hafiza aise
Thu 25 November 2010, 10:59 am GMT +0200
6. Namazda Aksıran Kimsenin 'el-Hamdulillâh' Demesi:
Namazda aksıran kimsenin içinden 'el-Hamdulillâh' demesi caizdir. Ancak onu duyanlar 'Yerhamukellâh' diyemezler.
Rifâa bin Mâlik (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'in arkasında namaz kılarken aksırdım ve 'elhamdülillah hamden kesîran tayyiben mubâreken fîhi mubâ-reken aleyhi kemâ yuhibbu Rabbunâ ve yerdâ I Rabbimizin hoşnut ve razı olduğu şekilde, içindeki ve üzerindeki bereketleriyle eksiksiz Övgü ve hamdler Allah'adır' dedim. Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) namazı tamamlayıp ayrıldıktan sonra; 'Narnazda konuşan kimdi?' buyurdu. 'Ben idim, Ey Allah'ın Rasülü' dedim; 'Canımı elinde bulundurana yemin olsun ki, otuzdan fazla melek o söylediğin sözü Allah'ın huzuruna yükseltmek için harekete geçtiler...' buyurdu. [602]
Şevkânî der ki; 'bu rivayet, namazda aksıran kimsenin 'el-Hamdulillah' demesinin meşruluğunu ifade eder. Bu konudaki rivayetlerin genel muhtevası bunun meşruluğunu teyit eder. Çünkü rivayetlerde namazda ve namaz dışında olarak herhangi bir ayırım söz konusu olmamıştır'.
Muâviye bin el-Hakem (radiyallâhu anh) hadisi de bu konuyu teyit etmektedir. Muâviye bin el-Hakem anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) ile birlikte namaz kılıyordum. Orada bulunanlardan bir adam aksırdî ve 'elhamdülillah' dedi. Ben de, 'yerhamukellâh' dedim..[603]
Bu hadiste Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) aksırıp 'elhamdülillah' diyen kişiye, namazda 'yerhamukellâh' denilmesini yasaklamış; ancak, aksırdığı İçin 'elhamdülillah' diyen kişiyi engellememiştir. Dolayısıyla bu hadis, namazda aksıranm 'elhamdülillah' demesinin meşruluğuna delildir. -Allah en iyi bilendir-.
7. Namazda Sevinç ve Mutluluk Veren Bir Durum Olduğunda 'Hamd Etmek':
Sehl bin Sa'd (radiyallâhu anh) anlatıyor; Peygamber {sallallâhu aleyhi ve sellem) aralarını barıştırmak için Amr bin Avf oğullarına gitmişti. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem} geldiğinde, Ebû Bekr onlara namaz kıldırıyordu. Ebû Bekr geri çekilmek istediğinde, Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) ona yerinde kalmasını işaret etti. Bunun üzerine Ebû Bekr ellerini kaldırdı ve tyasulullah'ın emrinden dolayı Aziz ve Celîl Allah'a hamd etti.[604]
8. Namaz Kılanın Konuşması ve İhtiyacı İçin İstekte Bulunması:
Câbir (radiyallâhu anh)'m kıssasında bu konuyla ilgili rivayet zikredilmişti.[605] Peygamberimiz (sallaliâhu aİeyhi ve sellem), Câbir (radiyallâhu anh)'ı bir işle ilgili olarak göndermişti. Câbir {radiyallâhu anh) döndüğünde Peygamberimizi namaz kılarken görmüş ve ona bir şeyler söylemişti. Peygamberimiz (sallaliâhu aleyhi ve sellem) ise ona cevap vermeyip, eliyle İşaret etmişti.[606]
Daha önce zikredilen Esma (r.a)'nın naklettiği hadisi de bu konuyu teyit etmektedir. Esma (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Güneş tutulmuştu, Âişe'ye geldiğimde insanlar da, o da namaz kılıyordu. O kıyamda iken, 'insanlara ne oluyor' dedim. Eliyle gökyüzünü işaret etti.[607]
Daha önce de belirtildiği gibi, dört mezheb imamı 'namaz esnasında' hiçbir surette konuşulamayacağı, bilinçli konuşulması durumunda namazın bozulacağı konusunda ittifak etmişlerdir.[608]
[602] Tirmîzî, 404; Nesâî, 2/245; Buhârî, 799. Buhârî'dekİ rivayette 'aksıran' lafzı geçmemektedir.
[603] Müslim, 537; Ebû Dâvûd, 930.
[604] Buhârî, 684; Müslim, 431.
[605] İhtiyaç Durumunda Elle veya Başla İşaret Etmek» ara başlığı altında zikredilmişti.
[606] Müslim, 540; Ebû Dâvûd, 926.
[607] Buharı, 1053; Müslim, 905.
[608] El-Cezîrî, el-Mezâhibu'I-Erbaa, 1/264. (Çev.)
