Eslemnur
Thu 26 May 2011, 03:07 pm GMT +0200
Namazda Rükuya Giderken Ve Rükudan Doğrulurken İle İlgili Bazı Hadislerin Kritiği
309. Bu (uydurmalardan birisi de;) namazda rükuya giderken ve rükudan doğrulurken elleri kaldırmayı men etme ile ilgili hadislerdir.
Bu (tür) hadislerin hepsi, Resulullah (s.a.v)'e karşı söylenmiş batıl sözlerdir. Bu hadislerden hiçbirisi sahih değildir. [327]
310. Abdullah İbn Mes'ud (r.a)'tan gelen şu hadis gibi:
(Abdullah İbn Mes'ud:)
'Ben size ancak Resulullah'ın (s.a.v) (kıldığı) namazı kılacağım' dedi.
Bunun üzerine namazı kıldı. (Fakat) ilk baştaki (iftitah tekbiri) dışında(ki tekbirlerde) ellerini kaldırmadı. "
İbnü'l-Mübârek der ki:
"Sâlim'in, babası Abdullah İbn Ömer'den -elleri kaldırma konusundaki- hadis sabittir. Fakat konu ile ilgili olarak Abdullah İbn Mes'ud (r.a)'tan gelen hadis sabit olmamıştır."
311. Bu konuyla ilgili diğer bir hadis de şudur:
"Ben; Resulullah (s.a.v)'le, Ebu Bekr'le ve Ömer'le birlikte namaz kıldım. (Fakat) onlar, iftitah tekbiri dışında(ki diğer tekbirler) sırasında ellerini kaldırmamışlardır."
Bu hadis, munkatı' olup sahih değildir.
312. Konu ile ilgili olarak Yezîd b. Ebî Ziyâd'ın, İbn Ebi Leylâ [328] yoluyla Berâ'dan gelen şu hadistir:
"Resulullah (s.a.v) namaza başladığı zaman, ellerini, kulaklarına yakın (bir yere) kadar kaldırırdı. Daha sonra (bunu) tekrarlamazdı."
İmam Şafiî (ö. 204/819) der ki:
"İnsanlardan birisi, bu hadis sebebiyle ravi Yezîd'in yanıldığını ileri sürmüştür."
İmam Ahmed (ö. 241/795)'de der ki:
"Bu hadis, vahi (zayıf)tır."
Yahya b. Maîn'de der ki:
"Hadisin ravisi İbn Ebi Ziyâd, zaîfu'l-hadîs (naklettiği hadis zayıf olan birisi)dir."
İbn Adiyy (ö. 365/975)'de der ki:
"(Hadisin ravisi,) kuvvetli birisi değildir."
Ehl-i hadisin cumhuru, bu hadisi, zayıf kabul edip bu hadisin sahih olmadığını söylemişlerdir.
313. Vekî'nin, İbn Ebi Leylâ'dan, onun da Hakem'den, onun da Miksem yoluyla Abdullah İbn Abbâs ve Nâfi' yoluyla Abdullah İbn Ömer'den rivayet ettiği şu hadistir:
Abdullah İbn Abbâs ve Abdullah İbn Ömer derler ki: Re-sulullah (s.a.v) şöyle buyumaktadır:
"Eller, yedi yerde kaldırılır:
1. Namaza başlarken,
2. Beyt(ullah)'a yönelirken,
3. Safa ve Merve'de,
4. 5. İki vakfe (yeri olan Arafat ile Müzdelife')de, 6. 7. İki şeytan taşlama (yerin)de."
Bu hadisin merfu' olması doğru değildir. Doğru olan; bu hadisin, Abdullah İbn Abbâs ile Abdullah İbn Ömer yolundan mevkuf olmasıdır.
314. Bu konuyla ilgili olarak Beyhakî'nin, "Hilâfiyyât"ta Abdullah İbn Avn el-Harrâz'dan getirdiği şu hadistir:
(Bu hadîsi) bize Mâlik, o da Zührî'den, o da Salim'den, o da Abdullah İbn Ömer'den şöyle tahdis etmiştir:
"Peygamber (s.a.v), namaza başladığı zaman ellerini kaldırırdı. Daha sonra (bunu) tekrarlamazdı."
Hadis (ilmin)in kokusunu uzaktan almış olan kimse bile, bu hadisin, uydurma olduğuna, Allah'ı şahit tutar.
315. Konuyla ilgili olarak Abbâd İbnü'z-Zübeyr'in naklettiği hadis ise şu şekildedir:
"Resulullah (s.a.v), namazın başında (iftitah tekbiri sırasında) ellerini kaldırırdı. Daha sonra ellerini kaldırmazdı."
Bu hadis, uydurmadır.[329]
316. Konuyla ilgili olarak Muhammed b. Ukkâşe el-Kirmânî’nin, Enes'ten mevkuf olarak uydurduğu şu hadistir:
"Kim ellerini rükuda kaldırırsa, onun namazı yoktur.
Allah, bu hadisi uyduran kimseyi rezil etsin.
[327] Müellif İbn Kayyım, burada, "namazda rükuya giderken ve rükudan doğrulurken elleri kaldırmayı men etme meselesi" hakkındaki hadislerden kapsamlı bir cümle getirmiş, daha sonra da bu hadislerin illetli olduğunu belirtmiştir. Bu, oldukça eski ve ihtilaflı bir meseledir. Bu konuda çokça söz söylenmiş ve bu konu uzayıp gitmiştir. Ayrıca bu konuda çeşitli zamanlarda müstakil eserler de yazılmıştır.
Bu kitap, bu konuda söylenenleri almaya ve bunlara cevap vermeye yeterli değildir. Bu konuda ta'likini de yaptığını Hafız Zeylaî'nin, Nasbur'r-Râye, 1/389-418'de bu hadisleri kendilerine delil getirenlere yada bu hadislerle amel edenlere verdiği cevaba bakabilirsiniz.
Hafız Zeylaî (ö. 762/1360)'nin bu kitabının orijinal nüshasında geçen hadisler ve hadislerin senedleri hususunda çok fazla çarpıtma var. Dolayısıyla ben de, Hafız Zeylaî'nin, "Nasbu'r-Râye"si ile rical kitaplarını tashih ettim.
[328] Asıl adı, Abdurrahman İbn Ebi Leylâ'dır. Babası Muhammed İbn Ebi Leylâ, fakîh ve imam birisidir.
[329] Bu konuda Hafız Zeylaî'nin, Nasbu'r-Râye, 1/404'e bakabilirsiniz. Burada İbn Dakîk el-Id'den gelen bir hadis var. O da mürseldir.