ayten
Mon 13 September 2010, 12:06 am GMT +0200
Tarihte Tahran Konferansı
Tahran Konferansı, Roosevelt, Churchill ve Stalin´in katılmasıyla 28 Kasım-1 Aralık 1943 tarihleri arasında yapıldı. Buna şifre adı ile "Eureka" da denir. Tahran Konferansı´nda söz konusu olon meselelerin en önemlileri şöyledir:
Ruslar ikinci cephenin açılmasında yine ısrar etmişler ve bu ısrarın sonucu olarak bu cephenin açılması tarihi 1 Mayıs 1944 olarak tesbit edilmiştir. Churchill, ikinci cephenin Balkanlarda açılması fikrini Ruslara da kabul ettirememiştir. İkinci cephe ile ilgili olarak, Türkiye´nin de savaşa katılmasına karar verilmiştir.
Savaş sonrası barış düzeninin korunması için bir milletlerarası teşkilat kurulması fikri bütün taraflarca kabul edilmekle beraber, Ruslar, dört büyük devlet arasına Çin´in de katılmasına yine itiraz etmişler, fakat onlar da isteklerini kabul ettirememişlerdir.
Moskova Konferansı´nda olduğu gibi bu konferansta da Polonya meselesi söz konusu olmuştur. Ruslar Londra´daki mülteci Polonya Hükümeti´ni tanımayı yine reddetmişlerdir. Polonya´nın sınırları meselesinde ise, Oder Nehri´ne kadar olan Alman topraklarının Polonya´ya verilmesi kabul edilmiştir.
Tahran Konferansı´nda birçok önemli meseleler de, gayri resmi toplantılarda yapılan özel konuşmaların konusunu teşkil etmiştir. Bunların çoğu da Rusya ile ilgili olmuştur. Mesela Roosevelt, Rusların Baltık, Türk Boğazları ve Pasifik´in sıcak sularına çıkma arzusunu sempati ile karşıladığını belirtmiştir. Ruslar Finlandiya´dan da toprak istekleri olduğunu da belirtmişlerdir.
Bir yemekte Churchill, Stalin´e, savaştan sonra Rusların toprak istekleri olup olmayacağını sorduğu zaman, Stalin "Vakti geldiğinde konuşacağız" demiştir. Bu konuşmalarda ortaya çıkan ilgi çekici noktalardan biri de, Sovyetler´in Almanya´dan duyduğu derin korku idi. Bu sebeple, Almanya´nın adamakıllı ezilmesini ve parçalanmasını istiyorlardı. Buna karşılık Churchill, Almanya´nın 5 ayrı bağımsız devlete bölünmesini ileri sürmüştür.
Yine bir yemekte Stalin, Almanya´nın tesliminden sonra 50.000 Alman subayının kurşuna dizilmesini teklif edecek kadar ileri gitmiştir. Tahran Konferansı´nın önemli sonucu zafere doğru yaklaşıldıkça müttefikler arasındaki görüş ayrılıklarının da belirmeye başlamasıydı.
Churchill durmadan ikinci cephenin Balkanlar´da açılmasını ileri sürmüştü. Çünkü Sovyetler´in Balkanlar´a girip bir daha çıkmamalarından endişe etmekteydi. Tabii bunu Ruslar da farkettiklerinden, bu fikre karşı gelmişlerdir. Roosevelt ise, Tahran´da mümkün olduğu kadar Stalin´e kur yapmaya çalışmış ve savaştan sonra Sovyetler´le sıkı bir işbirliği yapabileceği hayaline kapılmıştı.
İngiltere ile Amerika arasındaki bu görüş ayrılığı, savaş sonrası tasarıları bakımından Sovyetler´i çok hoşnut bırakmış ve bu sebeple de Stalin, Tahran Konferansı´nda savaş sonrası için fazla bağlayıcı taahhütlere girişmekten özellikle kaçınmış.