hafiza aise
Thu 24 March 2011, 06:45 pm GMT +0200
11. Ramazan Orucunun Kazasını Geciktirmek
137. Hz. Aişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:
Bazen üzerimde Ramazan (aym)dan kalma oruç borcu olurdu da onu Şaban'dan başka zamanlarda kaza etmezdim. [353]
Yahya ibn Saîd, (Hz. Aişe'den naklen) der ki: "Bu, Peygamber (s.a,v)'den iler! gelen yada Peygamber (s.a.v) ile meşgul olma(m)dan ileri gelirdi. [354]
Konu ile ilgili bir rivayette, Bu Resulü İlah (s.a.v)'in durumundan ileri geliyordu" ifadesi yer almaktadir.[355]
Bu hadisfin bu şekildeki metinlerin)!, Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Müslim'in bir rivayetinde, Hz. Aişe şöyle der:
"Gerçekten bizden birisi, Resulullah (s.a.v) zamanında (Ramazan ayında bazen) oruç tutamazdı. Resulullah (s.a.v) ile birlikte bulunma(mız) sebebiyle (tutamadığımız) o orucu, ta Şaban (ayı) gelinceye kadar [356] kaza edemezdi. [357]
Ebu Davud'un rivayetinde ise, Hz. Aişe şöyle der:
Benim Ramazan orucundan (tutamadığım borcum) olurdu da, o orucu, Şaban (ayı) gelmeden kaza edemezdim.[358]
Tirmizî'nin rivayetinde ise, Hz. Aişe şöyle der:
Resulullah (s.a.v)'in vefatına kadar Ramazan'dan üzerimde kalan orucu, ancak Şaban'da kaza ederdim.[359]
Nesâî ise, bu hadisi, ilk baştaki rivayet (gibi) ve Müslim'in bir rivayetine benzer şekilde rivayet edip bu rivayetin içerisinde şu ilave yer almaktadır:
Resulullah (s.a.v), çok azı hariç, Şaban (ayın)da oruç tuttuğu kadar hiçbir ayda oruç tutmazdı. Hatta (bazen) Şaban (ayın)da tamamen oruç tutardı.[360]
Bu ilaveyi, Buhârî ile Müslim'de rivayet etmiştir.
[353] Buhârî, Savm 40; Müslim, Siyam 151-152 (1146); Ebu Dâvud, Sıyâm 40 (2399); Timıizî, Savm 66 (783); Nesâî, Sıyâm 64; İbn Mâce, Sıyâm 13 (1669); Ahmed b. Hanbel, 6/188, 189,233, 242, 249, 268
[354] Buhârî, Savm 40; Müslim, Siyam 151 (1146)
[355] Müslim, Sıyâm 151 (1146)
[356] Bu hadisten anlaşıldığına göre; Hz. Aişe, Özrü dolayısıyla Ramazân'da tutamadığı oruçlarını ancak ertesi Ramazân'dan Önceki Şaban ayında kaza ederdi. Buna sebep ise; Hz. Aişe'nin, Hz. Peygamber (s.a.v)'İn ihtiyaçlarıyla meşgul olması, bütün benliğini onu memnun etmeye adamasidir. Ertesi yıl Şaban ayı geldiğinde, bu ayda, hem Hz. Peygamber {s.a.v) çoğunlukla oruç tutuyor ve hem de hanımları kaza oruçlarını tutmuş oluyorlardı. Ayrıca Ramazân'a az bir zaman kaldığı için geçen yıldan kalan orucunu mecburen kaza ediyordu.
Bu hadis, Ramazân'da hastalık, hayız, sefer gibi meşru bir mazeret dolayısıyla tutulamayan orucun kazasının Şaban'a kadar geciktirmenin caiz olduğuna açıkça delalet etmektedir. Herhangi bir meşru özür olmadığı halde orucun kazasını geciktirmenin hükmü ise, alimler arasında ihtilaflıdır.
