sidretül münteha
Fri 14 January 2011, 08:30 pm GMT +0200
KADIN VE ÇOCUK
Bu bölümde 91 cevap vardır.
1- Kız çocuk istememek cahiliye işlerindendir. Bu, Allah’ın kaza ve kaderine öfkelenmenin bir çeşididir. Kim bilir kız çocuğu pek çok erkek evlattan kendisi için daha hayırlıdır. (İbn Useymin)
2- Çocuk ana babasına şefaatçi olur.
3- Salih evladın amelleri: Çocuk vefat ettiği zaman anne babasına şefaat eder. Ecri ne babasının ne de başkasının değil kendisinindir. Ancak, babası onu öğretmesi ve hayra yönlendirmesinden ecir alır. (el-Lecnetud Daime)
4- Çocuğun doğum gününü kutlamak: Dinen caiz değildir. Böyle bir merasimde bulunmak, onları kutlamak, onlara bu konuda yardım ve yaptıklarını ikrar olacağından caiz değildir. (İbn Useymin)
5- Küçüklük resmini saklamak: Duvara asılmasa bile caiz değildir. Bu sadece pasaport ve benzeri durumlarda gerekirse caizdir. (el-Lecnetud Daime)
6- Çocuklara nazardan, cinden, hastalık ve benzerlerinden korumak amacıyla muska, nazarlık v.s. takmak: Caiz değildir. Bazıları bunları camia, (cevşen), hırz, hicab diye adlandırırlar. (İbn Baz)
7- Çocuğa isim koyma vakti: Bunda genişlik vardır. Eğer doğduğu gün veya yedinci gün isim koyarsa uygundur. Buna delil olabilecek şeyler varid olmuştur. (el-Lecnetud Daime)
8- İsim koymak babanın hakkıdır: lakin annesi ile istişare etmesi de, gönüllerin hoş tutulması ve kalplerin ülfeti için müstehaptır. (İbn Baz)
9- “Abdunnebi”, “abdurresul” gibi Allah’tan başkasına kulluk ifade eden isimler koymak caiz değildir. (İbn Baz)
10- Çocuğa isim verme kutlaması: Bu ne Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in sünnetinde, ne de sahabelerin uygulamasında yoktur.
11- Adet olduğu için değil de sünnet olduğu için akika yemeği vererek sevinç izhar etmekte bir sakınca yoktur. (el-Lecnetud-Daime)
12- Abd ile başlayan isimleri “Ubeyd, abbud, ruhaym, uzeyz, azuz gibi tasgir etmek:
13- Bunda sakınca yoktur. Bu konuşmalarda çok olan bir şey olduğu halde, ilim ehlinden birinin bunda sakınca gördüğünü bilmiyorum.
14- Uyarı: Lakin bundan o kimse hoşlanmıyorsa haram olur. Zira bu Allah’ın Kitabında yasakladığı: kötü lakapla anmaya girer. Ancak sadece bu şekilde tanınıyorsa sakınca yoktur. (İbn Baz)
15- Talihle münasebeti olmadığı için isim değiştirmek:
16- Talihe bakmak caiz değildir. Bilakis bu kehanete dâhildir. Sırf bu yüzden isim değiştirmek caiz değildir. Zira bu kâhini tasdik etmek olur. (el-Lecnetud Daime)
17- Kerim, Aziz gibi Allah’ın isimleri ile isimlenmek:
18- Eğer “el-Kerim” “el-Aziz” gibi marife takısı olan “el” eki bulunursa bu yalnızca Allah’a mahsus isimlerdir. Allah’tan başkasına bu isim verilemez.
19- Ama marife takısı olan “el” eki bulunmazsa bundan sıfat manası kastedilmediği için sakınca yoktur. Hakiym ismi gibi. Nitekim sahabelerden birinin ismi: Hakiym Bin Hızam’dır. (İbn Useymin)
20- Ayet isimleri ile isimlenmek: bunda sakınca yoktur. Mesela el-âlâ: nimetler, Efnan: dallar gibi mahlûk isimleri de böyledir. (İbn Baz)
21- “Hüda”, “Rahmet”, “Bereket”, “İman” gibi isimlerde, “Salih” ve “Said” isimlerinde olduğu gibi bir sakınca yoktur. (İbn Baz)
22- Allah’ın en sevdiği isimler: “Abdullah” ve “Abdurrahman”dır. (Müslim rivayet etmiştir.)
