- Mahiyet Terimi

Adsense kodları


Mahiyet Terimi

Smf Seo Versiyon , -- Seo entegre sistem.

Array
seymanur K
Tue 5 July 2011, 08:58 am GMT +0200
Mahiyet Terimi


Akü, nesnelerle aynı cins ya da mahiyete sahip olmakla nitelenemez çünkü biz: "O nedir?" diye sorduğumuzda bu ifade hangi türe mensuptur anlammadır.[379]

Bu ifadeden anladığımıza göre mahiyet kelimesi; nisbet ya'sı ve tahfif ile (vav düşürülerek), ma huve ve ma huviyyetuden türe­tilmiştir. Hem 'mahiyet' hem de 'maiyet' şeklinde kullanılabilir. Muhtemelen bu terimi ilk defa kullanan ve İslâm düşünürleri ara­sında yaygın bir kullanım elde etmesini sağlayan düşünür, ilk İs­lâm filozofu olan Yakub b. İshak el-Kindî'dir (H. 252). el-Kindî felsefeyi tanımlarken: "Felsefe, sonsuz ve tümel varlıkların; benlik (İnniyet), öz (mahiyet) ve nedenlerinin (illiyet) insan takati oranın­da bilinmesidir" [380] ifadesini kullanmaktadır. Her ne kadar mümkün ise bile biz; Muhâsibî ile el-Kindî arasında herhangi bir ilişki olduğımu bilmediğimize göre; el-Kindî'nin, Mutezilî [381] olduğunu göz önününde tutarak; el-Kindî'ye ait bu tanımın, el-Kindî'nin Bağ­dat'taki Mutezilî dostları kanalı ile Muhâsibî'ye ulaştığını savunan tezi doğru kabul ediyoruz. en-Nesefî'nin;"Aklın mahiyetle nitelen­mesi ve tanımlanması caiz değildir" şeklindeki ifadesi ise düşünül­melidir; çünkü, mantıkçılara göre bir nesnenin tanımı; sınırlamak, yani yakın tür ile arasındaki sının belirlemek, ayırıcı niteliği orta­ya koymak ve türünü, niteliğini ya da kendine özgü ayıncı vasıfla­rını belirlemekle mümkün olur. en-Nesefî gibi, aklı mahiyet olarak nitelemenin caiz olmadığını kabul etsek bile; kendine ait genel ni­teliği (araz) ile niçin tanımlamayalım? [382]


[379] Zemmiü’l-Heva, s. 5; Akaidu'n-Nesefiye, s. 98.

[380] Resailul- Kindi, s. 173.

[381] Resailu'l-Kindi, s. 27.

[382] Haris El- Muhasibi, El- Akl Ve Fehmü’l Kur’an, İşaret Yayınları, İstanbul, 2003: 149-150.