Konut kredisi

Soru: Bir konut kooperatifine katılacağım. Fakat dev­letten faizli kredi alındığı için sakıncalıdır deniyor. Katılabilir miyim?

Cevap: Konu, günümüzün gayr-i İslâmî toplumunun bir me­selesi olması yanında bazı yönleriyle yeni bir konudur. Onun için şahsen benim buna nihâi cevabı vermem mümkün değildir. Bu meseleyi konu edinen ilmî toplantılara katılmış birisi olarak an­cak bir özetleme yapar ve "fetvayı, müftiler verse de sen vic­danına sor" [1187] hadisi şerifi gereği size bırakırım:

Konu enflas­yonla alakalıdır. Ebu Yusuf’un alışverişten ve istikrazdan doğan borçlanmalarda değere itibar edilir ve alınan rakam değil, alınan değer ödenir, yani enflasyon farkına itibar edilir, anlamında bir görüşü nakledilir. İbn Abidin meseleyi inceler ve "Hanefi mezhe­binde fetva sadece buna göredir' [1188] der. Bizzat görüştüğüm, devrimizin en büyük İslâm hukukçularından Üstad Ebu Senne ise, bu sözün Ebu Yusufa ait olması şüphelidir. Çünkü zahir ri­vayet kitaplarında yoktur, demişlerdi. Konuyu bizde tartışanlar ise, İbn Abidin'in de tercihi üzere, geçmiş borçlarda enflasyona itibar edilip, değer farkının alınacağında hemen hemen ittifak ha­linde görülüyorlar. Ancak gelecekte olacak enflasyonu hesaba katıp, onun altındaki bir faizin faiz olup olmadığı biraz daha farklı bir mes'ele. Çok ihtiyatlı olanlar; muhtemel enflasyonun hiç ol­madığını, ya da faiz nisbetinden daha düşük puanda gerçekleştiği­ni varsaydığımızda devlet belirlenen faizi almamazlık etmeyecek­tir, demektedirler. Diğerleri bunu gerçekçi görmemekte ve en yetkili ağızlar bile enflasyonun %30'dan düşük olmayacağını söy­lerken, % 15-20 faizli ve uzun vadeli bir kredide pozitif faizin bu­lunması binde bir ihtimal bile değildir. Bu derece zayıf bir ihtima­le de hüküm bina edilmez. Sonra müslümanlar, kendilerinden toplanan vergilerden verilen bu kredileri almamakla iktisaden sıfırlanmakta ve devamlı zenginlerin lehine bir mali transfer söz-konusu olmaktadır. Bir müslüman için içinde bulunduğumuz şartlar, olağanüstü şartlardır ve bir geçiş dönemi sayılır. Binae­naleyh, bunda ayrıca zaruret de vardır. Ancak burada, enflasyon oranı faiz oranından çok çok düşük olduğundan pozitif faiz ol­masa da bir negatif faiz gerçekleşmekte ve krediyi alanın faiz vermesi şöyle dursun, para değerinin düşmesiyle, aldığının çok azını vereceğinden devletten faiz almaktadır. Problem buradadır ve aslında milletten alınan bu fazlalığın tekrar millete verilmesi şartıyla bu tür krediler caiz olmalıdır, demektedirler. [1189]


[1187] Ahmed, IV/194

[1188] bk. İbn Abidin, Tenbihur-Rukûd, 11/60-61

[1189] Doç. Dr. Faruk Beşer, Fetvalarla Çağdaş Hayat, Nün Yayıncılık, İstanbul 1997: 455-456.

Ancak burada, enflasyon oranı faiz oranından çok çok düşük olduğundan pozitif faiz ol­masa da bir negatif faiz gerçekleşmekte ve krediyi alanın faiz vermesi şöyle dursun, para değerinin düşmesiyle, aldığının çok azını vereceğinden devletten faiz almaktadır. Problem buradadır ve aslında milletten alınan bu fazlalığın tekrar millete verilmesi şartıyla bu tür krediler caiz olmalıdır, demektedirler. [1189]


       Milletten alınan fazlalığın tekrar millete verilmesi nasıl olacak..Ben bu kısmı pek anlamadım..Rivayeti zayıf ta olsa,İmam Yusuf'a göre, alınabilir mi demek lazım bu durumda..