuralların çıkarıldığı kaynak ve yöntemleri inceleyen bir bilim dalıdır?
a) Fıkıh
b) Fıkıh usûlü
c) Fıkh-ı ekber
d) Fıkh-ı bâtın
e) Fürû-ı fıkıh
5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi “tafsîlî delil” kavramını tanımlamaktadır?
a) Kur’ân ve Sünnet’in yorum kabul etmeyecek açıklıktaki beyanlarıdır.
b) Delillerden ictihad yoluyla hüküm çıkarmaktır.
c) Akıl ve duyu organları ile elde edilen bilgilerdir.
d) Her bir konuyla ya da olayla doğrudan ilgili somut ve ayrıntılı delildir.
e) Kur’ân ve Sünnet’in yoruma açıkbeyanlarıdır.
6. Aşağıdakilerden hangisi İslâm hukukunu diğer hukuklardan ayıran bir özellik değildir?
a) Dine dayalı olması.
b) Devlet gücüyle oluşmuş olması.
c) Uhrevi yaptırım araçlarına sahip olması.
d) Kendine özgü bir sistematiğe sahip olması
e) Ahlâkla bütünleşmiş olması.
7. İslâm hukukuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
a) Bütünüyle kutsal ve değiştirilemez bir hukuktur.
b) Müctehidlerin çalışmalarıyla gelişmiştir.
c) Kazuistik bir yönteme sahiptir.
d) Düzenleme alanı beşerî ilişkilerle sınırlı değildir.
e) Yahudi ve Roma hukukundan etkilenmemiştir.
8. Aşağıdaki özelliklerden hangisi fıkhın canlı bir hukuk sistemi olduğunun göstergesidir?
a) Şu anda toplumda uygulanıyor oluşu.
b) İlâhî iradeye dayanıyor oluşu.
c) Muâmelât hükümlerinin aklî değerlendirmelere imkân tanıması.
d) Çeşitli yaptırım araçlarına sahip olması.
e) Zengin bir literatüre sahip olması.
9. Aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
a) Fıkıh ve İslâm hukuku her bakımdan aynı anlama gelmektedir.
b) Fıkıh ve şeriat farklı içerikleri olan iki terimdir.
c) İslâm hukuku kavramı ibadetleri de içerir.
d) Fıkıh beşerî, İslâm hukuku ilâhî bir niteliğe sahiptir.
e) Fıkıh ibadetlerle ilgilenirken İslâm hukuku muâmelât ile ilgilenir.
10.Ebû Hanîfe’ye atfedilen fıkıh tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
a) Kişinin haklarını ve yükümlülüklerini bilmesidir.
b) Dinî hükümlere ilişkin nitelikli bilgidir.
c) Tafsîlî delillerden istinbât edilen şer’î amelî hükümlere ilişkin bilgiler bütünüdür.
d) Nefsin kendisini bilmesidir.
e) Kişinin amelî açıdan haklarını ve yükümlülüklerini bilmesidir
Cevap Anahtarı
1-b,2-c,3-a,4-b,5-d,6-b,7-a,8-c,9-b,10-a
admin
Thu 22 August 2013, 01:15 am GMT +0200
bu özetlerin vesilesiyle inşallah insanlar hayırlı şeyler öğrenebilir.
Rüveyha
Thu 22 August 2013, 01:20 am GMT +0200
Sınava az kalmasına rağmen böyle bir kolaylığı sağlaya ilim dünyası ailesinden Allah razı olsun.Hitmetlerini mübarek eylesin..
ebu avane
Thu 22 August 2013, 01:57 pm GMT +0200
Allah razı olsun kısa net ve anlaşılır ... Rabbim emeği geçenlerden ve ilim dünyası ailesinden Razı olsun ...