hafiza aise
Thu 17 May 2012, 01:04 pm GMT +0200
KADINLARIN KORKULU RÜYASI VARİS
Aralık 2011 75.SAYI
Hayatımızın bazı dönemlerinde toplardamarların genişleyip şişmesi sonucu “varisler” oluşur. Genellikle bacakların alt kısımlarında oluşan varis, yalnız estetik açısından değil, sağlık açısından da önlem almayı gerektiren bir sağlık sorunudur.
Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Kutlu’dan varislerin nasıl meydana geldiği, önlemleri ve tedavisi hakkında bilgi aldık.
NASIL OLUŞUR?
Vücutta kullanıldıktan sonra kirlenen kanı kalbe taşıyan toplardamarların kapakçıklarında ve kas dokusunda bir takım nedenlerle zamanla elastikiyet kaybı meydana gelir. İleri geri hareket edemeyen kan, damarlar genişleyince cilt yüzeyinde özellikle bacaklarda belirgin hale gelmeye başlar.
Varisin ilk belirtisi ayak sırtında meydana gelen ödemdir. Hastalık özellikle çok ayakta kalma ve uzun yolculuklar sonrasında görülür. Gece bir süre istirahat ettikten sonra ödem kendiliğinden geçer, ağrı yapmaz. Daha sonra ortaya çıkan belirtilerde ise şişliklerin yanı sıra bacaklarda ağrı da başlar. Buna kramp ve kaşıntı gibi şikayetler eklenir. Sonunda bacaklarda mor ve kırmızı renkte şiş damarlar ortaya çıkar. Hastalığın ilerlemesi durumunda bacağın altında renk koyulaşmaları ve yaraların açılması dahi görülebilir.
Kişinin yürümesi durumunda kaslar kasılır ve arasından geçen damarlar sıkılarak yukarı doğru hareket ettirme işlevi yerine getirilir. Sürekli ayakta durulması durumunda bu işlem yapılamaz. Yer çekimine bağlı olarak kirli kan ayaklarda birikince bu durum varis oluşumuna zemin hazırlar.
VARİS ÇEŞİTLERİ
Çapı 1 ile 3 milimetre arasında olan varisler birinci derece varislerdir. Yıldız şeklinde veya örümcek ağı gibi görülürler. Birinci derecede varislerde ağrı ve sızı çok az olur. Kılcal varislerde daha çok görüntü problemi olur. Hastalarda bununla ilgili yakınma varsa tedavi edilir.
İkinci derece varislerde damarın çapı 4-5 milimetrenin üzerine çıkar. İkinci derece varisler dışarıdan çok kolay fark edilir. Daha şiddetli ağrı ve yakınmalara neden olurlar.
Çapları 4-5 milimetreden fazla olan varis çeşitleri de toplardamar varisleridir. Cilt altında görülen damarlar oldukça kabarıktır. Mor, mavi ve yeşilimsi renkte görülürler.
En basit varisler kılcal varislerdir. En ciddi varisler ise ayak bileği çevresinde yaraya neden olan varislerdir.
VARİS OLUŞUMUNU ÖNLEMEK İÇİN
Uzun süre ayakta kalmayın.
Bol bol su için.
Dinlenirken ayaklarınızın altına bir destek koyarak yüksekte tutun.
Bacak bacak üstüne atmayın.
Çok uzun süre hareketsiz bir şekilde oturmayın, kan dolaşımınızı hızlandırmak için bacak hareketleri yapın.
Zaman zaman yürüyüşler yapmayı ihmal etmeyin.
Sık sık yüksek topuklu ayakkabı giymeyi tercih etmeyin.
Fazla tuzdan uzak durun.
Ağır kaldırmayın.
Kilo almamaya dikkat edin.
Dolaşım bozukluğuna neden olduğu için çok dar pantolonlar giymeyin.
Uzun süreli araba kullanmayın. Kısa molalar verin ve molalarda yürüyüş yapın.
Sıcak varis oluşumu riskini artırdığı için aşırı sıcak suyla yıkanmayın. Kaplıca, sauna gibi sıcak ortamlardan uzak kalın.
Güneşte kalmak varis oluşumunu tetiklediği için güneşlenirken bacaklarınızı bir havlu ile örtün.
Kilo varis oluşumunu artırdığı için beslenmenize dikkat edin.
VARİSİN TEDAVİSİ
Varisin derecesine göre lazerden ilaca, iğneden ameliyata kadar birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Varis çoraplarının varisten koruyucu etkisi olmasına rağmen ancak ilk etapta fayda sağlar. Ailesinde varis bulunan kişilerin koruyucu düzeyde, düşük basınçlı varis çorabı kullanmaları tavsiye edilir.
Varis tedavisinde iğne tedavisi (skleroterapi), köpük tedavisi, yüzeysel lazer tedavisi, ameliyat ve damar içi lazer uygulaması gibi metotlar uygulanır. Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın, özellikle ailesel yatkınlık olan hastalarda yeniden varis oluşumu görülebilir. Son yıllarda lazer yöntemi ile varis tedavisinde büyük gelişmeler kaydedildiği de yadsınamaz bir gerçektir.
Varis tedavi edilmezse ciltte çeşitli ödemlere sebep olabilir. İlerleyen varis kan dolaşımında da önemli problemlere yol açabilir. Bu yüzden varislerin ilerlemesine engel olmak gerekir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Varis, hormonları nedeniyle kadınlarda erkeklere oranla 4 kat daha fazla görülür.
Hamileliğin son 3 ayında varis görülme sıklığı artar. Çünkü rahimde hızla büyüyen bebeğin kasıktaki toplardamarlara yaptığı basınç, varis oluşumunu kolaylaştırır. Ayrıca annenin hızla kilo alması ve hamilelik hormonlarının damar duvarının genişlemesine yol açması da etkili.
İşi sebebiyle sürekli ayakta kalmak zorunda kalanlarda, örneğin hemşirelerde, kuaförlerde ve tezgahtarlarda daha çok rastlanır.
Fazla kilolular, sigara içenler, kronik kabızlığı olanlar, aşırı güneşlenenler, hormon tedavisi görenler, sürekli sıcağa maruz kalarak çalışmak zorunda olanlar ve birinci derecede akrabalarında varisi olanlar.
Aysun ÖZPOLAT