sidretül münteha
Fri 25 February 2011, 04:43 pm GMT +0200
L-12. Şartlara DairAbdesti Aralıksız Alma:
Abdestte müvalât (abdest azalarını ara vermeden yıkamak) vacib midir, sünnet midir? diye ihtilâf edilmiştir. İmam Mâlik'e göre unutma ve güç yetmeme halleri dışında vacibtir. Bu iki halde ise -verilen ara çok olmamak şartı ile- vacib oluşu ortadan kalkar. îmam Şafii ile îmam Ebû Hanife ise, vacib olmadığı görüşündedirler.
Bu ihtilâf, yine değişik mânâlara gelmesinden doğmuştur. Çünkü bu harf ile bazan birbiri ardınca gelen şeyler, bazan da aralıklı olarak gelen şeyler birbirleri üzerine atfedilirler. Kimisi de müvalâtın vacib olmadığına, «Peygamber (s.a.s) gusiit ederken önce abdesî alır ve ayaklarını guslün sonuna bırakırdı» [36] sahih hadisini delil.olarak göstermişlerdir.
Bu mevzudaki ihtilâf da, yine Peygamber Efendimizin abdest fiillerini vücub yeya mendubluğa hamletmek hususunda yaptıkları ihtilâfın şümulüne girmektedir.
Kasıt ile unutma halleri arasında ayınm yapan îmam Mâlik, Peygamber Efendimiz'in
«Benim ümmetimden yanılma -unutma- sorumluluğu kalkmıştır» [37] hadisine dayanarak «unutanı sorumlu tutmamak şeriatın bir kaidesidir ve mazeretinde, hükümleri yumuşatması şeri-atte her zaman görülen bir şeydir» demektedir.
Kimisi besmele çekmenin de abdestin farzlarından olduğu görüşünde bulunmuş ve buna, Peygamber (s.a.s) Efendimiz'e isnad edilen «ALLAH adı ile başlamayanın abdesti yoktur» [38] hadisini delil göstermiştir. Halbuki bu hadis, muhaddislerce sıhhatli sayılmamaktadır. Bununla beraber kimisi, «ALLAH adından maksad niyettir» demiş, kimisi de hadisi -zannedersem- mendubluğa hamletmiştir.
işte bunlar, bu bab'ın ana mes'eleleri arasında meşhur olan mes'elelerdir. -Yukanda da söylediğimiz gibi- abdestin keyfiyeti, abdest âzalarının sınırları, abdestin şart ve rükünleri ve benzeri şeylerle ilgili mes'elelerdir. [39]
[36] Buhârî, Gusül, 5/1, No: 249 (îbn Hacer, 1/361); Müslim, Hayd, 3/9, No: 37/317; Tir-mizî, Taharet, 1/176, no: 103; Ebû Dâvûd, Taharet, 1/98, no: 245; Nesâî, 1/137; îbn Mâce, Taharet, 1/94, no: 573.
[37] Îbn Mâce, Talâk, 10/16, no: 2045; Tahâvî, Şerhu Meâni'l-Âsâr, 3/95; Taberânî, el-Mu'cemü'l-Kebîr, 11/133-134, no: 11274; Dârakutnî, 4/170-171; Hâkim, 2/198; Beyhâkî, 7/356.
[38] Beyhâkî, 1/43; İbn Hacer, Telhtsul-Habîr, 1/75 no: 70.
[39] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 1/90-91.