23- Erkek çocuğunu yedinci günde isim verip başını tıraş etmek sünnettir. Ama kız çocuğu tıraş edilmez. (İbn Baz)
24- Akika müekked bir sünnettir. Allah’a çocuk nimetini verdiği için şükür olarak doğumunun yedinci gününde kurban kesmektir. Erkek çocukta iki koyun, kız çocukta bir koyun kesilir. (İbn Useymin)
25- Akika kesmeye imkânı olmayan kimseden bu sakıt olur. (İbn Useymin)
26- Akikada faziletli olanı: yedinci günde kesilmesi, bu kaçırılırsa 14. gün, bu kaçırılırsa 21. günde kesmektir. Bundan sonra gün sayılmaz. Fazilet sıralaması itibariyle bu şekildedir. Fakat hangi gün dilerse keser, bunda sakınca yoktur. (İbn Useymin)
27- Düşük çocuk için akika
— Eğer çocuk dört aylık olmuşsa o diri çocuk hükmündedir. Çünkü:
— Dört ay tamamlandığı zaman ona ruh üflenir. Bundan sonra düşerse yıkanır, kefenlenir, cenaze namazı kılınır, Müslümanların kabristanına gömülür, isim verilir ve akika kesilir. (İbn Useymin)
— Ruh üflenmesinden önce düşen çocuk için, cinsiyeti belli olsa bile akika yoktur. (el-Lecnetud Daime)
28- Cenin canlı doğar ve yedi gün olmadan önce ölürse: Yedinci günde onun için akika sünnettir. Bu konudaki sabit hadisler umumi olduğu için, bir ay, bir sene ya da daha fazla süre geçse de akika kesilebilir. (el-Lecnetud Daime)
29- Erkek çocuk için iki koyun kesmek sünnettir. Tek koyun kesilse de inşaallah yeterlidir. İki koyunu farklı zamanlarda kesmek de caizdir. (İbn Cibrin)
30- Çocuğun akikasını dedesi, abisi veya bir başkası kesse de bu sünnet yerini bulur. Babasının kesmesi şart değildir. Onun değerinde bir şeyi başkasına verse de olur. (İbn Cibrin)
31- Akikanın üçte birini yemek, üçte birini arkadaşlarına dağıtmak ve üçte birini de Müslümanlara sadaka olarak vermek sünnettir. (İbn Cibrin)
32- Akika için arkadaşlarını ve akrabalarını davet edip hepsine dağıtmak caizdir. (İbn Cibrin)
33- Çocuğun idrarı: Gıdası süt olan çocuğun idrarı hafif necasettir. Temizlenmesi için bevlettiği yerin üzerine çitilemeden su dökülse yeterlidir. (İbn Useymin)
34- Çocuğunun necasetini yıkamak abdesti bozar mı?: Çocuğun fercine dokunmadıkça bundan dolayı abdest bozulmaz. (el-Lecnetud Daime)
35- Çocuğun idrarını yaparak ıslattığı elbisesine dokunmak: abdesti bozmaz. (İbn Baz)
36- Kız çocuğunun idrarını yıkamak gerekir. (İbn Useymin)
37- Kadının kız veya erkek çocuğunu yıkarken onun fercine dokunmuşsa abdest alması gerekir. Bu cumhuru ulemanın görüşüdür. (el-Lecnetud Daime)
Bu konudaki diğer bir görüş ise bunun abdesti bozmadığıdır. (İbn Useymin)
38- Çocuğun üzerinde bulunan yaş necasete dokunmak: Bu yaşlığın izini bulursa, bedeninde ve elbisesinde bu rutubetin değdiği yeri yıkaması gerekir. Yemek yiyerek besleniyorsa erkek veya kız çocuk olması fark etmez, böyle yapılır. Ama yemek yeme çağında olmayan erkek çocuğun necasetinin değdiği yere su serpiştirmek gerekir.
39- Ama eğer yaşlık yoksa değdiği yer temiz kabul edilir. (el-Lecnetud Daime)
40- Hitan (Sünnet olmak) erkekler hakkında vaciptir. (İbn Useymin)
41- Kızların sünnet olması ise vacip değil müstehaptır. (İbn Baz)
42- Sünnet olma vakti: bu işte genişlik vardır. Bunda çocuğun maslahatı gözetilir. (el-Lecnetud Daime)
43- Sünnet düğünü yapmak sonradan çıkmış bir bidattir.
