seymanur K
Wed 12 October 2011, 04:11 pm GMT +0200
Kıyas Tarafdarları ve Delilleri :
Yukarıda da belirttiğimiz gibi re'y ile ictihâd, Hz. Peygamber, Sahâbîler ve tabiîler devrinde gelişerek ve daha sonra sistematik bir şekil alarak kıyas, istihsân, istislâh, v.b. adlar altında birer hukukî istidlal vâsıtası hâline gelmiştir. Şiî, Haricî ve Zahirîler hariç, bütün İslâm müctehidleri, az veya çok olmak üzere, bu istidlal yollarına başvurmuşlardır.
“Kıyas taraf darları” (deyimi,daha çok Ebû Hanîfe'nin temsil ettiği Irak ekolü için kullanılmaktadır, îmam Şafiî, bilhassa, Iraklılar'ı “kıyas ehli” diye nitelemiştir. [345] Kıyas ictihad'dır diyen [346] onu, kesin bir şekilde şahsî re'yden ayırmak için son derecede titizlik gösteren, nass ve icmâ'dan sonra en kuvvetli hukukî istidlal yolu olarak kıyas'ı tanıyan, yine İmam Şafiî'dir. [347]
Biz, burada, kıyas'ı kabul eden belli başlı ekollerle onların dayandıkları aklî ve naklî delilleri, kısaca, gözden geçireceğiz. [348]
[345] J. Schacht, The Crigins, s. 109.
[346] El-Umm, c. VII, s. 254; Risale, s. 477.
[347] Bu paragrafın 3 numaralı bendinde imam Şafiî'nin kıyas hakkındaki görüşlerini ele alacağız,
[348] Dr. Abdulkadir Şener, İslam Hukukunun Kaynaklarından Kıyas, Istıhsan Ve Istıslah, Diyanet İsleri Başkanliği Yayınları: 75-76.