sidretül münteha
Mon 16 May 2011, 03:55 pm GMT +0200
20. ASIRDA KUR’AN İLİMLERİ ÇALIŞMALARI
Önsöz
Önsöz
Yüce Kur'ân, insanlığın fert ve toplum düzenini, mutluluğunu sağlamak, güçsüzleri zulüm ve haksızlıktan kurtarmak, şirkin kirine bulaşmış olan insanoğlunu Allah'a halis kul yapmak suretiyle kalp, akıl, vicdan ve ruhunu temizlemek için inmiştir. Kur'ân, insanlığa yeni mesajlar, önemli ve yararlı ilahi emirler ve yasaklar getirmiştir. Kur'ân, insanoğlunun dini hayatını tevhidi esaslar ekseninde yeniden düzenlediği gibi, dünya hayatını da değişik kurallar, kanunlar ve nizamlar çerçevesinde farklı biçimlerle ve arı formlarla tanzim etmiştir.
Kur'ân, din, dünya, ahlâk, kanun, ilim ve sanat gibi birçok hususta ilham kaynağı olmuştur. Zira o, inançtan felsefeye, ahlâktan eğitime ve sanattan fenne kadar çok sayıda ilim dallarının normlarını ihtiva etmektedir.
Bu yüce Kitab, herkesin kendi gücü nisbetinde istifade edebileceği bir özelliğe sahiptir.
İnmeye başladığı ilk günden itibaren, gerek güzel üslubuyla, gerek olağanüstü içeriğiyle muhataplarını ciddi bir şekilde etkilemiştir.
İşte bu ve daha birçok özelliğe sahip olan Kur'ân, insanlığın dikkatini çekmiş ve tarih boyunca hep ilgi odağı olmaya devam etmiştir.
Müslüman alimler, ona karşı hem bir vefa borcunu yerine getirme, hem ümmet tarafından daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak için, okunuşundan, içeriğinin kapsadığı değişik hukuki ve metodolojik hususlara kadar birçok yönden onu incelemeye ve ona hizmet etmeye çalışmışlar. İslâm âlimleri, Kur'ân'a hizmet sadedinde binlerce eser yazmışlar ve on dört asır boyunca Kur'ân'a yönelik bu hizmet aşkı devam etmiştir.
Biz Müslümanlar için çok sevindirici bir olaydır ki, materyalizm, ateizm ve pozitivizm gibi inkarcı felsefe ve düşüncenin en çok yaygın olduğu yirminci asırda Kur'ân'a yönelik çalışmaların azalması beklenirken aksine, bu asırda diğer çağlara nisbetle daha fazla artmıştır. Umulmadık bir şekilde Kur'ân ilimleri sahasında büyük gelişmeler olmuştur.
Sadece ona inananlar değil, farkında olmadan düşmanları tarafından bile Kur'ân'a hizmet edilmiştir. Kur'ân, çok değişik açılardan incelenmeye tabi tutulmuştur. Özellikle Kur'ân'ın muhtevası, farklı zaviyelerden irdelenmiştir. Bunun için Kur'ân'la ilgili çalışmalar arasında konulu tefsir, günümüzde en çok yer kaplayan alan olmuştur.
Günümüzde Kur'ân'a yönelik bu yoğun ilgi dikkatimizi çekti. Yirminci asırda Kur'ân ilimleri sahasında yapılan çalışmalara bir ışık tutmak istedik. Önceleri bu çalışmamızı kırk-elli sayfalık bir makale olarak düşündük. Ancak araştırmaya daldıkça bu konunun bir iki makaleyle tam olarak ortaya konulamayacağı kanaati hasıl oldu. Nihayet çalışmamızı "Yirminci Asır Kur'ân İlimleri Çalışmaları" adı altında orta hacimli bir kitap olarak yayınlamaya karar verdik.
Çalışmamız bir giriş, dört bölüm ve bir sonuçtan meydana gelmektedir. Kur'ân ilimlerini incelediğimiz birinci bölümde, Kur'ân ilimlerinin kısa bir tarihçesini ve tarifini sunduktan sonra, konuyla ilgili yazılan bir kısım eserlerin tanıtımını yaptık. Müstakil konu çalışmalarına ayırdığımız ikinci bölümü iki kısma ayırdık: Yeni ve eski konu çalışmaları. Konuları ele almadan önce her konunun felsefesini yaparak bazı lüzumlu bilgiler sunduk. Ardından ele alınan sahada örnek olarak bazı çalışmaları tanıttık. Konuyu, bu sahada yapılan çağdaş eserlerin isim listesiyle bitirdik.
Üçüncü bölümde, mukaddimelerinde Kur'ân ilimlerine yer veren çağdaş tefsirleri ele aldık.
Kasımı, İbn Aşur, Muhammed Reşid Rıza, ez-Zuhaylî, Mevdudî, Süleyman Ateş ve Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın tefsirlerinin mukaddimelerinde işlenen hususları tanıttık.
Dördüncü bölümde de Arapça olmayan Kuran ilimleriyle ilgili çalışmaları inceledik. İmkanlarımızın kısıtlı oluşundan münhasıran Türkçe ve Batı Dillerinde yapılan çalışmalar üzerinde durduk Ancak Ortadoğu ve dünyanın Arapça dışındaki dillerde yapılan bütün çalışmaları tesbit etme imkanını bulamadık.
Çalışmamızı, Kur'ân ilimleri hususunda sunduğumuz öneriler ve sonuç kısmıyla bitirdik.
Gayret bizden muvaffakiyet Allah'tandır.
M. Halil Çiçek
Van-1995. [1]
[1] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 7-9.