Gulinur
Thu 25 November 2010, 05:09 pm GMT +0200
MİNHACU'T-TALİBİN
ÖNSÖZ
Allah'a sonsuz hamd ve sena, sevgili resulü Muhammed Mustafa'ya salât ve selâm olsun.
Türkçe'ye aktardığımız "Minhâcü't-Talibin" adlı eser, İmam Şafiî'nin mezhebine göre hazırlanmış, ibadet ve muamelat hükümlerini ihtiva eden kısa fakat kapsamlı bir kitaptır. Eser, Ebu Zekeriyyâ Yahya bin Şeref bin Mürî en- Nevevî (631-676 H/1233-1277 M.) -Allah rahmet eylesin- tarafından hazırlanmıştır.
Mezhep imamı Ebu Abdullah Muhammed bin İdris eş-Şafıî'nin (150-204/767-820) fıkha dair kaleme aldığı "el-Ümm" adlı eseri, kendisinden sonra mezhebine dair yazılan eserlere temel kaynak olmuştur. Meselâ; "Nihaye" Ümm'den, "Basit" Nihaye'den, "Vasit" Basit'ten, "Veciz" Vasit'ten, "Muharrer" Veciz'den, "Minhâc" (elimizdeki eser) Muharrer'den, "Menhec" Minhac'tan, "Nehc" Men-hec'ten ve "Ravde" Aziz (Rafıi'inin Veciz'e yazdığı büyük şerh)'den Özetlenerek hazırlanmıştır. Daha sonraki asırlarda Şafiî mezhebine dair eser verenler, hep bu eserlere atıfta bulunarak eserlerini hazırlamışlardır.
İmam Nevevî, bu eserini İmam ebu'l-Kasım Abdülkerim bin Muhammed bin Abdülkerim er-Rafıi'nin (Ö.623/1226) "Muharrer" adlı eserini özetleyerek ve tashih ederek hazırlamıştır.
Eserde fakihlerin meseleler hakkındaki görüşleri ve hükümlerin kuvvet dereceleri özel kavramlarla belirtilmiştir. Meselâ; varsa İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki görüşü "Kavil", İmam Şafiî'ye tabi olan alimlerin mesele hakkındaki görüşleri "Vecih", İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki rivayetleri "Tarik" ve İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki kesin sözü "Nass" kavramı ile belirtilmiştir. Görüşlerin kuvvet dereceleri ise "Zahir, Ezher, Meşhur, Sahih, Esah, Kile" gibi tabirlerle belirtilmiştir. Bu tabirlerin ifade ettikleri manaları, müellif mukaddimesinde güzel bir şekilde açıklamıştır. Mukaddimeyi tercüme edip kitabın başına koyduk. Eserin muhtevasını sağlam bir şekilde anlayabilmek için, okuyucunun müellifin mukaddimesini mutlaka okuması gerekmektedir.
Nevevî, imam Rafıi'nin Muharrer adlı kitabında bulunmayıp Minhacta bulunması gerektiğine inandığı bazı meseleleri Minhaca ilâve etmiştir. Kendisine ait ilâvelere işaret etmek için meselenin evveline "Ben diyorum ki", sonuna da "Allah daha iyi bilir" tabirini koymuştur.
Kolay anlaşılması için görüşlerin kuvvet derecelerini gösteren kavramlardan; "Kile" tabirini "Zayıf kavle göre", "Nass" tabirini "imam'm kesin beyanına göre", İmam-ı Şafiî için kullanılan "Kavl-i kadim" tabirini "İmamın ilk kavli ", "Kavl-i cedid" tabirini "İmamın son kavli", "Esahb" tabirini "En sahih kavle göre", "Ezher" tabirini "En zahir kavle göre" ve "Alel-mezhep" tabirini "Mezhepçe kabul edilen rivayete göre" şeklinde tercümeye aldık. Eserde "Fasıl" tabiri ile belirtilen konulara ana başlıklarını koyduk ve fasıl tabirini tercümeye almadık.
Minhâc kısa ve kapsamlı bir eser olduğundan kendisine kırk kadar şerh yazılmıştır: "Tuhfetü'l-Muhtaç", "Muğni'l-Muhtaç", "Nihayetü'l-Muhtaç", "Kalyubî ve Umeyre" ve "Siracü'l-Vehhac" bu şerhlerin en belirgin olanlarıdır. Eser, Van den Berg tarafından Fransızca'ya tercüme edilmiştir.
Tercümede mümkün mertebe metne bağlı kaldık. Metni anlaşılır hale getirmek için yukarıda belirtilen şerhlerden yer yer istifade ettik. Eserin herkes için faydalı olacağına inanıyorum.
Bütün gayretlerimize rağmen tercümede aksaklıklar olabilir. Aksaklıkların iyi niyetimize bağışlanmasını diliyorum.
Rabbim çalışmamızı rızasına uygun kılsın. Hidayete erdiren ve başarıya ulaştıran şüphesiz ki yalnız O'dur. •
Mithat ACAT[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] İmam Nevevi, Açıklamalı Minhâc Tercümesi, Kahraman Yayınları:
ÖNSÖZ
Allah'a sonsuz hamd ve sena, sevgili resulü Muhammed Mustafa'ya salât ve selâm olsun.