44- Çocukların mushafa dokunması hakkında âlimlerin farklı görüşleri vardır:
— Buluğ çağına gelmemiş çocuğun mushafa dokunması haram değildir. Zira o mükellef değildir.
— Bazıları dedi ki: Küçük çocuğun mushafa abdestsiz dokunması caiz değildir. Abdestli olanın da olmayanın da mushafa bir örtü ile dokunması caizdir. Bu ihtiyatlı olanıdır. (İbn Useymin)
45- Çocuğun üzerinde ayet yazılı olan sayfaya veya kitaba dokunması: Ayetlerin harflerine dokunmaması şartıyla caizdir. (İbn Useymin)
46- Kadının mescide çocuklarıyla beraber gitmesinin hükmü nedir? Bu mesele detaylıdır: eğer yedi yaşına ulaşmışsalar onları namaza alıştırmak için mescide götürür.
— Eğer yedi yaşından küçük iseler, ancak namaz kılanlara eza etmeyeceklerinden ve mescide zarar verip kirletmeyeceklerinden emin ise, evde durmaları halinde onlar hakkında korktuğu için bu gerekiyorsa götürebilir. (İbn Fevzan)
47- Yedi yaşına ulaşmış çocuklar ve daha büyük çocuklar buluğa ermiş olanlar gibi imamın arkasında safa dururlar. Eğer bu durumda olan sadece bir kişi ise, imamın sağ tarafına durur. (el-Lecnetud Daime)
48- Namaza aklı eren çocuğun imamlığı sahihtir. (el-Lecnetud Daime)
49- Yetimin malında tasarrufta bulunmak: yetimin velisi için onun malında onu artırmak için ve yetimin maslahatı için tasarrufta bulunması caizdir. Ama onun malını eksiltecek veya zarar verecek tasarrufta bulunması caiz değildir. (İbn Useymin)
50- Küçük çocuğun haccı: nafiledir, bundan ecir de alır. Lakin farz olan hac ondan düşmez. (İbn Baz)
51- Yedi yaşından küçük çocuğun ihrama niyet etmesi: onun için niyet geçerli değildir. Aksine onun yerine onu hacca götüren annesi, babası veya bir başka velisi niyet eder.
52- Ama yedi yaşına gelmiş veya daha büyük çocuğa velisi niyeti ve diğer amelleri öğretmelidir. (İbn Baz)
53- Eğer mümeyyiz ise taşıyan ve taşınan kimsenin niyeti ile tavaf yerine getirilmiş olur. (el-Lecnetud Daime)
54- Çocuğun İhrama girmesi: Sahihtir. Velisi ise ondan mesuldür. Ona elbise giydirir ve ihramını bağlar. Onun adına nüsüklere niyet eder, telbiye yapar, tavafta ve say’de elinden tutar. Küçük olup aciz ise veya süt emiyorsa onu taşımakta sakınca yoktur. Sahih olan görüşe göre taşıyan ve taşınan için bir tavaf yeterlidir. Çocuk bilmeden giyinme, başını kapatma gibi mahzurları yaparsa kastı olmadığı için ona fidye gerekmez. Ama soğuk gibi sebeplerle elbise giymek gibi bir kasıt varsa onun adına velisi fidye verir. (İbn Cibrin)
55- İhramlı iken çocuğa sarılan şeyler dikişli elbise sayılmaz, giydirilmesi caizdir. (Abdulaziz Aluş-Şeyh)
56- Annesi yanında süt emen çocuğun uyurken ölmesi: Çocuğunun vefat sebebini bilmediği sürece ona bir şey gerekmez. Zira insan uykusunda iken ölür. Beraatı zimmet asıldır. Vücup sebebi hakkında kesin emin olunmadıkça ona bir şey gerekmez.
— Ama eğer ağır örtülerle onu aşırı örtmüşse onu öldürmüş demektir. Bu durumda çocuğun veresesi olarak diyet vermeye borçlu olur. Kefaret olarak köle azat etme imkânı yoksa arka arkaya iki ay oruç tutması gerekir. (İbn Useymin)
57- Küçük çocuğu, çiğnenerek ölürse:
— Eğer çocuk, babası ile beraber yürürken kendisini arabanın önüne atmışsa ve arabada duramamışsa babasına tazmin ve kefaret gerekmez.
