neslinur
Fri 9 July 2010, 04:19 pm GMT +0200
Sorumluluk Sahibi Olmak
Toplumda herkesin sorumlulukları vardır. Toplum dengesi ancak böyle oluşur. Kur’ân-ı Kerim ve hadîslerin bildirdiğine göre her Müslüman çeşitli sorumluluklar taşımaktadır. Kimse başıboş yaratılmamıştır, herkes için belli sorumluluklar tayin edilmiştir. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem), Müslümanların yaşadıkları hayatın farkında olmaları, bulundukları yer neresi ise oranın hakkını vermeleri gerektiğini, kişileri çobana benzeterek ifade etmiştir. “Hepiniz çobansınız, hepiniz güttüğünüz sürüden sorumlusunuz. Devlet reisi bir çobandır ve sürüsünden sorumludur. Erkek, ailesinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Kadın, kocasının evinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Hizmetçi, efendisinin malının çobanıdır, o da sürüsünden sorumludur. Hepiniz bir çobansınız ve güttüğünüz sürüden sorumlusunuz.”
Sorumluluklar iyi kavranıldığı ve yerine getirildiği zaman toplum huzurlu olur, değilse toplum sancı çeker, bunalır ve sonunda çöker. Nitekim Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), bu konuyu bir başka hadîs-i şeriflerinde şöyle örneklendirmiştir:
“Allah’ın koyduğu sınırlara uyan ile bu sınırları aşan kimsenin durumu bir gemi yolcularının benzeri gibidir ki, onlar gemide kura çekmişler, bir kısmına güverte, bir kısmına ambar bölümü düşmüştür. Ambarda bulunanlar su almak istedikleri zaman yukarı çıkıyorlar, güvertedekilerin yanından geçiyorlardı. Bir ara ambardakiler kendi aralarında: ‘Burada bir delik açarsak hem zahmet çekmemiş olur hem de yukarıdakileri rahatsız etmemiş oluruz’ dediler. Ambardakilerden biri eline balta alarak geminin altını delmeye başladı. Yukarıdakiler hemen yetiştiler: ‘Ne oluyor?’ diye sordular. O ‘Siz bizim yüzümüzden eziyet çekiyorsunuz, halbuki bize her zaman su lâzım’ dedi. Yukarıdakiler, aşağıdakileri kendi istekleriyle başbaşa bıraksalardı hepsi birden (gemi delindiği için) helâk olacaklardı. Onlara mâni oldukları için hem aşağıdakiler hem yukarıdakiler kurtulmuşlardır.”
Görüldüğü gibi Müslümanlar, kendilerinden sorumlu oldukları gibi kendi ülkesinden, dünyadaki düzenden de sorumludurlar. Müslüman kimse nasıl kendisinin iyiliğini istiyorsa diğer insanların da iyiliğini istemelidir.
Söz konusu bir başka Müslüman olunca sorumluluk daha da artar. Bu konuda Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), şunları söylemiştir: “Ey mü’min, kardeşine ister zâlim olsun ister mazlum olsun yardım et.” Orada bulunan bir kişi “Yâ Resûlallah, biz mazlum olana yardım ederiz. Ama zâlime nasıl yardım edeceğiz?” diye sormuş. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) “Zalimin zulüm yapmasını engellersin” buyurmuştur.
Hak dinin elçisi olan Hz. Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), zâlimin de kendi haline bırakılmasını doğru bulmamıştır. Onu da topluma kazandırmak gerekir. Müslüman, zâlim kişiyi ıslah etmekle de görevlidir. Zulmünü engellediği gibi iyi Müslüman olması için de gayret sarfedecektir.
Toplumda herkesin sorumlulukları vardır. Toplum dengesi ancak böyle oluşur. Kur’ân-ı Kerim ve hadîslerin bildirdiğine göre her Müslüman çeşitli sorumluluklar taşımaktadır. Kimse başıboş yaratılmamıştır, herkes için belli sorumluluklar tayin edilmiştir. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem), Müslümanların yaşadıkları hayatın farkında olmaları, bulundukları yer neresi ise oranın hakkını vermeleri gerektiğini, kişileri çobana benzeterek ifade etmiştir. “Hepiniz çobansınız, hepiniz güttüğünüz sürüden sorumlusunuz. Devlet reisi bir çobandır ve sürüsünden sorumludur. Erkek, ailesinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Kadın, kocasının evinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Hizmetçi, efendisinin malının çobanıdır, o da sürüsünden sorumludur. Hepiniz bir çobansınız ve güttüğünüz sürüden sorumlusunuz.”
Sorumluluklar iyi kavranıldığı ve yerine getirildiği zaman toplum huzurlu olur, değilse toplum sancı çeker, bunalır ve sonunda çöker. Nitekim Peygamberimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), bu konuyu bir başka hadîs-i şeriflerinde şöyle örneklendirmiştir:
“Allah’ın koyduğu sınırlara uyan ile bu sınırları aşan kimsenin durumu bir gemi yolcularının benzeri gibidir ki, onlar gemide kura çekmişler, bir kısmına güverte, bir kısmına ambar bölümü düşmüştür. Ambarda bulunanlar su almak istedikleri zaman yukarı çıkıyorlar, güvertedekilerin yanından geçiyorlardı. Bir ara ambardakiler kendi aralarında: ‘Burada bir delik açarsak hem zahmet çekmemiş olur hem de yukarıdakileri rahatsız etmemiş oluruz’ dediler. Ambardakilerden biri eline balta alarak geminin altını delmeye başladı. Yukarıdakiler hemen yetiştiler: ‘Ne oluyor?’ diye sordular. O ‘Siz bizim yüzümüzden eziyet çekiyorsunuz, halbuki bize her zaman su lâzım’ dedi. Yukarıdakiler, aşağıdakileri kendi istekleriyle başbaşa bıraksalardı hepsi birden (gemi delindiği için) helâk olacaklardı. Onlara mâni oldukları için hem aşağıdakiler hem yukarıdakiler kurtulmuşlardır.”
Görüldüğü gibi Müslümanlar, kendilerinden sorumlu oldukları gibi kendi ülkesinden, dünyadaki düzenden de sorumludurlar. Müslüman kimse nasıl kendisinin iyiliğini istiyorsa diğer insanların da iyiliğini istemelidir.
Söz konusu bir başka Müslüman olunca sorumluluk daha da artar. Bu konuda Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem), şunları söylemiştir: “Ey mü’min, kardeşine ister zâlim olsun ister mazlum olsun yardım et.” Orada bulunan bir kişi “Yâ Resûlallah, biz mazlum olana yardım ederiz. Ama zâlime nasıl yardım edeceğiz?” diye sormuş. Resûlullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) “Zalimin zulüm yapmasını engellersin” buyurmuştur.
Hak dinin elçisi olan Hz. Muhammed (sallallâhu aleyhi ve sellem), zâlimin de kendi haline bırakılmasını doğru bulmamıştır. Onu da topluma kazandırmak gerekir. Müslüman, zâlim kişiyi ıslah etmekle de görevlidir. Zulmünü engellediği gibi iyi Müslüman olması için de gayret sarfedecektir.