Namazda aksıran kimsenin içinden 'el-Hamdulillâh' demesi caizdir. Ancak onu duyanlar 'Yerhamukellâh' diyemezler.
Rifâa bin Mâlik (radiyallâhu anh) anlatıyor; 'Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'in arkasında namaz kılarken aksırdım ve 'elhamdülillah hamden kesîran tayyiben mubâreken fîhi mubâ-reken aleyhi kemâ yuhibbu Rabbunâ ve yerdâ I Rabbimizin hoşnut ve razı olduğu şekilde, içindeki ve üzerindeki bereketleriyle eksiksiz Övgü ve hamdler Allah'adır' dedim. Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) namazı tamamlayıp ayrıldıktan sonra; 'Narnazda konuşan kimdi?' buyurdu. 'Ben idim, Ey Allah'ın Rasülü' dedim; 'Canımı elinde bulundurana yemin olsun ki, otuzdan fazla melek o söylediğin sözü Allah'ın huzuruna yükseltmek için harekete geçtiler...' buyurdu. [602]
Şevkânî der ki; 'bu rivayet, namazda aksıran kimsenin 'el-Hamdulillah' demesinin meşruluğunu ifade eder. Bu konudaki rivayetlerin genel muhtevası bunun meşruluğunu teyit eder. Çünkü rivayetlerde namazda ve namaz dışında olarak herhangi bir ayırım söz konusu olmamıştır'.
Muâviye bin el-Hakem (radiyallâhu anh) hadisi de bu konuyu teyit etmektedir. Muâviye bin el-Hakem anlatıyor; 'Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) ile birlikte namaz kılıyordum. Orada bulunanlardan bir adam aksırdî ve 'elhamdülillah' dedi. Ben de, 'yerhamukellâh' dedim..[603]
Bu hadiste Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) aksırıp 'elhamdülillah' diyen kişiye, namazda 'yerhamukellâh' denilmesini yasaklamış; ancak, aksırdığı İçin 'elhamdülillah' diyen kişiyi engellememiştir. Dolayısıyla bu hadis, namazda aksıranm 'elhamdülillah' demesinin meşruluğuna delildir. -Allah en iyi bilendir-.
7. Namazda Sevinç ve Mutluluk Veren Bir Durum Olduğunda 'Hamd Etmek':
Sehl bin Sa'd (radiyallâhu anh) anlatıyor; Peygamber {sallallâhu aleyhi ve sellem) aralarını barıştırmak için Amr bin Avf oğullarına gitmişti. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem} geldiğinde, Ebû Bekr onlara namaz kıldırıyordu. Ebû Bekr geri çekilmek istediğinde, Rasuluîlah (sallallâhu aleyhi ve sellem) ona yerinde kalmasını işaret etti. Bunun üzerine Ebû Bekr ellerini kaldırdı ve tyasulullah'ın emrinden dolayı Aziz ve Celîl Allah'a hamd etti.[604]
8. Namaz Kılanın Konuşması ve İhtiyacı İçin İstekte Bulunması:
Câbir (radiyallâhu anh)'m kıssasında bu konuyla ilgili rivayet zikredilmişti.[605] Peygamberimiz (sallaliâhu aİeyhi ve sellem), Câbir (radiyallâhu anh)'ı bir işle ilgili olarak göndermişti. Câbir {radiyallâhu anh) döndüğünde Peygamberimizi namaz kılarken görmüş ve ona bir şeyler söylemişti. Peygamberimiz (sallaliâhu aleyhi ve sellem) ise ona cevap vermeyip, eliyle İşaret etmişti.[606]
Daha önce zikredilen Esma (r.a)'nın naklettiği hadisi de bu konuyu teyit etmektedir. Esma (radiyallâhu anhâ) anlatıyor; 'Güneş tutulmuştu, Âişe'ye geldiğimde insanlar da, o da namaz kılıyordu. O kıyamda iken, 'insanlara ne oluyor' dedim. Eliyle gökyüzünü işaret etti.[607]
Daha önce de belirtildiği gibi, dört mezheb imamı 'namaz esnasında' hiçbir surette konuşulamayacağı, bilinçli konuşulması durumunda namazın bozulacağı konusunda ittifak etmişlerdir.[608]
[602] Tirmîzî, 404; Nesâî, 2/245; Buhârî, 799. Buhârî'dekİ rivayette 'aksıran' lafzı geçmemektedir.
[603] Müslim, 537; Ebû Dâvûd, 930.
[604] Buhârî, 684; Müslim, 431.
[605] İhtiyaç Durumunda Elle veya Başla İşaret Etmek» ara başlığı altında zikredilmişti.
[606] Müslim, 540; Ebû Dâvûd, 926.
[607] Buharı, 1053; Müslim, 905.
[608] El-Cezîrî, el-Mezâhibu'I-Erbaa, 1/264. (Çev.)