— Ama bu meselede babanın bir kusuru varsa ona diyet ve kefaret gerekir.
Diyet: Varislerine verilir. Kefaret ise: arka arkaya iki ay oruç tutmaktır. Eğer buna güç yetiremezse mutlak olarak ona bir şey gerekmez. (İbn Useymin)
58- Kadın çocuğundan gaflet eder ve onun üzerine kahve cezvesi düşürüp çocuk ölürse: Eğer zannı galibine göre çocuğu kendi haline bırakmasından dolayı böyle olmuşsa, buna annesi sebep olduğu için kefaret gerekir. Bu da bir köle azat etmektir. Buna imkân bulamazsa arka arkaya iki ay oruç tutar. (el-Lecnetud Daime)
59- Kız çocuklarına iyilik: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Kimin iki kızı olur da onlara ihsan (iyilik) ederse, onlar kendisi için cehenneme karşı perde olur.” Buyurmuştur. Onlara İslami terbiye verir, iffetleri hususunda gayretli olur ve onları açılmak gibi Allah’ın haram kıldığı şeylerden uzaklaştırırsa, Allah’a ve rasulüne itaat, haramlardan uzak durmak üzere yetiştirirse bu hadiste geçene nail olur. Hadiste kastedilen mücerret olarak yalnızca yedirmek, içirmek ve giydirmek ile ihsan değildir. (İbn Baz)
60- Çocuklar arasında adaletli davranmak: Anne ve babanın mirasta olduğu gibi, hayatları döneminde de erkek çocuklara, kız çocuğunun iki misli miras payı gibi bağış yapmaları vaciptir. Zira Allah mirası onlara böyle emretmiştir. Allah Subhanehu adalet ve hikmet sahibidir. Çocuklardan birini diğerine üstün tutmak, birine bağış yapıp diğerine yapmamak caiz değildir. (İbn Baz)
61- Kadının, kız veya erkek evlatlarından birine diğerlerinden ayrı olarak tahsiste bulunması caiz değildir. Aksine mirasta olduğu gibi aralarında adil davranmalı veya hiçbirine vermemelidir. Ancak reşit ve baliğ olan diğer çocuklar bu tahsise razı olurlarsa sakınca yoktur.
62- Çocuklarından biri hastalık gibi herhangi bir sebepten dolayı kazanmaktan aciz ise: ve devlet ona maaş bağlamamışsa, onun ihtiyacı kadar infak etmek gerekir. (İbn Baz)
63- Çocuğa lanet etmek ve sövmek: Büyük günahlardandır. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Mümine lanet etmek onu öldürmek gibidir.” Buyurmuştur. (Buhari ve Müslim) muayyen bir şahsa, bir hayvana vb. lanet etmek caiz değildir.
64- Annenin Allah Subhanehu ve Teala’ya tevbe etmesi, dilini çocuklarına sövmekten koruması ve onların hidayet ve ıslahı için duayı artırması gerekir. (İbn Baz)
65- Çocuklara beddua etmek: Caiz değildir. İcabet vaktine tesadüf edebilir. Annenin, öfkelenince tahammül göstermesi, çocuklarına beddua etmede acele etmemesi gerekir. Onları dövmesi ve edeplendirmesi, hastalanmalarına veya ölümlerine dua etmekten daha layıktır. (İbn Cibrin)
66- Küçük çocuk, baliğ oluncaya kadar mahremlik söz konusu olmaz. (İbn Fevzan)
67- Doğum için çocuğa ve annesine hediye vermek: Adet böyle devam ediyorsa, akrabalarının ve tanıdıklarının doğum yapan kimseye, bunda Allah’a ibadet düşüncesi taşımaksızın hediyeler vermesinde, sakınca yoktur. (İbn Useymin)
68- Çocukların avunması için kuşlar edinmek: Yedirip içiriyorlarsa bunda sakınca yoktur. Bunun aksine bir delil de bilmiyoruz. (İbn Baz)
69- Resim içeren oyuncaklar:
— Yaratılış sureti tam değilse, göz, burun, ağız yoksa bunun caiz oluşunda şüphe yoktur. Bu, kız çocuklarının Aişe radıyallahu anha ile oynadıkları oyuncak türlerindendir.
