sumeyye
Fri 23 July 2010, 02:00 pm GMT +0200
“İlm-i Ledün”
Ehl-i tasavvuf, duyu, akıl ve tecrübe dışında, bir de ilm-i ledün kabul ederler İlm-i ledün, vehbî bir ilimdir Hz Hızır’ın ilminden bahseden ayetteki “Ledün” kelimesinden hareketle, bu isim verilmiştir (Kehf Sûresi, 65) Böyle bir bilgi, özel bir bilgidir Bu bilgi, olayların iç yüzüne vukufiyeti sağlar Bir çeşit gayb bilgisi, sırlar bilgisidir
İnsan kalbi, çok hassas alıcılar manzumesidir Zikir, fikir, riyazet gibi esaslarla kalp şeffaflık kazanır, letafet kesb eder Hakikatler âlemine parlak bir ayna haline gelir Böylece, bir kısım hakikatler, sırlar o kalbe akseder Hassasiyeti ve şeffafiyeti nispetinde bazı tecellilere mazhar olur (1)
Fakat şu nokta unutulmamalıdır ki; insan kalbi, Rahmanî ilhamlara alıcı olduğu gibi, şeytanî vesveselere de açıktır İkisini birbirinden ayırt edemeyen aldanır ve aldatır “Keşfiyat te’vîle, rüyalar tabire muhtaçtır” (2) esasını bilmeyen, bu vâdide çok yanılır Kur’an hakikatlerine ters düşen rüyalarla amel edilmez, bu tür keşifler mutlaka tevil edilmelidir
Sözgelimi, rüyada oğlunu kurban ettiğini gören birisi, rüyanın zahiriyle amel edecek olursa, evlat katili olur Bu noktada, kendini Hz İbrahim’e kıyas etse, yanlış bir kıyas yapar Zira peygamberlerin rüyası vahiydir (3) İlgili olaydaki murad-i İlâhi, Hz İsmail’in kurban edilmesi değil, baba ve oğulun imtihan edilmesidir
İlham yoluyla gelen bilgide şu özelliklerin tamamını veya bir kısmını görürüz:
1- Teselli
2- Yönlendirme
3- Gaybdan haber
Bu tür bilgi, subjektif bir karakter arzeder Başkasını bağlayıcı bir özellik taşımaz Mazhar olan kişi açısından ise, bir kanaat verir Sıkıntıda olanı ferahlatırDarda olanı rahatlatır Arayış içinde olana yol gösterir Arif olanın marifetini artırır
Kaynaklar:
1 İmam-ı Gazali, İhyau Ulûmi’d-din isimli eserinin üçüncü cildinde yer alan “Acaibul- kalb” bölümünde, bu bilgi türüyle ilgili geniş açıklamalara yer vermiştirAyrıntılar oradan görülebilir
2 Nursî, Kastamonu lahikası, s 249
3 Buharî, Vudu, 5