Türkçe'ye aktardığımız "Minhâcü't-Talibin" adlı eser, İmam Şafiî'nin mezhebine göre hazırlanmış, ibadet ve muamelat hükümlerini ihtiva eden kısa fakat kapsamlı bir kitaptır. Eser, Ebu Zekeriyyâ Yahya bin Şeref bin Mürî en- Nevevî (631-676 H/1233-1277 M.) -Allah rahmet eylesin- tarafından hazırlanmıştır.
Mezhep imamı Ebu Abdullah Muhammed bin İdris eş-Şafıî'nin (150-204/767-820) fıkha dair kaleme aldığı "el-Ümm" adlı eseri, kendisinden sonra mezhebine dair yazılan eserlere temel kaynak olmuştur. Meselâ; "Nihaye" Ümm'den, "Basit" Nihaye'den, "Vasit" Basit'ten, "Veciz" Vasit'ten, "Muharrer" Veciz'den, "Minhâc" (elimizdeki eser) Muharrer'den, "Menhec" Minhac'tan, "Nehc" Men-hec'ten ve "Ravde" Aziz (Rafıi'inin Veciz'e yazdığı büyük şerh)'den Özetlenerek hazırlanmıştır. Daha sonraki asırlarda Şafiî mezhebine dair eser verenler, hep bu eserlere atıfta bulunarak eserlerini hazırlamışlardır.
İmam Nevevî, bu eserini İmam ebu'l-Kasım Abdülkerim bin Muhammed bin Abdülkerim er-Rafıi'nin (Ö.623/1226) "Muharrer" adlı eserini özetleyerek ve tashih ederek hazırlamıştır.
Eserde fakihlerin meseleler hakkındaki görüşleri ve hükümlerin kuvvet dereceleri özel kavramlarla belirtilmiştir. Meselâ; varsa İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki görüşü "Kavil", İmam Şafiî'ye tabi olan alimlerin mesele hakkındaki görüşleri "Vecih", İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki rivayetleri "Tarik" ve İmam Şafiî'nin mesele hakkındaki kesin sözü "Nass" kavramı ile belirtilmiştir. Görüşlerin kuvvet dereceleri ise "Zahir, Ezher, Meşhur, Sahih, Esah, Kile" gibi tabirlerle belirtilmiştir. Bu tabirlerin ifade ettikleri manaları, müellif mukaddimesinde güzel bir şekilde açıklamıştır. Mukaddimeyi tercüme edip kitabın başına koyduk. Eserin muhtevasını sağlam bir şekilde anlayabilmek için, okuyucunun müellifin mukaddimesini mutlaka okuması gerekmektedir.
Nevevî, imam Rafıi'nin Muharrer adlı kitabında bulunmayıp Minhacta bulunması gerektiğine inandığı bazı meseleleri Minhaca ilâve etmiştir. Kendisine ait ilâvelere işaret etmek için meselenin evveline "Ben diyorum ki", sonuna da "Allah daha iyi bilir" tabirini koymuştur.
Kolay anlaşılması için görüşlerin kuvvet derecelerini gösteren kavramlardan; "Kile" tabirini "Zayıf kavle göre", "Nass" tabirini "imam'm kesin beyanına göre", İmam-ı Şafiî için kullanılan "Kavl-i kadim" tabirini "İmamın ilk kavli ", "Kavl-i cedid" tabirini "İmamın son kavli", "Esahb" tabirini "En sahih kavle göre", "Ezher" tabirini "En zahir kavle göre" ve "Alel-mezhep" tabirini "Mezhepçe kabul edilen rivayete göre" şeklinde tercümeye aldık. Eserde "Fasıl" tabiri ile belirtilen konulara ana başlıklarını koyduk ve fasıl tabirini tercümeye almadık.
Minhâc kısa ve kapsamlı bir eser olduğundan kendisine kırk kadar şerh yazılmıştır: "Tuhfetü'l-Muhtaç", "Muğni'l-Muhtaç", "Nihayetü'l-Muhtaç", "Kalyubî ve Umeyre" ve "Siracü'l-Vehhac" bu şerhlerin en belirgin olanlarıdır. Eser, Van den Berg tarafından Fransızca'ya tercüme edilmiştir.
Tercümede mümkün mertebe metne bağlı kaldık. Metni anlaşılır hale getirmek için yukarıda belirtilen şerhlerden yer yer istifade ettik. Eserin herkes için faydalı olacağına inanıyorum.
Bütün gayretlerimize rağmen tercümede aksaklıklar olabilir. Aksaklıkların iyi niyetimize bağışlanmasını diliyorum.
Rabbim çalışmamızı rızasına uygun kılsın. Hidayete erdiren ve başarıya ulaştıran şüphesiz ki yalnız O'dur. •
Mithat ACAT[1]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] İmam Nevevi, Açıklamalı Minhâc Tercümesi, Kahraman Yayınları: