sumeyye
Mon 30 July 2012, 04:19 pm GMT +0200
5. Keffaretlerin Çoğalması
1- Çoğalma Sebepleri: [832]
Yeminin Bütününe Göre:
Bir yeminde, çeşitli konulara göre yemin edilince tek, aynı konudaki çeşitli yeminlerde yemin sayısınca keffaret ödeneceği ittifakla sabittir; belli bir konu hakkında defalarca yemin edilince, ödenecek keffaret sayısı ihtilaflıdır:
a) İmam Malik'e göre, bununla pekiştirme kastedilirse, tek keffaret ödenir.
b) Bir gruba göre, her yemine ayrı keffaret ödenir.
c) Bir gruba göre, tagliz (pekiştirme) kastedince yemin sayısınca, bu olmayınca sadece bir keffaret ödenir.
d) Hanefi Mezhebine göre, konuyu iki şekilde ele almak gerekir:
1) Muksemun Bihi Tekrarlayıp Muksemun Aleyhi Sonra Söylemek: Muksemun bih söylenir, muksemun aleyhi söylemeden muksemun bih tekrarlanıp sonra muksemun aleyh söylenirse ve muksemun bihler arasında bağ edatı bulunursa -msl. “vallahi, verrahmani şunu yapmadım” denirse-, eş-Şeybanî ve -birer nakilde- Ebu Hanife ve Ebu Yusuf’a göre bu iki yemin olur, bir başka nakilde Ebu Hanife ile Ebu Yusuf ve Züfer'e göre bu bir yemindir.
2) Muksemun Bih ve Muksemun Aleyhi Birlikte Tekrarlamak: Msl. “vallahi şunu yapmayacağım, vallahi şunu yapmayacağım” şeklinde, muksemun bih ve muksemun aleyhi iki defa söylemekle -bağ edatıyla olsun olmasın, ayrı ve aynı yerde yapılsın yapılmasın- iki defa yemin edilmiş olur.
Tekrarlama
EbÛ
Hanife
Ebû Yusuf
eş-Şeybanî
Züfer
Muksemun bihi tekrarlayıp sonra
Muksemun bih + Muksemun bih +
Muksemun aleyh (bağsız)
tek yemin
tek yemin
tek yemin
tek yemin
Muksemun aleyhi
söylemek
Meksemun bih + baş edat + muksemun bih + muksemun aleyh (bağlı)
İki yemin
iki yemin
iki yemin
tek yemin
İkisinin birlikte
tekrarlanması
iki yemin
iki yemin
iki yemin
iki yemin
Tablo 118: Yeminin bütününe göre keffaretin çoğalması
[832] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 340-341; Kâsânî, BS, c. III, s. 9-10; Serahsî, age, c. VIII, s. 157.