— Ama yaratılış bir insan gibi tam şeklinde ise, ben bunun caiz olması hususunda içimde bir sıkıntı hissediyorum. Zira bu Allah’ın yarattığına benzemektedir.
— Lakin kesin olarak haram olduğunu söyleyemem. Zira bu meselelerde büyüklere tanınmayan ruhsat, küçüklere verilmiştir. (İbn Useymin)
— Bu meselede âlimlerin diğer görüşü ise: üzerinde mücessem suret bulunan oyuncakların haram olduğudur. (İbn Cibrin)
70- Takı için çocuğun kulağını veya burnunu delmek: Bunda bir sakınca yoktur. Zira bunda amaç mübah olan süslenmektir. (İbn Useymin)
71- Küçüğün çaldığı şeyi sahibine ulaştırıp iade etmek gerekir. (İbn Baz)
72- Çocuk şarkıları: Dini ve milli içerikli olsa da çalgı eşliğinde oldukları takdirde caiz değildir. (el-Lecnetud Daime)
73- Çocuğa yemin verip onu yerine getirmemek: Kişi bir şeyi yapacağına yemin edip onu yapmazsa, yemin kefareti gerekir.
74- Üzerinde resim olan elbise giydirmek: Büyük için de, küçük için de üzerinde resim bulunan elbise giymek caiz değildir. Hatıra olması için resim çektirmek de caiz değildir. Ancak pasaport, kimlik gibi zaruret olduğu zaman caizdir. (İbn Useymin)
75- Küçük kızlara kısa ve dar elbise giydirmek: kişinin kızına bu tür elbise giydirmesi yakışmaz. Zira bunu adet edindiği zaman onda etkisi kalır ve emrine de itaat etmez. Ama küçüklüğünde haşmeti (utanma duygusunu) adet edinmesini sağlarsa bunun etkisi büyüklüğünde de devam eder. (İbn Useymin)
76- Küçük kızın başörtüsüz namaz kılması: Namazı sahih olmaz. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem: “Allah hayız çağına gelmiş kadının namazını, başörtüsüz kabul etmez” buyurmuştur. (Ebu Davud, Tirmizi) küçük çocuk için başörtüsüyle namaz kılması daha faziletlidir. (el-Lecnetud Daime)
77- Kız çocuğu ve tesettür: Kız çocuğu, erkeklerin nefisleri ve şehvetlerini ilgilendirecek sınıra gelmişse, onun fitne ve kötülüklere karşı korunması gerekir. Bu hadde gelmeleri konusunda kadınlar farklıdırlar. Kimisi çabuk yetişir, güzel bir genç kız olur, kimisi de böyle değildir. (İbn Useymin)
78- Derslerde kadın – erkek karışması: Bu büyük bir fesat ve kötülük vesilesidir. Caiz değildir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem kız ile erkek çocuklarının yataklarının ayrılmasını emretmiştir. Zira biri diğerine on yaşında ve daha büyük iken yakın olduğu zaman, kızlar ile erkeklerin bir arada olması kötülüğe düşmelerine vesiledir. (İbn Baz)
79- Çocuklara eğitimin ilk safhasında kadınların öğretmenlik yapmasının tehlikesi: Şüphesiz bu ihtilata (kadın erkek bir arada bulunmaya) götürür ve bunu bir sonraki safha izler. Çocuk on yaşına geldiğinde tam bir delikanlı sayılır ve tabii olarak kadınlara meyleder. Zira onun gibisinin evlenmesi mümkündür ve büyük erkeklerin yaptığını yapabilir. (İbn Baz)
80- Öğrencilerin öğretmen için ayağa kalkması: Bunda en hafif hüküm şiddetle mekruh olmasıdır. (İbn Baz)
81- Televizyon ve çocuklar üzerinde kötü etkileri: Eğer bir kimse televizyon edinip onu müzik dinlemek, kadınlarla erkeklerin bir arada bulunduğu, açık saçık kadınlar gösteren programlar, müstehcen filimler izlemek gibi Allah’ın haram kıldığı hususlarda kullanırsa televizyon almak caiz değildir. Zira televizyon aldığı takdirde ailesi, çocukları bu sakıncalı programları izlemekten uzak duramazlar. Böylece haram işlemekte onlara yardımcı olmuş olur. Bu kişinin kıyamet gününde hesaba çekileceği kötü terbiyedir. (İbn Useymin)
