hafiza aise
Wed 8 August 2012, 02:10 pm GMT +0200
İki Dünya Arasında: İstanbul’da Dindar Üniversite Gençliği
Ahmet BİRLER • 85. Sayı / KİTAPSon yıllarda dindar kesimler üzerine yapılan çalışmalarda gözle görülür bir artış var. Bunun, bir yandan muhafazakâr bir kadronun yıllardır iktidarda bulunması, öte yandan muhafazakâr kesimin daha bir görünür olması gibi çeşitli sebepleri var. Ama bunların yanında ve belki bunlarla da bağlantılı olan bir diğer husus da dindar kesimlerin giderek daha sofistike, daha karmaşık ve çok renkli niteliklere sahip görünmeleri. Tek tip bir muhafazakâr kesimden bahsetmenin zorluğu, dışarıdan bakanları anlamaya, anlamak için yakınlaşmaya ve giderek incelemeye yöneltiyor. Söz gelimi artık tek tip bir dindar insan karikatürünü (takkeli, takunyalı, uzun sakallı) çizmek bugün artık beyhude ve çizileni değil çizeni komik gösterir olmuştur. Özlem Avcı’nın İki Dünya Arasında başlıklı bu çalışması akademik bir çalışmanın gözden geçirilmesi, seyreltilmesi, akademik formalitelerinden arındırılmasıyla ortaya çıkmış. Avcı, altmış dindar üniversite öğrencisiyle derinlemesine sohbetler gerçekleştirmiş ya da dindar öğrencilerin tedirginlikleri tuttuysa birileri aracılığıyla bu sohbetleri yaptırmış, bu sohbetlerden çıkan sonuçları başlıklandırmış, yorumlamış ve ortaya bu çalışma çıkmış.
Çalışmanın bazı handikapları var. Öncelikle, Avcı, dindar öğrencileri yeterince içeriden tanıyamamış. Öğrencilerin müntesip bulundukları cemaat ve grupları da kavrayamamış. Bu bakımdan İskenderpaşa Cemaati’nin yeşil takke üzerine beyaz sarık sardıklarını söyleyebilmiş. Bunun bir devamı olarak dindar gençlerin çok canlı tartışma ortamlarından ve başlıklarından bazı önemlilerini gözden kaçırmış. Ve üniversitelerde şöyle böyle etkin olan radikal nitelikteki bazı İslamcı gruplarla adeta tanışmamış bile. Bu bakımdan bu çalışma, dindar kesimlerin ve gruplaşmaların sosyolojisine doğal olarak vakıf olan dindarlar için cazip ve yeni bir çalışma olmaktan çıkmış. Ama dindar gençliği merak eden ve bu kesimlere yabancı olanlar için, Ruşen Çakır’ın Ayet ve Slogan’ından sonra gelinen noktayı kabaca tasvir etmesiyle yararlı olabilir.
Kitabın ilk bölümü teknik ve akademik bir giriş niteliğinde. İkinci bölümde ise Türkiye’de İslamî Hareket, 80 öncesi ve sonrasıyla ele alınmış. Dindarlığın gündelik yaşam dinamiklerinin, İslamî gençliğin ve onun ürettiği kültürün tanımlanmasından oluşuyor. Çalışmanın üçüncü bölümü ise, söyleşilerden derlenmiş alıntılar eşliğinde, dindar gençliğin üniversite öncesi muhitlerini, kültürel arka planlarını, bunun yanında üniversite hayatlarının şekillenişini, bağlantılı oldukları cemaatlerin kendileri üzerindeki etkilerini, takip ettikleri kanaat önderlerini (Ali Bulaç, Yusuf Kaplan, Dücane Cündioğlu, Tarık Tufan, Mustafa İslamoğlu), takıldıkları mekânları, tüketim alışkanlıklarına bakışlarını, tesettür karşısındaki tutumlarını ele alıyor.
Özlem Avcı
İki Dünya Arasında: İstanbul’da Dindar Üniversite Gençliği
İletişim, 2012, 288 s.