Hanefilere göre; özürlü yada özürsüz, Ramazân'da tutulamayan oruç, ölünceye kadar kaza edilebilir. Bu, herhangi bir zamanla kayıtlı değildir. Yalnız kişinin, orucu, kaza etme azminde olması gerekir, (ç)
[357] Müslim, Sıyâm 152 (1146}
[358] Ebu Dâvud, Sıyâm 40 (2399)
[359] Tirmizî, Savm 66 (783)
[360] Nesâî, Sıyâm 34
137. Hz. Aişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:
Bazen üzerimde Ramazan (aym)dan kalma oruç borcu olurdu da onu Şaban'dan başka zamanlarda kaza etmezdim. [353]
Yahya ibn Saîd, (Hz. Aişe'den naklen) der ki: "Bu, Peygamber (s.a,v)'den iler! gelen yada Peygamber (s.a.v) ile meşgul olma(m)dan ileri gelirdi. [354]
Konu ile ilgili bir rivayette, Bu Resulü İlah (s.a.v)'in durumundan ileri geliyordu" ifadesi yer almaktadir.[355]
Bu hadisfin bu şekildeki metinlerin)!, Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Müslim'in bir rivayetinde, Hz. Aişe şöyle der:
"Gerçekten bizden birisi, Resulullah (s.a.v) zamanında (Ramazan ayında bazen) oruç tutamazdı. Resulullah (s.a.v) ile birlikte bulunma(mız) sebebiyle (tutamadığımız) o orucu, ta Şaban (ayı) gelinceye kadar [356] kaza edemezdi. [357]
Ebu Davud'un rivayetinde ise, Hz. Aişe şöyle der:
Benim Ramazan orucundan (tutamadığım borcum) olurdu da, o orucu, Şaban (ayı) gelmeden kaza edemezdim.[358]
Tirmizî'nin rivayetinde ise, Hz. Aişe şöyle der:
Resulullah (s.a.v)'in vefatına kadar Ramazan'dan üzerimde kalan orucu, ancak Şaban'da kaza ederdim.[359]
Nesâî ise, bu hadisi, ilk baştaki rivayet (gibi) ve Müslim'in bir rivayetine benzer şekilde rivayet edip bu rivayetin içerisinde şu ilave yer almaktadır:
Resulullah (s.a.v), çok azı hariç, Şaban (ayın)da oruç tuttuğu kadar hiçbir ayda oruç tutmazdı. Hatta (bazen) Şaban (ayın)da tamamen oruç tutardı.[360]
Bu ilaveyi, Buhârî ile Müslim'de rivayet etmiştir.
[353] Buhârî, Savm 40; Müslim, Siyam 151-152 (1146); Ebu Dâvud, Sıyâm 40 (2399); Timıizî, Savm 66 (783); Nesâî, Sıyâm 64; İbn Mâce, Sıyâm 13 (1669); Ahmed b. Hanbel, 6/188, 189,233, 242, 249, 268
[354] Buhârî, Savm 40; Müslim, Siyam 151 (1146)
[355] Müslim, Sıyâm 151 (1146)
[356] Bu hadisten anlaşıldığına göre; Hz. Aişe, Özrü dolayısıyla Ramazân'da tutamadığı oruçlarını ancak ertesi Ramazân'dan Önceki Şaban ayında kaza ederdi. Buna sebep ise; Hz. Aişe'nin, Hz. Peygamber (s.a.v)'İn ihtiyaçlarıyla meşgul olması, bütün benliğini onu memnun etmeye adamasidir. Ertesi yıl Şaban ayı geldiğinde, bu ayda, hem Hz. Peygamber {s.a.v) çoğunlukla oruç tutuyor ve hem de hanımları kaza oruçlarını tutmuş oluyorlardı. Ayrıca Ramazân'a az bir zaman kaldığı için geçen yıldan kalan orucunu mecburen kaza ediyordu.
Bu hadis, Ramazân'da hastalık, hayız, sefer gibi meşru bir mazeret dolayısıyla tutulamayan orucun kazasının Şaban'a kadar geciktirmenin caiz olduğuna açıkça delalet etmektedir. Herhangi bir meşru özür olmadığı halde orucun kazasını geciktirmenin hükmü ise, alimler arasında ihtilaflıdır.
Hanefilere göre; özürlü yada özürsüz, Ramazân'da tutulamayan oruç, ölünceye kadar kaza edilebilir. Bu, herhangi bir zamanla kayıtlı değildir. Yalnız kişinin, orucu, kaza etme azminde olması gerekir, (ç)
[357] Müslim, Sıyâm 152 (1146}
[358] Ebu Dâvud, Sıyâm 40 (2399)
[359] Tirmizî, Savm 66 (783)
[360] Nesâî, Sıyâm 34