82- Öğretmen, öğrenciden ruh taşıyan bir canlının resmini çizmesini isterse bu caiz değildir. Öğretmenin araba, ağaç gibi cansız resimleri çizmesini istemesi mümkündür. Bu insanların şeytan vasıtasıyla düştüğü bir beladır. (İbn Useymin)
83- Kişinin çocuğuyla oynarken el çırpması veya sınıfta öğrencilerden el çırpmalarının istenmesi yakışık almaz. Bu şiddetle mekruh olup cahiliye hasletlerindendir. Aynı şekilde bu, kadınların yanılan imamı uyarmak için yapmaları gereken, onlara mahsus bir özelliktir. (el-Lecnetud Daime)
84- Evlat edinmek ve hükmü: Evlat edinmek, Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem’in gönderilmesinden önce, cahiliye döneminde bilinen bir şey idi. Kişi öz çocuğu olmayan birini evlat edinir, çocuk ona nispet edilip varisi olurdu ve akrabalık mahremiyetinin hükümleri onun için geçerli olurdu. Bilcümle evlat edinilen çocuk, bütün meselelerde gerçek çocuğu gibi kabul edilirdi. (el-Lecnetud Daime)
— İslam gelince evlat edinen ile evlat edinilen arasında hüküm verasete koyarak, her birinin diğerine hayatlarında iyilik etmelerini, vefat ettikten sonra da iyilik vasiyet edenin vasiyetiyle hak sahibi olunmasını ve vasiyet edenin malının üçte bir sınırını aşmamasını öngördü.
— Allah, evlat edinen için, ayrılmaları halinde evlatlığının eşiyle evlenmesini mubah kıldı. Bu cahiliye döneminde haram sayılıyordu. (el-Lecnetud Daime)
85- Kişinin yaşça kendisinden küçük bir kimseyi şefkat yoluyla “oğlum” diye çağırması caizdir. (el-Lecnetud Daime)
86- Kişinin yaşça kendisinden büyük bir kimseye saygı olarak “baba” diye hitap etmesi caizdir. (el-Lecnetud Daime)
87- Babanın, işlerinde çalışan itaatkâr oğluna yabancı işçisi gibi, çalıştığının karşılığı olarak aylık maaş tahsis etmesi caizdir. Bununla beraber ona nafaka veriyorsa bunu vermeye de devam edebilir. Böyle yapması diğer evlatlarına zulüm olmaz. (İbn Baz)
88- Çocuk elbisesine kusarsa: Namaz için onu yıkamak gerekir. Zira bazı âlimler bunun necis olduğunu söylediler. (İbn Cibrin)
89- Kadının cünüp iken çocuğunu emzirmesinde sakınca yoktur. Bu iş için gusletmesi veya abdest alması şart değildir. (İbn Cibrin)
90- Çocuğun namaz kılan kimsenin önünden geçmesi: Etraftakilerin buna engel olması gerekir. Fakat çocuk dinlemez de önlerinden geçerse bundan dolayı bir şey gerekmez. Zira namazı ancak, namaz kılan kişi ile sütresi arasından baliğ kadın, eşek veya siyah köpek geçerse keser. (el-Lecnetud Daime)
91- Kabiliyetli çocuğa “Şatır” (kurnaz, düzenbaz, hilekâr anlamlarında) kelimesini kullanmak:
Şatır kelimesinin Arap lügatinde yol kesici hırsız anlamında kullanıldığını bilmezler mi? El-Asmaî der ki: “Şatır: haktan ayıran, yani haktan uzaklaşan kimsedir.” O halde neden bunun yerine: “mücid” (seçkin), “müctehid” (çalışkan) veya “mümtaz” (güzide) tabirleri kullanılmıyor?
92- Sana iyilik etmesinde çocuğuna yardımcı ol: Şu üç şeyde çocuğunun sana iyilik etmesine yardımcı ol:
— Onlara şefkatli davran
— Hatalarında güzelce uyarıda bulun
— Yapması gereken şeylere de güzelce uyararak yönlendir.